Karasuları: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
madde genişletme |
Arşiv bağlantısı eklendi |
||
1. satır:
[[Dosya:Zonmar-tr.svg|thumb|Uluslararası haklar bakımından deniz alanları]]
[[Dosya:Maritime Claims of Ecuador and Peru.svg|thumb|Peru karasularının 200 mil olduğunu iddia etmektedir.]]
'''Karasuları''', egemen bir devletin kara topraklarına bitişik, genişliğini [[uluslararası hukuk]]a göre kendisinin belirlediği, hakimiyeti kıyı devletine ait olan deniz alanını belirler. Başka bir tanımla; karasuları, iç sular veya kıyı ile açık deniz arasında bulunan, genişliğini her ülkenin iç hukukuna göre kendisinin belirlediği deniz sularıdır. Karasuları iç sularla beraber ilgili devletin deniz ülkesini meydana getirir<ref name=neu>{{Web kaynağı | url = http://www.neu.edu.tr/docs/yrd_doc_dr_irfan_gunsel_doktora_tezi.pdf | başlık = Karasuları | yazar = GÜNSEL, İrfan S. | tarih = | eser = DOĞU AKDENİZ ULUSLARARASI SULARININ HUKUKİ DURUMU VE KIYI DEVLETLERİNİN DOKTRİN VE POLİTİKALAR | yayıncı = neu.edu.tr | erişimtarihi = 3 Eylül 2015 | arşivengelli = evet}}</ref>.
Karasuları ile ilgili iki farklı bakış vardır. Birinci görüş; karasularını devletin ayrılmaz bir parçası, ülkenin su altında kalmış toprakları olarak ifade eder. İkinci görüşte karasuların açık denizin devamı olduğunu, devletlerin ancak sahil kenarında faaliyet yapabileceğini kabul eder. Günümüzde devletler birinci görüşü kabul etmektedir.
Satır 18 ⟶ 10:
Uluslararası deniz hukuku tarihi MÖ 500 yıllarında başlamasına rağmen karasuları sorunu daha yakın zamanlarda ortaya çıkmıştır. Batı Avrupa'da deniz haydutluğuna karşı 16-17. yüzyılda ortaya çıkmıştır. Bu yüzyıllarda karadan görülen deniz alanı karasuyu olarak kabul edilmiştir. 18 yüzyılda silahların etki alanı, yani top atım mesafesi karasuları olarak uygulanmıştır<ref name=neu/>. Top menzili ölçüsü bugün bazı ülkelerin halen kullandıkları 3 deniz mili genişliğin temelini oluşturmaktadır.
Denizlerde güçlü olan devletler kara sularının genişliğinin 3 deniz mili, gelişmekte olan devletler ise 200 deniz mili olması gerektiğini iddia etmişlerdir. 1982 tarihli Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesinde karasuları 12 milden fazla olmamak şartıyla devletlerin kendilerinin belirleyebilecekleri kabul edildi<ref name=poli>{{Web kaynağı | url = http://www.politics.ankara.edu.tr/dergi/pdf/43/3/ozmanaydogan.pdf | başlık = Ege'de Karasuları Sorunu | yazar = ÖZMAN, Doç. Dr. M. Aydoğan | tarih = | eser = | yayıncı = politics.ankara.edu.tr | erişimtarihi = 3 Eylül 2015 | arşivengelli = evet}}</ref>. Günümüzde devletlerin çoğunluğu karasularının geniliğini 12 mil olarak uygulamaktadır. Anlaşmayı imzalamayan Türkiye, anlaşmanın hükümlerini de kabul etmemektedir. Anlaşmayı imzalayan Yunanistan, anlaşma yürürlüğe girdiğinde karasularını 12 mil olarak uygulayacağını ifade etmektedir.
