Vikipedi

Türk Silahlı Kuvvetleri: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Gerekçe: + ansiklopedik olmayan bilgi eklentisi + kaynak gerektiren bilgi eklentisi
BurakOtto (mesaj | katkılar)
2.040 değişiklik
ansiklopedik düzen+ içeriğe ilave+
47. satır:
'''Türk Silahlı Kuvvetleri''' ('''TSK'''), Türk Silahlı Kuvvetleri veya Türk Donanma Kuvvetleri, [[Türkiye|Türkiye Cumhuriyeti]] devletini dıştan gelebilecek olan her türlü tehdide karşı savunma görevini üstlenmiş olan silahlı devlet kuvvetidir. Yaptırım gücünü, [[Türkiye Cumhuriyeti Anayasası]]'ndan alır. Başkomutanı [[cumhurbaşkanı]]'dır. Türk Silahlı Kuvvetleri; [[Türk Kara Kuvvetleri|Kara Kuvvetleri]], [[Türk Deniz Kuvvetleri|Deniz Kuvvetleri]] ve [[Türk Hava Kuvvetleri|Hava Kuvvetleri]] olmak üzere üç ana kuvvetten oluşur. Barış döneminde İçişleri Bakanlığına bağlı olarak görev yapan ve sefer durumunda Kara ve Deniz Kuvvetleri Komutanlığı bünyesine dahil olan [[Türk Jandarması|Jandarma]] ve [[Türk Sahil Güvenliği|Sahil Güvenlik]] ise alt birimleridir. Toplam güç ve sayı bakımından dünyanın 10. [[NATO]]'nun 2. büyük ordusudur. <ref>[http://www.globalfirepower.com/country-military-strength-detail.asp?country_id=turkey "GlobalFirePower - Turkey Military Strength"] (İngilizce) Erişim Tarihi: 20'' Temmuz 2014''</ref><ref>{{web kaynağı|url=http://fotoanaliz.hurriyet.com.tr/galeridetay/84789/4369/1/en-guclu-ordular-2014|başlık=En Güçlü Ordular|tarih=2014|erişimtarihi=20 Temmuz 2014|iş=Hürriyet}}</ref><ref>[http://www.economist.com/news/europe/21571147-once-all-powerful-turkish-armed-forces-are-cowed-if-not-quite-impotent-erdogan-and-his ''The Economist'']"IMAGINE a country with NATO’s second-largest army..."</ref><ref>[http://www.theguardian.com/world/2013/aug/25/syria-un-mandate-nato-military-action ''The Guardian'']"Turkey, which accounts for Nato's second largest army after the US..."</ref>
 
== GeçmişTarihi ==
{{Ana madde|Türk askerî tarihi}}
[[I. Dünya Savaşı]]'nda [[Osmanlı İmparatorluğu]] 7 cephede savaşa 2.850.000 kişiyi silah altına alarak girdi. Bu ordu 70 piyade, 2 süvari tümeninden oluşan 24 kolordulu 9 ordu birliğiydi. [[Mondros Mütarekesi]]'nden sonra zorunlu terhislerle 50.000 kişiye inmişti. Ancak [[Osmanlı ordusu]]nun kalan iki kolordusundan biri [[Suriye]] cephesinden [[Ankara]]'ya konuşlanan [[Ali Fuat Paşa]] komutasındaki [[XX. Kolordu (Osmanlı)|20. Kolordu]], diğeri ise Kafkas Cephesinde [[Erzurum]]'da konuşlandırılmış [[Musa Kâzım Karabekir|Kâzım Karabekir]] komutasındaki 15. Kolordu'ydu.
58. satır:
[[Dosya:Turkish infantryman during the War of Independence.jpg|200pik|thumb|Anadolu'nun işgaline, [[Mondros Mütarekesi]]'nin dayatılması ve dönemin [[Osmanlı Ordusu]]nun işgale karşı tepkisiz kalmasının ardından Türk halkı tarafından [[Kuva-yi Milliye]] adı altında direniş başlatılmıştır.]]
 
[[I. Dünya Savaşı]]'ndan yenik çıkan [[Osmanlı İmparatorluğu]]'nun [[İtilaf Devletleri]]'nce işgali sonucunda [[Misak-ı Milli]] sınırları içinde ülke bütünlüğünü korumak için girişilen çok cepheli siyasi ve askeri mücadele. 1919-1922 yılları arasında gerçekleşmiş ve 11 Ekim 1922'de imzalanan [[Mudanya Mütarekesi]] ile fiilen, 24 Temmuz 1923'te imzalanan [[Lozan Antlaşması]] ile resmen sona ermiş ve [[Misak-ı Milli]] hedeflerine büyük ölçüde ulaşmıştırulaşmış, Ağustos 1922'de Türk kuvvetleri 200.000 kişiydi{{olgu}}. Batı, Doğu, Güney cephelerinde savaştı. Çatışmalar Batı cephesinde [[I. İnönü Muharebesi]] ve [[II. İnönü Muharebesi]], [[Kütahya-Eskişehir Muharebeleri]], [[Sakarya Meydan Muharebesi]], [[Büyük Taarruz]], [[Başkomutanlık Meydan Muharebesi]]'dir.
 
