Louis-Philippe: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok |
Değişiklik özeti yok |
||
1. satır:
{{Kraliyet bilgi kutusu
| isim = Louis- Phillipe de Bourbon
| resim = Louis-Philippe de Bourbon.jpg
| resim_boyutu = 250px
| başlık = Louis-Philippe'in portresi <br/><small>Ressamː Franz Xaver Winterhalter</small>
| veraset = [[Fransa hükümdarları listesi|Fransızlar Kralı]]
| hüküm_süresi = 9 Ağustos 1830 – 24 Şubat 1848
| taç_giymesi = 9 Ağustos 1830
| önce_gelen = [[X. Charles]]
| sonra_gelen = 1848 Fransız devrimi Monarşinin ilga edilmesi]]<br/>Jacques-Charles Dupont de l'Eure<br/><small>1848 Fransa Geçici Hükümeti başkanı</small>
| veliaht =
| eşi = Maria Amalia Napoli ve Sicilyalı
| çocukları = Ferdinand Philippe<br/>Louise <br/>Marie Christine<br/>Louis <br/>Françoise<br/> Clementine <br/>François<br/>Charles <br/>Henri<br/>Antoine
| tam ismi = Louis-Philippe de Bourbon
| hanedan = [[Bourbon Hanedanlığı]]
| babası = II. Louis Philippe, Orléans Dükü
| annesi = Louise Marie Adélaïde de Bourbon
| doğum_tarihi = {{doğum_tarihi|1773|10|6|}}
| doğum_yeri = [[Palais-Royal]], [[Paris]], [[Fransa Krallığı]]
| ölüm_tarihi = {{ölüm tarihi ve yaşı|1850|8|26|1773|10|6|}}
| ölüm_yeri = Claremont malikanesi, Claremont, [[Surrey]], [[İngiltere]], [[Birleşik Krallık]],
| defin_tarihi = 1876
| defin_yeri = Dreux Kraliyet Şapeli (Chapelle royale de Dreux), [[Fransa]]
| meslek =
| imza = Signature of Louis Philippe I.png
| dini = [[Roman Katolik]]
}}
'''Louis-Philippe''', ''Orléans Dükü Louis-Philippe'' ([[6 Ekim]] [[1773]]-[[26 Ağustos]] [[1850]]), [[1830]]-[[1848]] arasında Fransa kralı. Yönetimini büyük burjuvazinin desteğine dayandırmış, sonuçta işçilerin ve orta sınıfların başlattığı ayaklanmayla devrilmiştir.
== Hayatı ==
Charles dükü Louis-Philippe Joseph de Bourbon-Orléans'ın en büyük oğluydu. Önce Valois dükü, babasının [[1785]]'te Orléans dükü ünvanını almasından sonra da, Chartres dükü yapıldı. [[1789]]'da [[Fransız Devrimi]] başlayınca devrimci hükümeti destekleyen ilerici soyluları arasında yer aldı. [[1790]]'da [[Jakoben]]lere katıldı. [[Fransa]]'nın [[Nisan]] [[1792]]'de [[Avusturya]]'yla savaşa girmesinin ardından, eylülde tümgeneral rütbesiyle Charles François Dumouriez komutasındaki Kuzey Ordusu'nda görev aldı. Ama [[Nisan]] [[1793]]'te, Dumouriez'yle birlikte Avusturyalılara sığındı. Ardından [[İsviçre]]'ye geçerek takma adla [[Reichenau]]'daki bir okulda öğretmenlik yaptı. Babasının [[Kasım]] [[1793]]'te Jakoben hükümetince idam edilmesi üzerine Orléans dükü oldu. İki yıldan fazla [[Amerika Birleşik Devletleri|ABD]]'de yaşadıktan sonra [[Avrupa]]'ya dönmeye karara verdi. [[1800]] başlarında [[İngiltere]]'ye giderek [[Napolyon]]'a karşı bir muhalefet hareketi örgütlemeye çalıştıysa da, bunda başarılı olamadı. Ama Orléans hanedanıyla, başında sürgündeki Fransa kralı [[XVIII. Louis]]'nin bulunduğu Bourbon ailesinin en eski kolu arasında bir uzlaşmaya varılmasını sağladı.▼
Charles dükü Louis-Philippe Joseph de Bourbon-Orléans'ın en büyük oğluydu. Önce Valois dükü, babasının [[1785]]'te Orléans dükü ünvanını almasından sonra da, Chartres dükü yapıldı. [[1789]]'da [[Fransız Devrimi]] başlayınca devrimci hükümeti destekleyen ilerici soyluları arasında yer aldı. [[1790]]'da [[Jakoben]]lere katıldı. [[Fransa]]'nın [[Nisan]] [[1792]]'de [[Avusturya]]'yla savaşa girmesinin ardından, eylülde tümgeneral rütbesiyle Charles François Dumouriez komutasındaki Kuzey Ordusu'nda görev aldı.
