Çıkrık (dokuma): Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Etiketler: potansiyel vandalizm Süzgeç: tekrarlayan karakter Görsel Düzenleyici
78.181.204.127 tarafından yapılan 16734249 sayılı değişiklik geri alınıyor.
6. satır:
 
== Tarihçe ==
Çıkrık büyük bir olasılıkla M.S. 500 ile 1000 yılları arasında [[Hindistan]]'da keşfedildi.<ref name="Wayne">Cotton: Origin, History, Technology, and Production By C. Wayne Smith, Joe Tom Cothren. Sayfa viii. Basım tarihi: 1999. John Wiley and Sons. Technology & Industrial Arts. 864 sayfa. ISBN 0-471-18045-9</ref><ref>The Columbia Encyclopedia, Altıncı Basım. Columbia University Press</ref><ref>1994-2007 Britannica Concise Encyclopedia.</ref> [[Orta Çağ]]'da [[Orta Asya]] üzerinden geçerek [[Avrupa]]'ya ulaştı ve iplik eğirmek için kullanılan [[iğ]]in yerine geçti. İplik eğirme işlemini mekanize etmenin ilk aşaması iği yatay olarak yerleştirip büyük bir çark tarafından elle çevrilebilmesine olanak sağlamak olmuştur. Büyük çarklı çıkrık, sol elle liflerin tutulduğu, sağ elle de yavaş yavaş çarkın döndürüldüğü bir örnektir. Dönen iğe karşı liflerin belirli bir açıyla tutulması istenen büklümü sağlar.<ref>Spinning wheel. (2007). In Encyclopædia Britannica. 7 Nisan 2007'de Encyclopedia Britannica Online'dan erişildi.</ref>
 
İlk iyileştirmelere [[16. yüzyıl]]da rastlanmıştır. Bu iyileştirmeler [[1790]] yılında [[Amerika Birleşik Devletleri|ABD]]'de ilk kendi ekseni etrafında dönen mile sahip çıkrığa kadar devam etmiştir. Daha modern çıkrıklarda iği döndürmek, lifleri çekmek için mekanik yöntemler kullanılmış ve aynı anda birkaç iği çok yüksek hızla çalıştırmak mümkün olmuştur.<ref>Encyclopedia Britannica Onbirinci basım, iplik eğirme maddesi</ref> Daha yeni teknolojilerde sürtünme sistemi, hava püskürtme ve açık uçlu sistemler kullanarak bu hız daha da artırılmıştır.<ref name=Wayne/>
30. satır:
[[Dosya:Conner-prairie-spinning-wheel.jpg|thumb|right|ABD'de Conner Prairie yaşayan tarih müzesinde gösterim [[yün]] eğiren büyük çıkrık.]]
 
Büyük çıkrığın boyu normalde 1,5 metreden fazladır. Büyük tahrik çarkı etrafını dolaşan kolan ya da ip, daha küçük makara ve unun içinden geçtiği iği döndürür. Büyük çarkın her dönüşü için iğ çok daha fazla kez döner. Bu dönmenin sürtünmeyle çıkaracağı ısıdan çıkrığın tahta bedeninde nokta yanıkları olmaması için kendinden yağlı, kaygan, ve ateş almayan bir malzeme olan kuş teleğinin divit kısmı araya kıstırılır. Eğirme, yün iğe tutturulduktan sonra şu iki işlem tekrarlanarak yapılır:
ncxfdyuuuuuuuuuuuuuuuuuugbhv
#İlk olarak iğ ileri döner, yün iğin ucunda kıvrılır, iplik olur,
#, yumak olur.
#İkinci işlemde iğ geri döner, iplik iğ gerisine sarılır, yumak olur.
 
::*Büyük çarkta ip eğirmeye başlamak için öncelikle bir miktar lif iğin kaidesine, hem iğe hem de yüne kolay tutunan bir malzeme üzerine sarılarak bağlanır (örneğin mısır koçan kabuğu) ve iğin ucuna kadar el ile kıvrılır spiral şeklinde sarılır.