Ağustos 1922'de Türk kuvvetleri 200.000 kişiydi{{olgu}}. Batı, Doğu, Güney cephelerinde savaştı. Çatışmalar Batı cephesinde [[I. İnönü Muharebesi]] ve [[II. İnönü Muharebesi]], [[Kütahya-Eskişehir Muharebeleri]], [[Sakarya Meydan Muharebesi]], [[Büyük Taarruz]], [[Başkomutanlık Meydan Muharebesi]]'dir.
 
==== Kore Savaşı ====
{{ana madde|Kore Savaşı'nda Türkiye|Kunu-ri Muharebesi}}
[[Dosya:터키군 (7445442282).jpg|200pik|thumb|Kore harekâtı sırasında gözlem yapan Türk askeri]]
[[Dosya:WaltonWalker&TahsinYazici.jpg|200pik|thumb|[[Birleşmiş Milletler|BM]] Gücü Genel Komutanı General [[Walton Walker|W.Walker]] [[Tuğgeneral]] [[Tahsin Yazıcı]]'ya 'Gümüş Yıldız' madalyasını takarken]]
 
Türkiye Cumhuriyeti, 1950 yılında başlayan Kore Savaşı'na fiilen katılmış ve 1950'den 1953'e kadar tugay büyüklüğünde bir kuvvetle Kuzey Kore'ye karşı savaşmıştır. Sovyet baskısına karşı müttefikler arayan ve bu sebeple [[NATO]]'ya girmek isteyen Türkiye, bu isteklerini daha kolay elde etmek ve Amerika'ya yakınlaşmak amacıyla Kore Savaşı'na bir [[tugay]] yollamıştır.
 
==== Kıbrıs Barış Harekâtı ====
{{ana madde|Kıbrıs Harekâtı}}
[[Dosya:Partitiondechypreavanceemilitaireturque.PNG|200pik|thumb|Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından 14 Ağustos 1974 tarihinde başlattılan [[Kıbrıs Harekâtı]] Türk Ordusu'nun [[Lefkoşa]]'ya girmesi ve [[Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti]]'nin kurulmasıyla sonuçlanmıştır.]]
20 Temmuz 1974'te Türk Silahlı Kuvvetleri'nin Kıbrıs'ta başlattığı askeri harekat iki aşamalı olarak gerçekleştirilmiş, birinci aşamasında [[Kıbrıs]]'ın adasına havadan paraşütlü askerlerin uçaklarla indirilmiş ve denizden [[Türk Deniz Kuvvetleri]]'ne ait savaş gemileriyle Türk askeri karaya çıkarılmıştır. Birinci harekat sonunda ateşkes ilan edilmiş ve [[Cenevre]]'de barış görüşmeleri başlamıştır ancak barışın sağlanamayacağı kesinleşince ikinci ve son harekât "Ayşe Tatile Çıksın" parolasıyla 13 Ağustos'ta Türk birlikleri tarafından başlatıldı. Türk birlikleri 14 Ağustos'ta [[Lefkoşa]]'ya, 15 Ağustos'ta [[Lefke]] ve [[Magosa]]'ya girdi. Harekât neticesinde bir taraftan Magosa'ya diğer taraftan Lefke'ye varılarak Türk tarafının sınırları çizildi. Harekatın sonucunda Rum birlikleri mağlup edilmiş ve Kıbrıs'ın kuzeyinde [[Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti]] kurulmuştur.
 
=== Operasyonlar ===▼
Kıbrıs Harekâtı, 20 Temmuz 1974'te Türk Silahlı Kuvvetleri'nin Kıbrıs'ta başlattığı askeri harekattır. Harekatın sonucunda Rum birlikleri mağlup edilmiş ve Kıbrıs'ın kuzeyinde [[Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti]] kurulmuştur.
 