Uzun süre [[İngiltere]]'nin [[Twickenham]] kentinde yaşadıktan sonra [[1809]]'da [[Sicilya]]'nın [[Palermo]] kentine giderek Napoli kraliyet ailesinin yanına yerleşti. [[25 Kasım]]'da da eski Napoli kralı IV. Ferdinando'nun kızı Marie-Amelie'yle evlendi. Kral [[XVIII. Louis]]'nin [[1814]]'te yeniden tahta çıkmasının ardından [[Fransa]]'ya döndü ve yurtdışında bulunduğu sırada satışa çıkarılmamış olan Orléans mülklerini geri aldı. [[Napolyon]]'un [[Mart]] [[1815]]'te yeniden iktidarı ele geçirmesi üzerine [[İngiltere]]'ye kaçtı. [[XVIII. Louis]]'nin ikinci kez tahta çıktığı [[Temmuz]] [[1815]]'ten sonra liberal muhalefetin önemli destekçilerinden biri oldu.▼
▲
Uzun süre [[İngiltere]]'nin [[Twickenham]] kentinde yaşadıktan sonra [[1809]]'da [[Sicilya]]'nın [[Palermo]] kentine giderek Napoli kraliyet ailesinin yanına yerleşti. [[25 Kasım]]'da da eski Napoli kralı [[IV. Ferdinando]]'nun kızı Marie-Amelie'yle evlendi.
▲
Kral [[X. Charles]]'ın baskıcı yönetimine karşı başlayan [[1830]] [[Temmuz Devrimi]] (27-[[30 Temmuz]]) Louis-Philippe'e uzun zamandır beklediği iktidar fırsatını verdi. Charles'ın tahttan çekilmesinden iki gün önce, [[31 Temmuz]]'da meclis tarafından kral vekilliğine getirildi. [[9 Ağustos]]'ta da tahta çıktı. [[Temmuz Devrimi]] büyük burjuvazinin aristokrasi karşısında önemli bir zafer kazanmasını sağladı. Louis-Philippe sağ kanatta yer alan koyu monarşi yanlıları (''Lejitimistler'') ile sosyalistler ve aralarında Bonaparteçıların da yer aldığı öteki cumhuriyetçiler arasında orta bir yol izleyerek gücünü pekiştirmeye çalıştı. Ama birbirini izleyen ayaklanma ve suikast girişimleri karşısında gitgide daha baskıcı önlemlere başvurdu. [[1830]]'ların sonuna galindiğinde muhaliflerini ya susturmuş yer altına çekilmek zorunda bırakmıştı.
İzlediği dış politikayla [[Fransa]]'nın [[Avrupa]]'daki konumunu güçlendiren Louis-Philippe [[İngiltere]]'yle işbirliği yaparak [[Hollanda]]'yı [[Belçika]]'nın bağımsızlığını tanımaya zorladı. Orta sınıfta oy hakkı tanımayarak bu kesimin desteğini yitirdiği bir ortamda, [[1846]]'daki ekonomik bunalım halk arasında yaygın bir hoşnutsuzluğun doğmasına yol açtı.
