İstiklâl mahkemesi: Revizyonlar arasındaki fark

[[Dosya:Ankara Istiklal Mahkemeleri Üyeleri.jpg|thumb|200px|Ankara İstiklâl Mahkemeleri üyeleri; soldan sağa: [[Ali Kılıç|"Kılıç" Ali Bey]], [[Ali Çetinkaya|"Kel" Ali Bey]], [[Necip Ali Küçüka|Necip Ali Bey]] ve [[Reşit Galip Bey]]]]

'''İstiklâl Mahkemeleri''', [[Türk Kurtuluş Savaşı]] sırasında ayaklanma çıkaran ve yağmaya girişenleri, bozguncuları, orduya ait silah ve mühimmatı çalanları, casusları, asker kaçaklarını ve bağımsızlık hareketini engelleme amacıyla propaganda yapanları yargılamak için, çıkarılan özel bir kanunla ilk olarak 18 Eylül 1920 tarihinde kurulan [[mahkeme]]lerdir. İlk dönem İstiklâl Mahkemeleri, [[Ankara]]'daki hariç olmak üzere 17 Şubat 1921 tarihinde kapatıldı. İkinci dönem İstiklâl Mahkemeleri, çalışmalarına 30 Temmuz 1921'de başladı ve 1923'ün Ekim ayına dek faaliyetlerini sürdürdü. Üçüncü ve son dönem İstiklâl Mahkemeleri ise 1923 ile 1927 yılları arasında etkin oldu.

 

Kurtuluş Savaşı yıllarında görev yapan birinci dönem İstiklâl Mahkemeleri dışında daha sonraları da dönemlerine göre farklı vazifeler yürüten İstiklâl Mahkemeleri kurulmuştur. Sonradan kurulan bu mahkemeler birer [[Devrim|devrim mahkemesi]] niteliğindedir. [[Uğur Mumcu]]'ya göre bu kurumlar mahkeme değil, savaş ve ihtilal gibi özel durumlarda isyancı, bozguncu ve [[Karşı devrim|karşı devrim]]cilerin yargılandığı anti-demokratik "infaz kurulları"dır.<ref>Mumcu, Uğur; ''İstiklal Mahkemeleri'', Cumhuriyet Gazetesi, 11 Kasım 1992 tarihli makale, ''İstiklal Mahkemeleri "mahkeme" sayılmazlar. Bunlar, savaş ve ihtilal dönemlerinde rastlanan anti-demokratik "infaz kurulları"dır."'' </ref>