▲=== Operasyonlar ===
==== Terör ile mücadele ====
{{ana madde|Türkiye-PKK çatışmaları}}
Türk Silahlı Kuvvetleri, [[PKK]] ile 1980'li yıllardan beri mücadele etmektedir. Millî Savunma Bakanlığı verilerine göre 1984-2009 arasında 5821 TSK askeri, 775 emniyet görevlisi, 1350 köy korucusu, 4.828 sivil çatışma ve saldırılarda hayatını kaybetmiş, yaklaşık 28.000 PKK militanı öldürülmüştür.<ref>{{Web kaynağı| url = http://www.radikal.com.tr/Default.aspx?aType=RadikalYazarYazisi&ArticleID=953006&Yazar=ORAL%20%C7ALI%DELAR&Date=05.09.2009&CategoryID=98 | başlık = En çok 'şehit' Şırnak'tan | erişimtarihi = 12 Şubat 2010 | yayımcı = Radikal | tarih = 5 Eylül 2009 | ilk = Oral | son = Çalışlar }}</ref> Bu mücadele çerçevesinde PKK'nın iki numaralı adamı Şemdin Sakık 14 Nisan 1998'de, elebaşı Abdullah Öcalan ise 15 Şubat 1999'da yakalanmışlar, yargılama süreçlerini takiben vatana ihanet suçundan müebbet hapis cezası ile cezalandırılarak cezaevine konulmuşlardır. Yine Türk Silahlı Kuvvetleri 1991 yılından beri Kuzey Irak'taki PKK kamplarına yönelik Süpürge, Kazıma, [[Atmaca Harekâtı|Atmaca]], [[Çelik Harekâtı|Çelik]], Tokat, [[Çekiç Harekâtı|Çekiç]], [[Eylül 2012 Hakkari-Yüksekova-Şemdinli Harekâtı|Şafak]], Sandviç ve [[Güneş Harekâtı|Güneş]] kod adlı sınır ötesi harekâtlar düzenlemiştir.
 
Bu mücadele çerçevesinde PKK'nın iki numaralı adamı Şemdin Sakık 14 Nisan 1998'de, elebaşı Abdullah Öcalan ise 15 Şubat 1999'da yakalanmışlar, yargılama süreçlerini takiben vatana ihanet suçundan müebbet hapis cezası ile cezalandırılarak cezaevine konulmuşlardır.
 
Türk Silahlı Kuvvetleri 1991 yılından beri Kuzey Irak'taki PKK kamplarına yönelik Süpürge, Kazıma, [[Atmaca Harekâtı|Atmaca]], [[Çelik Harekâtı|Çelik]], Tokat, [[Çekiç Harekâtı|Çekiç]], [[Eylül 2012 Hakkari-Yüksekova-Şemdinli Harekâtı|Şafak]], Sandviç ve [[Güneş Harekâtı|Güneş]] kod adlı sınır ötesi harekâtlar düzenlemiştir.
 
=== Krizler ===
Satır 88 ⟶ 82:
Türk bandıralı bir geminin [[Kardak Kayalıkları]]'nda karaya oturması sonucu Türk ve Yunan kurtarma ekipleri arasında anlaşmazlık çıkınca patlayan krizdir ve iki ülkeyi savaşın eşiğine getirmiştir. Türk Sualtı Taarruz komandoları, Kardak kayalıklarının etrafını saran Yunanistan Donanmasını aldatarak Kayalıklara çıkarma yapmıştır. Olayı 4 saat sonra ABD'den öğrenen Yunanistan Genelkurmay Başkanının istifası ile sonuçlanmıştır. Gerginliği [[NATO ]]<nowiki/>ve [[ABD]] araya girerek önlemiştir.
 
==== Suriye Krizi ====
{{ana|Türkiye-Suriye Krizi}}
1990' lı yıllarda [[PKK]] lideri [[Abdullah Öcalan]]'ın Suriye içinde serbestçe dolaşması ve PKK'nın kamplarının burada bulunması Türkiye ile Suriye'yi karşı karşıya getirdi. Türk Ordusu Suriye sınırına doğru kaydırıldı.Çeşitli askeri ve siyasi baskılara dayanamayan [[Suriye]] bu tutumundan vazgeçerek Öcalan'ı sınırdışı etmiştir.{{Kaynak göster}}
 
==== RF-4 Türk jeti krizi ====
{{ana|Haziran 2012 Türk uçağının düşürülmesi}}
[[Hatay]] sınırında eğitim uçuşunu icra etmekte olan TSK'ya ait [[F-4 Phantom]] tipi eğitim uçağı 22 Haziran 2012 tarihinde Suriye Silahlı Kuvvetleri tarafından düşürülmüştür. Ancak Suriye uçak düşürdükten sonra uçağın Türkiye'ye ait olduğu anladıklarını iddia etmiştir.
 
