Kâğıt: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Gerekçe: + vandalizm amaçlı değişiklik |
Arşiv bağlantısı eklendi |
||
3. satır:
'''Kâğıt''', çoğunlukla [[yazı|yazma]] işlemlerinde kullanılan, üzerine [[baskı]] ya da [[çizim]] yapılabilen veya [[ambalaj]] amacıyla kullanılan ince malzemedir. Genellikle nemli [[ağaç]] [[lif]]leri veya [[ot]]ların bezlerinden elde edilen [[selüloz]] hamurunun preslenmesinin ardından esnek levhalar içinde kurutulması sonucunda elde edilir.
Kağıt çok fazla kullanım alanına sahip olan, çok yönlü bir malzemedir. En çok üzerine yazı yazılması veya baskı amacıyla kullanımı yaygın olsa da, endüstriyel ve inşaat sektöründe gerçekleştirilen işlemlerde, pek çok alanda temizlik ve paketleme malzemesi olarak, hatta özellikle bazı Asya kültürlerinde yiyecek katkı maddesi olarak kullanım bulmuştur. Kâğıt özellikle yazı amacıyla kullanıldığından dolayı, belge ve doküman anlamında da kullanılır. Ayrıca borsada işlem gören tahvil veya hisse senedi gibi mali değeri olan malzeme de kâğıt olarak adlandırılır. Bunların yanı sıra kâğıt kelimesi, kağıt parayı tanımlamak için de kullanılır.<ref name="tedeka">{{
Kağıt ve kağıt hamurunun yapım sürecinde; kağıdın arkeolojik olarak ilk defa parçaları [[Çin]]'de bulunmuş ve bu parçaların MÖ 2'nci yüzyıla ait olduğu tespit edilmiştir. Bu dönemde Çin [[Han hanedanlığı]]nda bulunan mahkemelerde görevli [[Cai Lun]] ([[Eski Mısır]]'da kullanılan [[papirüs]]'ten farklı olarak) kağıt ve kağıt yapımının mucidi sayılır.<ref name="Tsien1985">{{harvnb|Tsien|1985|p=38}}</ref>
2009 yılı verileri doğrultusunda, dünyadaki kağıt ve karton üretimi yaklaşık olarak 370,7 milyon ton civarındadır. Günümüzde [[Selüloz ve kağıt sanayi|modern kağıt hamuru ve kağıt endüstrisinde]] küresel olarak Çin ve hemen ardından ABD en büyük üreticilerdir. Çin dünya kağıt ve karton üretiminin %24'ünü yapmaktadır. Türkiye ise yıllık 2,5 milyon ton kağıt ve karton üretimiyle 25. sırada bulunmaktadır.<ref name="sektor raporu">{{
== Tarihçe ==
18. satır:
== Etimoloji ==
{{Further|Papirus}}
Türkçe "kağıt" kelimesi Farsça kökenli olmasına rağmen,<ref name="tedeka" /> etimolojik olarak ingilizce "Paper" kelimesi, Latince ''"Papirüs"'' den türetilmiştir. Papirüs ise bir bitki ve [[Yunanca]] adı [[Cyperus papyrus]] olan πάπυρος ( papuros )'tan gelir.<ref>[http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.04.0057%3Aentry%3Dpa%2Fpuros πάπυρος], Henry George Liddell, Robert Scott, ''A Greek-English Lexicon'', Perseus</ref><ref>Oxford Dictionaries'ta [http://oxforddictionaries.com/definition/papyrus#DWS-m-en_gb-msdict-00002%E2%80%93049928 papyrus]</ref> Papirüs, Orta Doğu ve Avrupa'ya kağıdın gelmesinden önce, yazmak için eski Mısır ve diğer Akdeniz kültürlerinde kullanılan Cyperus papyrus bitkisinin liflerinden üretilen kalın ve kağıt benzeri bir malzemedir.<ref>{{Web kaynağı | url = http://dictionary.reference.com/browse/Papyrus | başlık = Papyrus definition | çalışma = Dictionary.com | erişimtarihi = 2008-11-20 | soyadı = | ad = | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160205131507/http://dictionary.reference.com/browse/papyrus | arşivtarihi = 5 Şubat 2016}}</ref> Kağıt etimolojik olarak papirüsten türetilmesine rağmen, ikisinin üretimi birbirinden çok farklıdır ve günümüz modern kâğıdının gelişimi ile papirüsün gelişimi birbirinden ayrıdır.<ref name="Tsien1985" />
== Kâğıdın yapımı ==
Satır 26 ⟶ 24:
Kabukları soyulduktan sonra suyun içerisinde çeşitli kimyasallar ile birlikte seyreltilen ağaç, birbirine geçmiş halde olan hamurlaştırılmış bitki lifleri (fiberler) haline getirilir. Artık hamur haline gelmiş hammadde, ağacın lignin denilen ve lifleri bir arada tutan maddeden arınmıştır. Buradan bir karıştırıcıya gönderilen hamura, kalitesine uygun olarak çin kireci benzeri beyazlaştırıcı malzemeler veya renklendirme için çeşitli kimyasallar, suya dayanıklı olması isteniliyorsa bunun için çeşitli maddeler katılarak karıştırılır ve lifler pürüzsüz hamur haline getirilmiş olur. Bu aşamalar açma, temizleme, dövme, parçalama,öğütme ve katkı maddeleri ilavesi adını alır.
Hamurun sudan arındırılması işlemleri ise tel örgü şeklinde yürüyen bir bandın üzerinde yapılır. İşlemin hızlandırılması için presleme ve kurutma işlemleri de bu aşamada gerçekleşir. Silindirlere giren hamur sürekli sıkıştırıldıkça düzleşir ve sudan daha fazla arınır. Biraz daha kurutma işleminin ardından, kâğıt halini alan pürüzlerinin giderilmesi işleminden geçer. Elde edilen kâğıt istenilen boyutlarda kesme işlemi aşamasına gelmiştir.<ref name="sektor raporu" /><ref name="sektorarastirmasi" /><ref>{{
== Kullanım alanları ==
Kâğıt kullanım alanına bağlı olarak oldukça fazla geniş bir yelpazede imal edilebilir.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.paperonweb.com/grade11.htm | başlık = Grades and uses of paper | erişimtarihi = 2007-10-12 | arşivengelli = evet}}</ref>
* '''Değerli kâğıtlar'''; [[Banknot]] (Kâğıt para), [[Çek (bankacılık)|Çek]], [[Güvenlik]] amaçlı Güvenlik kâğıdı, [[Fiş]], [[Bilet]]
* '''[[Veri kayıt ortamı|Bilgi depolama]] için'''; [[Kitap]], [[Defter]], [[Dergi]], [[Gazete]], [[Sanat]], [[Fanzin]], [[Mektup]]
| |||