Vikipedi

Kitin: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Diyapazon (mesaj | katkılar)
26.660 değişiklik
k 213.248.173.145 tarafından yapılan değişiklikler geri alınarak, Diyapazon tarafından değiştirilmiş önceki sürüm geri getirildi.
Erasmus.new (mesaj | katkılar)
Beyaz liste
58.408 değişiklik
Değişiklik özeti yok
1. satır:
{{düzenle|eylül 2012}}
'''Kitin''' önemli [[polisakkarit]]lerden biridir. [[Eklembacaklılar]] tarafından [[dış iskelet]]in kurulmasında kullanılan ve [[Mantarmantar]]ların hücre çeperini oluşturan [[karbonhidrat]]a kitin denir.
Kitin molekülü beta 1,4 bağıyla bağlı iki N-Asetilglikozamin biriminin tekrarlanmasıyla oluşan uzun zincir yapısı gösterir.
 
Kitin (C8H13O5NC<sub>8</sub>H<sub>13</sub>O<sub>5</sub>N)n doğal olarak birçok yerde bulunan, bir [[glikoz]] türevi olan N-Asetilglikozamininasetilglikozaminin uzun zincirli [[polimer]]idir.
Mantar hücre duvarının, kabuklular (yengeç, ıstakoz, karides gibi) ve karıncalarla kelebeklerin dahil olduğu böcekler gibi eklembacaklıların dış iskeletinin, yumuşakçaların radulalarının (dişli dil) ve ahtapotla mürekkepbalığının dahil olduğu kafadan bacaklıların ağız kısmının ana bileşenidir. Ayrıca kitinin tıbbi ve endüstriyel amaçlı kullanımı da denenmiştir. Kitin polisakkarid olan selüloza ve protein olan keratine benzetilebilecek bir biyolojik maddedir. Keratin protein kitin karbonhidrat olmasına rağmen hem kitin hem de keratin benzer yapısal özellikler gösterirler.
 
=== Etimoloji ===
İngilizce "chitin" kelimesi ilk kez [[1836]]'da ortaya çıkan Fransızcadaki "chitine" kelimesinden gelir. Bu kelimeler Latincedeki yumuşakça anlamındaki "chitōn" kelimesinden türetilmiştir. Bu kelime de Greekçe "kılıf" ya da "gömlek" anlamındaki "khitōn" kelimesi, Merkez Semitik dilindeki "*kittan", Akad dilindeki keten anlamındaki "kitû" ya da "kita’um" ve Sümerce "gada" ya da "gida" kelimesi ile ilgilidir ya da etkilenmiştir.[2]
 
ıştırıcılarda bağlayıcı olarak da kullanılmaktadır. Endüstriyel ayırma membranları ve [[iyon tutucu]] reçineler kitinden yapılabilir. Kağıdı sertleştirmek ve sağlamlaştırmak için kitin kullanılır.
 
Satır 13 ⟶ 16:
 
==== Endüstriyel ====
Kitin birçok endüstriyel işlemde kullanılır. Suyun temizlenmesinde ve gıdalarla ilaçlarda kıvam arttırıcı ve koruyucu olarak kullanılır. Ayrıca boya, kumaş ve yapn bir polisakkariddir; N-Asetilglikozaminasetilglikozamin ( tam olarak N-Asetilasetil-D glukoz-2 -amin) birimlerinden sentezlenir. Bu birimler kovalent β-1,4 bağları oluşturur ( selülozu oluşturan glikoz birimleri arasındaki bağlara benzer). Kitin bu yüzden her monomerinde, bir hidroksil grubunun bir asetilamin grubu ile yer değiştirmiş olduğu selüloz olarak tanımlanabilir. Bu komşu polimerler arasında, kitin polimer matriksinin gücünü arttıran gelişmiş hidrojen bağının oluşmasına izin verir.
Bir ağustos böceğinin kabuğu onun kitinden oluşan dış iskeletidir. Kitinin şekil değiştirmemiş formu yarısaydam, esnek, elastik ve oldukça dayanıklıdır. Bununla birlikte genelde eklembacaklılarda değişikliğe uğramıştır, dış iskeletin çoğunluğunu oluşturan, sertleşmiş proteinimsi matrikse gömülü olarak bulunur.
Satır 19 ⟶ 22:
Kitinin saf hali kösele gibidir fakat kalsiyum karbonat ile kaplandığından çok daha sert hale gelir.[1]Değişmiş ve değişmemiş formlar arasındaki fark bir tırtılın (değişmemiş) vücut duvarı ile kelebeğinki(değişmiş) karşılaştırılarak görülebilir.
 