Olay sonrası Başbakan [[Recep Tayyip Erdoğan]] "TSK'nın [[angajman kuralları]]nın değiştiğini" açıklamıştır. Bu kararda devam eden [[Suriye İç Savaşı]]nda Türkiye'nin Suriye muhalefetinin yanında olması ve bu yüzden ilişkilerin gerilmesi de etkili olmuştur. Uçağın parçalarının ve pilotların naaşlarının bulunmasından sonra [[6. Kolordu (Türkiye)|6. Kolordu]]'ya bağlı birlikler ve 4 [[Tank Taburu]] sınıra doğru kaydırılmış, sınır hattına [[uçaksavar]]lar ve [[Gaziantep Havalimanı]]'na askeri statü verilerek Füze rampaları yerleştirilmiştir.▼
 
====Suriye'den atılan top mermisi kriz ====
{{ana|Akçakale Olayı}}
[[Dosya:Map of Akcakale and Tell Abyad.jpg|thumb|200pik|[[Akçakale]] ilçesine düşen top mermileri sonucunda 5 Türk vatandaşı ölmüş, bunun üzerine Türk Silahlı Kuvvetleri [[radar]] ve [[F-16]] savaş uçakları ile tespit edilen askeri noktalara [[T-155 Fırtına]] obüsleriyle karşı ateş açmıştır.]]
 
▲Olay1990'lı yıllarda [[PKK]] lideri [[Abdullah Öcalan]]'ın Suriye içinde serbestçe dolaşması ve PKK'nın kamplarının burada bulunması Türkiye ile Suriye'yi karşı karşıya getirdi. Türk Ordusu Suriye sınırına doğru kaydırıldı.Çeşitli askeri ve siyasi baskılara dayanamayan [[Suriye]] bu tutumundan vazgeçerek Öcalan'ı sınırdışı etmiştir.{{Kaynak göster}} [[Türkiye-Suriye ilişkileri]] on yıllar sonra 22 Haziran 2012 tarihinde [[Hatay]] sınırında eğitim uçuşunu icra etmekte olan TSK'ya ait [[F-4 Phantom]] tipi eğitim uçağı Suriye Silahlı Kuvvetleri tarafından düşürülmesi ile tekrar krize girmiş, Suriye uçak düşürdükten sonra uçağın Türkiye'ye ait olduğu anladıklarını iddia etmiş, olay sonrası Başbakandönemin Türkiye Başbakanı [[Recep Tayyip Erdoğan]] "TSK'nın [[angajman kuralları]]nın değiştiğini" açıklamıştır. Bu kararda devam eden [[Suriye İç Savaşı]]nda Türkiye'nin Suriye muhalefetinin yanında olması ve bu yüzden ilişkilerin gerilmesi de etkili olmuştur. Uçağın parçalarının ve pilotların naaşlarının bulunmasından sonra [[6. Kolordu (Türkiye)|6. Kolordu]]'ya bağlı birlikler ve 4 [[Tank Taburu]] sınıra doğru kaydırılmış, sınır hattına [[uçaksavar]]lar ve [[Gaziantep Havalimanı]]'na askeri statü verilerek Füze rampaları yerleştirilmiştir.
3 Ekim 2012'de Suriye'den ateşlenen bir top mermisi Türkiye'nin Şanlıurfa kentinin Akçakale ilçesine düştü. Olayda beş sivil Türk vatandaşı hayatını kaybetti. Türk Silahlı Kuvvetleri "yeni angajman kuralları çerçevesinde" anında karşılık vermiş ve Suriye'den atılan top mermisinin ateşlendiği askeri birlik 9 adet top atışıyla etkisiz hale getirilmiştir. Daha sonra Türkiye Büyük Millet Meclisi'nden Suriye için tezkere kararı çıktı. Türk Silahlı Kuvvetleri Suriye sınırına hava savunmada kullanılan silahların ağırlıkta olduğu askeri yığınak yaptı. Suriye Devleti olayın ardından hayatını kaybeden siviller için taziye dileklerini sunarak özür diledi.▼
 
▲[[Akçakale Olayı]] olarak bilinen, 3 Ekim 2012'de Suriye'den ateşlenen bir top mermisi Türkiye'nin [[Şanlıurfa]] kentinin Akçakale ilçesine düştü. Olayda beş sivil Türk vatandaşı hayatını kaybetti. Türk Silahlı Kuvvetleri "yeni angajman kuralları çerçevesinde" anında karşılık vermiş ve Suriye'den atılan top mermisinin ateşlendiği askeri birlik 9 adet top atışıyla etkisiz hale getirilmiştir. Daha sonra [[Türkiye Büyük Millet Meclisi]]'nden Suriye için tezkere kararı çıktı. Türk Silahlı Kuvvetleri Suriye sınırına hava savunmada kullanılan silahların ağırlıkta olduğu askeri yığınak yaptı. Suriye Devleti olayın ardından hayatını kaybeden siviller için taziye dileklerini sunarak özür diledi.
====Suriye'ye ait helikopterin düşürülmesi====
{{ana|Suriye-Türkiye ilişkileri}}
16 Eylül 2013'te, [[Suriye]]'ye ait [[Mil Mi-17]] helikopter sınır ihlali yaptığı için Malatya'dan havalan 2 Türk jeti tarafından füzeyle vuruldu<ref>{{haber kaynağı|url=http://www.ntvmsnbc.com/id/25466760|başlık=Türk jeti Suriye helikopterini vurdu|yazar=|tarih=16 Eylül 2013|erişimtarihi=|iş=NTVMSNBC}}</ref><ref>{{haber kaynağı|url=http://www.haberturk.com/gundem/haber/878241-suriye-helikopterini-turk-jetleri-dusurdu|başlık=Suriye helikopterini Türk jetleri düşürdü!|yazar=|tarih=16 Eylül 2013|erişimtarihi=|iş=HABERTÜRK}}</ref>.
 
