Dîvân-ı Hümâyun: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
YBot (mesaj | katkılar)
Arşiv bağlantısı eklendi
Etiketler: potansiyel vandalizm referans etiketleri kaldırıldı Görsel Düzenleyici
7. satır:
<br />'''Büyük Tezkereci '''Bakanlık Özel Kalemi Amiri]]
 
== bizim sınıfta bir barış öksüz var ==
'''Divan''', eskiden [[Hilafet|İslam devletlerinde]], devlet işlerinin görüşülüp karara bağlandığı kurul. Başlangıçta bir devlet dairesi olan divan, [[İran]] devlet geleneğinin de etkisiyle sonradan kurul biçimine dönüşmüştür. Devleti işlerinin görüşüldüğü asıl divan , Divan-ı Humayun haricinde, toplanış yerine ve amacına göre farklı isimler almıştır. Bunlar: 1)Ayak Divanı: Padişahın halkın huzuruna çıkar 2) Galebe Divanı: Yabancı ülke elçileri kabul edilir. 3) Sefer Divanı: Vezir-i Azam sefere çıkarken toplanır. 4) At Divanı: Sefer sırasında at üzerinde yapılır. 5) Ulufe Divanı: Yeniçeri maaşları için toplanır 6) İkindi Divanı: Sadrazam konağında Divan-ı Hümayun’da yarım kalan işleri tamamlamak içindir.<ref>http://books.google.com.tr/books?id=cYvAAgAAQBAJ&pg=PT74&dq=%22ayak+divan%C4%B1%22&hl=tr&sa=X&ei=x6ecU9CxBJPX7AawkIGwAw&ved=0CBsQ6AEwAA#v=onepage&q=%22ayak%20divan%C4%B1%22&f=false</ref>
barış kendnibeğenmiş ıukala aç gözlü biri amasyaa ziyapaşa or7/a 106
 
İslam tarihinde ilk divan, ikinci halife [[Ömer]] döneminde ([[634]]-[[644]]) bir devlet dairesiairesi olarak kuruldu. Devlet gelirleri ve giderleriyle ilgili işler burada yürütülüyordu. [[Emeviler]] döneminde ([[661]]-[[750]]) divanların sayısı artırıldı. Devlet merkezi [[Şam]]'da, vergi işlerini yönetmekle görevli olan Divanü'l-Harac giderek ana divan durumuna geldi. Merkezde çeşitli devlet işlerini yürüten başka divanların yanında eyaletlerde de divanlar vardı. Divan geleneği [[Abbasiler]] döneminde de ([[750]]-[[1258]]) sürdü. Bu dönemde, vergi işleriyle Divanü'l-Harac, zekât işleriyle Divanü's-Sadaka, askeri işlerle Divanü'l-Ceyş, devlet görevlilerinin ücretleriyle Divanü'n-Nafaka, saray giderleriyle Divanü'l-Hazine, posta ve gizli haberalma işleriyle Divanü'l-Beridi ve mali denetimle Divanü'z-Zimem uğraşıyordu. Divanü's-Sır ise devletin önemli iç ve dış sorunlarıyla ilgili kararların alındığı bir üst kuruldu. Abbasilerde Divanü'l-Mezalim adlı bir kurul halkın çeşitli konulardaki yakınmalarını dinler ve bunları halifeye iletirdi. Halifeler divan toplantılarına katılmazlardı. Gerek duyduklarında, toplantının yapıldığı salona bakan yüksek bir yerde oturup görüşmeleri pencere arkasından izlerlerdi.
== Osmanlıdan önce Divan ==
İslam tarihinde ilk divan, ikinci halife [[Ömer]] döneminde ([[634]]-[[644]]) bir devlet dairesi olarak kuruldu. Devlet gelirleri ve giderleriyle ilgili işler burada yürütülüyordu. [[Emeviler]] döneminde ([[661]]-[[750]]) divanların sayısı artırıldı. Devlet merkezi [[Şam]]'da, vergi işlerini yönetmekle görevli olan Divanü'l-Harac giderek ana divan durumuna geldi. Merkezde çeşitli devlet işlerini yürüten başka divanların yanında eyaletlerde de divanlar vardı. Divan geleneği [[Abbasiler]] döneminde de ([[750]]-[[1258]]) sürdü. Bu dönemde, vergi işleriyle Divanü'l-Harac, zekât işleriyle Divanü's-Sadaka, askeri işlerle Divanü'l-Ceyş, devlet görevlilerinin ücretleriyle Divanü'n-Nafaka, saray giderleriyle Divanü'l-Hazine, posta ve gizli haberalma işleriyle Divanü'l-Beridi ve mali denetimle Divanü'z-Zimem uğraşıyordu. Divanü's-Sır ise devletin önemli iç ve dış sorunlarıyla ilgili kararların alındığı bir üst kuruldu. Abbasilerde Divanü'l-Mezalim adlı bir kurul halkın çeşitli konulardaki yakınmalarını dinler ve bunları halifeye iletirdi. Halifeler divan toplantılarına katılmazlardı. Gerek duyduklarında, toplantının yapıldığı salona bakan yüksek bir yerde oturup görüşmeleri pencere arkasından izlerlerdi.
 
Daha sonra kurulan İslam devletleri büyük ölçüde Abbasi divan geleneğini sürdürdüler. [[Büyük Selçuklular]]da Divanı Âlâ devletin en yüksek yönetsel kuruluydu. Divan-ı Âlâ’nın altında resmi yazışmaları yürüten Divan-ı İnşa ve Divan-ı Tuğra adlı iki divan vardı. Mali kayıtları Divan-ı İşraf-ı Memalik tutar, mali denetimi de Divan-ı Nazar-ı Memalik yapardı. Askeri işleri Divan-ı Arz ya da Divan-ı Ceyş denilen kurul yürütürdü. [[Anadolu Selçukluları]], Büyük Selçuklulardaki divan geleneğini bazı değişikliklerle korudular. [[Anadolu Beylikleri]] ile [[Akkoyunlular]] ve [[Karakoyunlular]]da da benzeri kurumlar vardır.