Kitin doğal olarak oluşan polimerlerden biridir. Bakteri ve mantar gibi mikroorganizmalar tarafından salgılanan ve bazı bitkiler tarafından üretilen kitinaz enzimi tarafından kataliz edilerek yıkılabilir. Bu mikroorganizmalardan bazıları kitinin ayrışması sonucu oluşan basit şekerlere duyarlı reseptörlere sahiptir. Kitin saptanırsa bu mikroorganizmalar glikozidik bağlarını kopararak kitini basit şekerlere ve amonyoğa dönüştürecek enzimleri üretir.
n bir polisakkariddir; N-Asetilglikozaminasetilglikozamin ( tam olarak N-Asetilasetil-D glukoz-2 -amin) birimlerinden sentezlenir. Bu birimler kovalent β-1,4 bağları oluşturur (selülozu oluşturan glikoz birimleri arasındaki bağlara benzer). Kitin bu yüzden her monomerinde, bir hidroksil grubunun bir asetilamin grubu ile yer değiştirmiş olduğu selüloz olarak tanımlanabilir. Bu komşu polimerler arasında, kitin polimer matriksinin gücünü arttıran gelişmiş hidrojen bağının oluşmasına izin verir.
==== Tıp ====
Satır 31 ⟶ 35:
 
=== Kaynaklar ===
:^ Campbell, N. A. (1996) Biology (4th edition) Benjamin Cummings, New Work. p.69 ISBN 0-8053-1957-3
:^ American Heritage dictionary of the English Language: Fourth Edition. 2000. entry for chiton
Martín-Gil FJ, Leal JA, Gómez-Miranda B, Martín-Gil J, Prieto A, Ramos-Sánchez MC. "Low temperature thermal behaviour of chitins and chitin-glucans". Thermochim. Acta, 1992, vol. 211, pp. 241-254
 
Satır 41 ⟶ 45:
*[[MeSH]] [[Chitin]]
 
:[hide]v • d • e Karbonhidrat tipleri.
:Genel: Aldoz | Ketoz | Piranoz | Furanoz
:Geometri Siklohekzan yapısı | Anomer | Döndürme açısı
:Monosakkaridler Trioz Ketotrioz (Dihidroksiaseton) | Aldotrioz (Gliseraldehid)
:Tetroz Ketotetroz (Eritruloz) | Aldotetroz (Eritroz, Trioz)
:Pentoz Ketopentoz (Ribuloz, Ksiluloz)
:Aldopentoz (Riboz, Arabinoz, Ksiloz, Liksoz)
 
:Deoksi şeker (Deoksiriboz)
:Heksoz Ketohekzos (Psikoz, Fruktoz, Sorboz, Tagatoz)
:Aldoheksoz (Alloz, Altroz, Glikoz, Mannoz, Guloz, Idoz, Galaktoz, Taloz)
 
:Deoksi şeker (Fukoz, Fukuloz, Ramnoz)
:Heptoz Sedoheptuloz
:Multiple Disakkaridler Sükroz | Laktoz | Trehalose | Maltoz
:Trisakkaridler Raffinoz | Melezitoz | Maltotrioz
:Tetrasakkaridler Acarbose | Stachyose
:Diğer oligosakkaridler Fruktooligosakkarid (FOS) | Galakto-oligosakkarid (GOS) | Mannan-oligosakkaridler (MOS)
:Polisakkarid Glikojen | Nişasta (Amiloz | Amilopektin) | Selüloz | Kitin | Inulin | Dekstrin | Glukan (Beta-glukan)
:Glikozaminoglikanlar Heparin | Kondroitin sülfat | Hiyaluron | Heparan sülfat | Dermatan sülfat | Keratan sülfat
:Aminoglikozidler Kanamisin | Streptomisin | Tobramisin | Neomisin | Paromomisin | Apramisin | Gentamisin | Netilmisin | Amikasin
:Temel biyokimyasal aileleri
:Sakkaridler · Karbonhidratlar · Glikozidler · Amino asitler · Peptidler · Proteinler · Glikoproteinler · Lipidler · Terpenler · Steroidler · Karotenoidler
Alkaloidler · Nükleobazlar · Nükleik asitler · · Enzim kofaktörleri · Flavonoidler · Poliketidler · Tetrapiroller
 
{{Karbonhidratlar}}
{{kategorisiz}}
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Kitin" sayfasından alınmıştır