16 Eylül 2013'te [[Suriye]]'ye ait [[Mil Mi-17]] helikopter sınır ihlali yaptığı için Malatya'dan havalan 2 Türk jeti tarafından füzeyle vuruldu.<ref>{{haber kaynağı|url=http://www.ntvmsnbc.com/id/25466760|başlık=Türk jeti Suriye helikopterini vurdu|yazar=|tarih=16 Eylül 2013|erişimtarihi=|iş=NTVMSNBC}}</ref><ref>{{haber kaynağı|url=http://www.haberturk.com/gundem/haber/878241-suriye-helikopterini-turk-jetleri-dusurdu|başlık=Suriye helikopterini Türk jetleri düşürdü!|yazar=|tarih=16 Eylül 2013|erişimtarihi=|iş=HABERTÜRK}}</ref> Bir yıl sonra 23 Mart 2014'te Hatay sınırında, sınır ihlali yapan 2 adet [[MİG-23]] Suriye savaş uçakları, izlemeye alındı Suriye hava sahasında kuzeye doğru uçuşu Türk sınırına on deniz mili mesafeden itibaren Türk hava sahasına yaklaştığına ilişkin dört kez ikaz edildi fakat ikinci uçak uyarıyı dikkate almayarak Türk hava sahasına girerek yaklaşık bir kilometre kadar hava sahasını ihlal etti, daha sonra batıya doğru yönelerek 1,5 kilometre kadar Türk hava sahasında uçmaya devam etti.Bu esnada bölgede hava devriye görevinde havada hazır bulunan iki adet Türk F-16 uçağından birisi, angajman kuralları gereğince saat 13.14’de Suriye uçağına füze atmış ve isabet alan Suriye uçağı sınırın 1200 metre güneyinde ve Suriye topraklarında yer alan Kesep bölgesine düşürülmüştür.<ref>[http://gundem.milliyet.com.tr/sinirda-savas-ucagi-dustu/gundem/detay/1855930/default.htm Sınır ihlali yapan Suriye uçağı düşürüldü Milliyet.com ''23 Mart 2014'']</ref><ref>[http://www.haberturk.com/gundem/haber/932253-genelkurmaydan-flas-aciklama Suriye uçağı düşürüldü Habertürk.com ''23 Mart 2014'']</ref>▼
====Suriye'ye ait savaş uçağının düşürülmesi====
{{ana|Suriye-Türkiye ilişkileri}}
▲23 Mart 2014'te Hatay sınırında, sınır ihlali yapan 2 adet [[MİG-23]] Suriye savaş uçakları, izlemeye alındı Suriye hava sahasında kuzeye doğru uçuşu Türk sınırına on deniz mili mesafeden itibaren Türk hava sahasına yaklaştığına ilişkin dört kez ikaz edildi fakat ikinci uçak uyarıyı dikkate almayarak Türk hava sahasına girerek yaklaşık bir kilometre kadar hava sahasını ihlal etti, daha sonra batıya doğru yönelerek 1,5 kilometre kadar Türk hava sahasında uçmaya devam etti.Bu esnada bölgede hava devriye görevinde havada hazır bulunan iki adet Türk F-16 uçağından birisi, angajman kuralları gereğince saat 13.14’de Suriye uçağına füze atmış ve isabet alan Suriye uçağı sınırın 1200 metre güneyinde ve Suriye topraklarında yer alan Kesep bölgesine düşürülmüştür.<ref>[http://gundem.milliyet.com.tr/sinirda-savas-ucagi-dustu/gundem/detay/1855930/default.htm Sınır ihlali yapan Suriye uçağı düşürüldü Milliyet.com ''23 Mart 2014'']</ref><ref>[http://www.haberturk.com/gundem/haber/932253-genelkurmaydan-flas-aciklama Suriye uçağı düşürüldü Habertürk.com ''23 Mart 2014'']</ref>
 