İşçilerin ve orta sınıfların başlattığı ayaklanma karşısında [[24 Şubat]] [[1848]]'de tahttan çekilmek zorunda kalan Louis-Philippe, [[İngiltere]]'ye giderek Surrey'e yerleşti ve orada öldü. == Karısı ve çocukları ==
[[Dosya:Marie-Amelie de Bourbon 02.jpg|thumb|120px|right|Maria Amalia Napoli ve Sicilyalıː Lois-Phillipe'nin eşi]]
[[Sicilyateyn Kraliyeti]] prensesi Maria Amalia Napoli ve Sicilyalı ile 1809'de evlilik yaptı. Şu çocukları olduː
# Ferdinand Philippe d’Orléansː Chartres Dükü (1810–1842)
# Louise d’Orléans (1812–1850)ː Evlilikː [[Belçika Kralı]] [[I. Leopold]] (1790–1865)
# Marie Christine d’Orléans (1813–1839) ∞ Evlilikː [[Württemberg]] Kontu Alexander von Württemberg (1804–1881)
# Louis d’Orléans, Nemours Dükü (1814–1896)
# Françoise (1816–1818)
# Clementine d’Orléans (1817–1907) Evlilik Prens August von Sachsen-Coburg und Gotha (1818–1881)
# François d’Orléans, Joinville Prensi (1818–1900)
# Charles , Penthièvre Kontu, (1820–1828)
# Henri d’Orléans, Aumale Dükü (1822–1897),
# Antoine d’Orléans, Montpensier Dükü (1824–1890)
==Kaynakça==
{{Kaynakça}}
==Dış kaynaklar==
* Teyssier, Arnaud (2010) ''Louis Philippe. Le dernier roi des Français'', Paris, Perrin, ISBN|978-2-262-03271-5 {{fr}}
* Castillon du Perron, Marguerite (1963) ''Louis Philippe et la révolution Française'', Librairie Académique Perrin, édition définitive,vParis Pygmalion, {{fr}}
* Howarth, T.E.B. (1961) '' Citizen King: The Life of Louis Philippe, King of the French'', Londra: Eyre and Spottiswoode {{ing}}
* Beik, Paul (1965) ''Louis Philippe and the July Monarchy'' PrincetonːPrinceton University Press ̺̪{{ing}}
==Dış bağlantılar==
{{commons}}
* Birch, Christian, (1851) ''Ludwig Philipp der Erste, Kaiser der Franzosen – Darstellung seines Lebens und Wirkens.'' Stuttgart 1851. [http://books.google.ch/books?id=P7pBAAAAcAAJ&pg=PA125&dq=%22Ludwig+Philipp+von+Orleans%22&hl=de&sa=X&ei=btxHT5nlMMSgOtSnmIwO&ved=0CFMQ6AEwBg#v=onepage&q=%22Ludwig%20Philipp%20von%20Orleans%22&f=false 1. Band], [http://books.google.ch/books?id=TLpBAAAAcAAJ&printsec=frontcover&dq=Ludwig+Philipp+der+Erste,+K%C3%B6nig+der+Franzosen&hl=de&sa=X&ei=9N5HT8iIBYuVOqjG7IEO&ved=0CDcQ6AEwAA#v=onepage&q=Ludwig%20Philipp%20der%20Erste%2C%20K%C3%B6nig%20der%20Franzosen&f=false 2. Band]. {{de}}
* Jones, Peter (2013 2. ed.) ''The 1848 Revolutions'', Londra ve New Yorkː Routledge ISBN 0582061067 , ̺̪{{ing}}[[https://books.google.co.uk/books?id=6tQWAgAAQBAJ&pg=PT136&lpg=PT136&dq=Howarth,+T.E.B.+%281962%29+%27%27Citizen-King:+The+Life+of+Louis+Philippe,+King+of+the+French%27%27&source=bl&ots=cvTW0zoteQ&sig=ZECByLW-1Q7XnlkztmY4DecFjao&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwjf6omvlLjKAhUBSBoKHdZYATkQ6AEIOTAF#v=onepage&q=Howarth%2C%20T.E.B.%20%281962%29%20%27%27Citizen-King%3A%20The%20Life%20of%20Louis%20Philippe%2C%20King%20of%20the%20French%27%27&f=falseʼ ]]
{{S-start}}
{{s-hou|[[Orleans Hanedanı]]|d. 6 Ekim |1773|ö. 26 Ağostos|1850|[[Bourbon Hanedanı]]|name=Louis-Phillippe de Bourbon}}
{{s-reg|Hükümdarlıklar}}
{{S-bef|before=[[X. Charles|X. Charles, Fransa ve Navarra Kralı]]}}
{{S-ttl|title=''Fransızlar Kralı''|years==9 Ağustos 1830 – 24 Şubat 1848}}
{{S-aft|after= 1848 Fransız devrimi ile İkinci Cumhuriyet ilanı<br/>Jacques-Charles Dupont de l'Eure<br/><small>1848 Fransa Geçici Hükümeti başkanı</small>.}}
|-
{{S-bef|before=[[X. Charles]]}}
{{S-ttl|title=''Ortak Andorra Prensi''<br/> "Simó de Guardiola y Hortoneda" ile birlikte||years=10 Mayıs 1774 – 10 Ağustos 1792}}
{{S-aft|after=[[III. Napolyon|Charles Louis Napoléon]]}}
{{End}}
{{Fransa hükümdarları listesi}}
{{Fransız-biyo-taslak}}
[[Kategori:1773 doğumlular]]
| |||