{| class="wikitable" style="text-align:center; margin-left:10px" align="right" border="1"
|+ Devletlerin karasuları genişliği iddiaları (1960)<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.anadolu.eu/ege/egedosyasi.html | başlık = Ege Dosyası | yazar = | tarih = | eser = | yayıncı = anadolu.eu | erişimtarihi = 4 Eylül 2015 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20131006081124/http://www.anadolu.eu/ege/egedosyasi.html | arşivtarihi = 6 Ekim 2013}}</ref>
|-
! style="background-color:#cfb" | Karasuları genişliği !! style="background-color:#cfb" | devlet sayısı
Satır 67 ⟶ 43:
|}
== Türkiye karasuları ==
Türkiye Cumhuriyeti karasularının genişliğini 15.5.1964 tarihli Karasuları kanunu ile 6 deniz mili olarak belirlenmiştir<ref>{{Web kaynağı | url = https://www.tbmm.gov.tr/tutanaklar/KANUNLAR_KARARLAR/kanuntbmmc047/kanuntbmmc047/kanuntbmmc04700476.pdf | başlık = Karasuları kanunu | yazar = | tarih = 25.5.1964 | eser = | yayıncı = tbmm.gov.tr | erişimtarihi = 3 Eylül 2015 | arşivengelli = evet}}</ref>. Kanunda karasularını geniş tutan komşulara karşı aynı genişlik uygulanması esası kabul edilmiştir. Uluslararası Deniz Hukuku anlaşmasının 12 mile kadar genişliğe izin vermesi üzerine 1964 yılına ait kanunda değişikliğe gidilmiştir. 20.05.1982 yılında çıkarılan 2674 Karasuları kanunu<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.2674.pdf | başlık = KARASULARI KANUNU | yazar = | tarih = 9.5.1982 | eser = | yayıncı = mevzuat.gov.tr | erişimtarihi = 3 Eylül 2015 | arşivengelli = evet}}</ref> ile Karasularının 6 mil olması esası kabul edilmiştir. Bakanlar kuruluna bazı denizlerde hakkaniyet ilkesine uyularak karasuların genişliğini 6 milin üzerine çıkarma yetkisi verilmiştir.
== Yunanistan karasuları ==
[[Lozan antlaşması]] Türkiye ve Yunanistan için karasularının 3 mil olması esası üzerine şekillenmiştir. Yunanistan 1936 yılında çıkardığı kanun ile karasularını 6 deniz mili olduğunu kabul etmiştir. Dengeleri bozan bu hamle, [[Atatürk]] ve [[Venizelos]] dostluğu nedeniyle soruna dönüşmemiştir<ref name=poli/>.1964 yılında Yunanistan, Türkiye gibi karasularını 6 mil olarak ilan etmiştir<ref name=aksam>{{Web kaynağı | url = http://www.aksam.com.tr/siyaset/davutoglu-egede-12-mil-iddiasi-dogru-degil/haber-205378 | başlık = Davutoğlu: Ege'de 12 mil iddiası doğru değil | yazar = KURBAN, Hakkı | tarih = 13 Mayıs 2013 | eser = | yayıncı = aksam.com.tr | erişimtarihi = 3 Eylül 2015 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20130622204126/http://www.aksam.com.tr:80/siyaset/davutoglu-egede-12-mil-iddiasi-dogru-degil/haber-205378 | arşivtarihi = 22 Haziran 2013}}</ref>.
Uluslararası Deniz Hukuku anlaşmasının azmi karasuları için 12 mile kadar izin vermesi sonucu Yunanistan bu hakkını kullanmak istemektedir. Türkiye Yunanistan'ın bu isteklerine olumsuz karşılık vermektedir<ref name=aksam/>.
Yunanistan'ın karasularını 12 mil olarak uygulaması Türkiye'nin aleyhine bir durum oluşturacaktır. Bugün (6 mil esasına göre) Ege Denizi'nin %40'ı Yunan karasularıdır. 12 mile çıkarılması halinde Ege'nin %70'i Yunan karasuları, %10'dan az kısmı Türkiye karasuları haline gelecektir. Açık denizler %51'den %19'a gerileyecektir<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.mfa.gov.tr/baslica-ege-denizi-sorunlari.tr.mfa | başlık = Başlıca Ege Denizi Sorunları | yazar = | tarih = | eser = | yayıncı = mfa.gov.tr | erişimtarihi = 3 Eylül 2015 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20150610042346/http://www.mfa.gov.tr:80/baslica-ege-denizi-sorunlari.tr.mfa | arşivtarihi = 10 Haziran 2015}}</ref>. Türk askeri uçakları Ege üzerinde serbestçe uçamayacak, tatbikat yapamayacak, balıkçılar avlanamayacak, deniz ulaşımında sorunlar oluşacaktır<ref name=aksam/>.
== Galeri ==
<gallery>
| |||