Uçaktan atlayan pilotun Suriye Haber Ajansı (SANA) paraşütle atlayarak kurtulmayı başardığını yazdı.
Satır 123 ⟶ 104:
 
== Rölyefi ==
Türk Silahlı Kuvvetleri [[Rölyefrölyef]]i altta üç parçaya bölünmüş ve Türkiye'nin ulusal renkleri olan kırmızı (ortada) ve beyazın (yanlarda) olduğu üstünde Türk bayrağının ve Türk ulusunun simgesi olan Ay-Yıldız[[hilal ve yıldız]], yanında Türk Hava Kuvvetleri'ni temsilen iki kanat altında Türk Kara Kuvvetleri'ni temsilen bir [[miğfer]] ve çapraz iki [[kılıç]], onun da altında Türk Deniz Kuvvetleri'ni temsilen de büyük bir deniz çapası bulunmaktadır.
 
== Yapılanması ==
Satır 171 ⟶ 152:
 
== Askerî Kurumlar==
 
=== Eğitim ===
İlk kez 1789 yılında Osmanlı Padişahı [[III. Selim]] zamanında Harbiye-i Umumiye adıyla kurulmuş olan [[Askerî lise]]ler TSK'ya subay yetiştirmekte, 1848 yılında Osmanlı Padişahı [[Abdülmecid]] zamanında kurulan [[Harp Akademileri]], Türk Silahlı Kuvvetleri'ne bağlı lisansüstü düzeyde eğitim ve öğretim veren bir eğitim kurumudur. 1898 yılında Osmanlı Padişahı [[II. Abdülhamid]] döneminde kurulan daha sonra merkezi 1948 yılında Ankara'ya taşınan [[Gülhane Askeri Tıp Akademisi]] ise Türk Silahlı Kuvvetleri'ne sağlık bilimleri alanında askeri personel yetiştirmektedir.
* '''[[Askerî lise]]ler'''
İlk kez 1789 yılında Osmanlı Padişahı [[III. Selim]] zamanında Harbiye-i Umumiye adıyla kurulmuş olan Askerî liseler TSK'ya subay yetiştirmektedir.
 
* '''[[Harp Akademileri]]'''
1848 yılında Osmanlı Padişahı [[Abdülmecid]] zamanında kurulan Harp Akademileri, Türk Silahlı Kuvvetleri'ne bağlı lisansüstü düzeyde eğitim ve öğretim veren bir eğitim kurumudur.
 
* '''[[Gülhane Askeri Tıp Akademisi]]'''
1898 yılında Osmanlı Padişahı [[II. Abdülhamid]] döneminde kurulan Gülhane Askeri Tıp Akademisi, Türk Silahlı Kuvvetleri'ne sağlık bilimleri alanında askeri personel yetiştirmektedir. Merkezi 1948 yılında Ankara taşınmıştır.
 
=== Yargı ===
'''Askerî mahkemeler''' askerî hukuk hükmü altında olan askeri personel için ceza belirler. Genellikle askeriyede disiplin ihlalini önlemek içindir. Yine [[Askerî Yargıtay (Türkiye)|Askerî Yargıtay]], Askerî mahkemeler tarafından verilen karar ve hükümlerin son inceleme merciidir. 4 Temmuz 1972 tarih ve 1602 sayılı kanunla kurulan [[Askerî Yüksek İdare Mahkemesi]] (Askerî Danıştay) ise Türkiye'de askerî idari yargı alanında faaliyet gösteren mahkemedir.
▼
* '''Askerî Yargıtay'''
[[Askerî Yargıtay (Türkiye)|Askerî Yargıtay]], Askerî mahkemeler tarafından verilen karar ve hükümlerin son inceleme merciidir.
 
* '''Askerî Yüksek İdare Mahkemesi'''
[[Askerî Yüksek İdare Mahkemesi]] (Askerî Danıştay), Türkiye'de askerî idari yargı alanında faaliyet gösteren mahkemedir. 4 Temmuz 1972 tarih ve 1602 sayılı kanunla kuruldu.
 
=== OYAK Holding ===
'''Kısaltması [[OYAK Holding|OYAK]]''' ('''Orduolan Yardımlaşmaordu Kurumu'''),yardımlaşma kurumu [[27 Mayıs darbesi]]nden sonra<ref>[http://www.oyak.com.tr/oyak-yasa.html 205 sayılı Yasa]</ref> kurulmuş, özel hukuk hükümlerine bağlı, TSK mensuplarının yardımlaşma ve emeklilik fonudur. OYAK'ın yönetiminde sivil devlet memurlarıyla birlikte muvazzaf askerler de vardır. Temsilciler Meclisi yönetiminde hizmet veren dört general bulunur. İlk sermayesi [[Osmanlı Devleti]]'nin subayların ihtiyaçlarını karşılamak için oluşturduğu fondan 50 bin altın devredilerek oluşturulmuştur.oluşturulmuş<ref>{{Web kaynağı| url = http://www.yeniasya.com.tr/2006/07/11/basin/h2.htm | başlık = OYAK kapatılmalı | erişimtarihi = 15 Haziran 2008 | yayımcı = Yeni Asya | tarih = 11 Temmuz 2006 | ilk = Erkan | son = Acar | iş = Zaman Turkuaz }}</ref> OYAK, kurumlar vergisinden muaf tutularak [[KİT|KİT']]<nowiki/>lere tanınmayan bir hak tanınmıştır. Bunu devletin OYAK'a bir katkısı olarak gören bazı kişiler bu durumun, piyasada aynı işi yapan şirketler açısından serbest rekabeti bozduğunu iddia ederler.<ref name="ref438">[http://www.hurriyet.com.tr/ekonomi/9217466.asp?gid=229&sz=34662 Oyak, Brüksel’de bazılarını dehşete düşürüyor]</ref>
 
OYAK kurumlar vergisinden muaf tutularak [[KİT|KİT']]<nowiki/>lere tanınmayan bir hak tanınmıştır. Bunu devletin OYAK'a bir katkısı olarak gören bazı kişiler bu durumun, piyasada aynı işi yapan şirketler açısından serbest rekabeti bozduğunu iddia ederler.<ref name="ref438">[http://www.hurriyet.com.tr/ekonomi/9217466.asp?gid=229&sz=34662 Oyak, Brüksel’de bazılarını dehşete düşürüyor]</ref>
 
=== Müzeler ===
Türk Silahlı Kuvvetleri'nin ziyaret edilebilir üç müzesi de [[İstanbul]]'dadır. Harbiye, İstanbul'da bulunan [[Harbiye Askeri Müzesi]] 54.000 m²lik bir alan üzerinde kurulu 18.600 m²lik binasıyla bir yapılar kompleksidir. Geniş bir alana yayılan Mekteb-i Harbiye binası, Osmanlı Devleti’ne subay yetiştirmek amacıyla kurulmuş ve 1862’de inşa edilmiştir. Yine Türkiye'nin denizcilik alanında en büyük askerî müzesidirmüzesi [[İstanbul Deniz Müzesi]]'dir. Koleksiyonunda yaklaşık 20.000 adet eser bulunmaktadır. Deniz Kuvvetleri Komutanlığı'na bağlı olan ''İstanbul Deniz Müzesi'' Türkiye'de kurulan ilk askeri müzedir. 1897 yılında, dönemin Bahriye Nazırı [[Hasan Hüsnü Paşa]]'nın emirleri ile Tersane-i Amire'de (Osmanlı Devlet Tersanesi Kasımpaşa, İstanbul'da) küçük bir binada "Müze ve Kütüphane İdaresi" ismi ile kurulmuştur.▼
* '''[[Harbiye Askeri Müzesi]]'''
▲
Askerî Müze, İstanbul'un Harbiye semtinde bulunan, 54.000 m²lik bir alan üzerinde kurulu 18.600 m²lik binasıyla bir yapılar kompleksidir. Geniş bir alana yayılan Mekteb-i Harbiye binası, Osmanlı Devleti’ne subay yetiştirmek amacıyla kurulmuş ve 1862’de inşa edilmiştir.
İstanbul Havacılık Müzesi, Yeşilköy'de askeri havalimanının bitişiğinde yer alan ve Türk hava kuvvetlerine ait uçakların sergilendiği müzedir.[[İstanbul Havacılık Müzesi]]'si I. Dünya Savaşı sonunda, en eskisi 1912 yılına ait olmak üzere muhtelif milletlere ait tayyareler ile hangarlarda 1I. Dünya Savaşı devamınca Almanlar tarafından yapılan her tip tayyareden bir, iki ve üçer adet bulunması Hava Kuvvetleri Müfettişliği'nce bir hava müzesi kurma kararı alınmasına neden olmuştur. 16 Ekim 1985 tarihinde ziyarete açılmıştır.▼
 
* '''[[İstanbul Deniz Müzesi]]'''
▲Türkiye'nin denizcilik alanında en büyük askerî müzesidir. Koleksiyonunda yaklaşık 20.000 adet eser bulunmaktadır. Deniz Kuvvetleri Komutanlığı'na bağlı olan İstanbul Deniz Müzesi Türkiye'de kurulan ilk askeri müzedir. 1897 yılında, dönemin Bahriye Nazırı Hasan Hüsnü Paşa'nın emirleri ile Tersane-i Amire'de (Osmanlı Devlet Tersanesi Kasımpaşa, İstanbul'da) küçük bir binada "Müze ve Kütüphane İdaresi" ismi ile kurulmuştur.
 
* '''[[İstanbul Havacılık Müzesi]]'''
▲İstanbul Havacılık Müzesi, Yeşilköy'de askeri havalimanının bitişiğinde yer alan ve Türk hava kuvvetlerine ait uçakların sergilendiği müzedir. I. Dünya Savaşı sonunda, en eskisi 1912 yılına ait olmak üzere muhtelif milletlere ait tayyareler ile hangarlarda 1. Dünya Savaşı devamınca Almanlar tarafından yapılan her tip tayyareden bir, iki ve üçer adet bulunması Hava Kuvvetleri Müfettişliği'nce bir hava müzesi kurma kararı alınmasına neden olmuştur. 16 Ekim 1985 tarihinde ziyarete açılmıştır.
 
=== Vakıflar ===
Er ve erbaşlardan çatışmada ölen veya herhangi bir nedenle hayatını kaybedenlerin bakmakla yükümlü oldukları yakınları ile gazi ve engelli [[Mehmetçik]]lere sosyal ve ekonomik destek sağlamak amacıyla 17 Mayıs 1982 tarihinde kurulmuş[[Mehmetçik Vakfı|TSK Mehmetçik Vakfı]] kurulmuştur. Yine aynı amaç doğrultusunda Türk Silahlı Kuvvetleri; ''Elele Vakfı'', ''Güçlendirme Vakfı'', ''Dayanışma Vakfı'', ''Sağlık Vakfı'' ve ''Eğitim olanVakfı'' vakıfvardır.▼
* '''[[Mehmetçik Vakfı|TSK Mehmetçik Vakfı]]'''
▲Er ve erbaşlardan çatışmada ölen veya herhangi bir nedenle hayatını kaybedenlerin bakmakla yükümlü oldukları yakınları ile gazi ve engelli [[Mehmetçik]]lere sosyal ve ekonomik destek sağlamak amacıyla 17 Mayıs 1982 tarihinde kurulmuş olan vakıf.
 
* '''TSK Elele Vakfı'''
* '''TSK Güçlendirme Vakfı'''
* '''TSK Dayanışma Vakfı'''
* '''TSK Sağlık Vakfı'''
* '''TSK Eğitim Vakfı'''
 
=== Orduevleri ve Gazinolar ===
* ''Orduevleri'', otel ve/veya sosyal tesisler olup kullanımı subay, astsubay ve 2012 yılından sonra uzman çavuş ve uzman erbaşlara mahsustur. Tesisin tipine göre içinde otel odaları, restoran, çay ve pasta salonları, spor salonu, öğrenci etüt salonu, düğün salonu, çeşitli davet ve kokteyl salonları, çocuk oyun salonları, kadın ve erkek kuaför salonları, yüzme havuzu, sauna, fin hamamı, otopark ve kütüphane bulunabilir. [[Harbiye Orduevi]] ve [[Eskişehir Subay Orduevi]] bulundukları semtle özgünleşmiş bilinen büyük orduevlerindendir.
 
== Askerî Madalya ve Nişanlar ==
Satır 244 ⟶ 199:
== Resim galerisi ==
<gallery mode="packed-hover">
Resim: Turkish navy sailors.jpg| Türk Deniz Komandoları, ortak bir tatbikatta Amerikan uçak gemisinde
Resim: F-35 Lightning-1.jpg| Türkiye'nin de üretim projesinde bulunduğu F-35A Lightning II <ref>[http://www.ntvmsnbc.com/news/389854.asp NTV-MSNBC: F-35 uçakları. October 31, 2006.]</ref>
Resim: TCG Heybeliada (F-511) -2.jpg|[[MİLGEM Projesi]] kapsamında F-511 TCG Heybeliada gemisi
Resim: OtokarCobrakzlsngr.JPG|IDEF '07 Savunma Fuarı'nda sergilenen Jandarmanın da kullandığı [[Otokar Cobra]] aracı
Resim: Bosphore - Coast guard 65.jpg| İstanbul Boğazı'nda bir sahil güvenlik botu
Resim: MKEK MPT-76Roketsancnra.jpegJPG|MKEK[[TR MPT-76122]] piyadetopçu tüfeğiroketi
Resim: A400M - RIAT 2012 (8317759013).jpg|Türkiye'nin de üretim projesinde bulunduğu AİRBUS A400M ATLAS
Resim: Altay Tank.jpg|[[Altay (tank)|Altay]] ana muharebe tankı
Resim: T-129-1001-FAR14-3651.JPG|T129 ATAK
</gallery>
 
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Türk_Silahlı_Kuvvetleri" sayfasından alınmıştır