Kafkasya: Revizyonlar arasındaki fark

'''Kafkasya''', [[Karadeniz]] ve [[Hazar denizi]] arasında yer alan, [[Avrupa]] ve [[Asya]]'nın sınırında bulunan bölgenin ismi. [[Kafkas dağları|Kafkas sıradağlarında]], Avrupa'nın en yüksek dağı olan ve [[Kafkas halkları]]nın sözlü edebiyatını oluşturan [[Elbruz Dağı|Elbrus Dağı]] bu bölgede bulunmaktadır. KafkasKafkasya bölgesi siyasalsiyasi ve coğrafi olarak [[Kuzey Kafkasya]] ve [[Güney Kafkasya]] olmak üzere ikiye ayrılır. Güney kısımlarıKafkasya bağımsız ve egemen devletlerden oluşmaktadır. Kuzey kesimleriKafkasya ise [[Rusya Federasyonu]] yetkisi altındaiçinde bulunmaktadır.

*[[Çerkesçe|Çerkesçe:]]''Кавказ

Doğal sınırlarını batısında [[Karadeniz]], doğusunda ise [[Hazar Denizi]] oluşturur. '''Kafkas Dağları''' [[Taman Yarımadası]]'ndan başlayıp, güneydoğu istikametinde uzanarak [[Abşeron Yarımadası|Apşeron Yarımadası]]'na ulaşır. Uzunluğu 1440 kilometreden fazladır. Genişliği ise 50 ile 225 km arasında değişir. Genellikle iki veya üç sıra halinde uzanır. Bu sarp dağlar batıdan doğuya doğru üç ana kısımdan meydana gelir. Birinci kısım Taman Yarımadası'ndan [[Kuban]] Nehri'nin kaynaklarına kadar uzanır. [[Pşeha Vadisi]]'ne kadar yükseklik 1000 metrenin altındadır. Daha doğuya doğru ise 1500 metrenin altına düşmez.

Orta Kafkasya ise Kuban Vadisi'nden [[Daryal Geçidi]]'ne kadar uzanır. Dağların en sarp ve yüksek kesimi buradadır. Aynı zamanda dağlar en fazla genişliğe de burada ulaşırlar. Yüksekliği 5642 metre olan [[Elbrus]] ve yine yüksekliği 5047 metre [[Kazbek Dağı|Kazbek]] burada yer alır. Burada da büyük kitlelerin hareketine elverişli geçit yoktur. Böylece Batı ve Orta Kafkaslar sarp, son derece engebeli ve geçit vermeyen özellikleri nedeniyle [[Rusya|Rusya'ya]] karşı direnen Kafkasyalıların son sığınaklarını teşkil etmiştir. Doğu Kafkaslar ise, Daryal Geçidi'nden ApseronApşeron Yarımadası'na kadar uzanır. Burada dağlar alçalır ve yayvanlaşırlar. Daha çok yüksek platolar hakim manzarayı teşkil eder. Hazar Denizi'ne doğru ise bu platolar da kademeli olarak alçalmak suretiyle yok olurlar. Bu bölgenin merkezinde doğu-batı istikametinde uzunluğu 180 km genişliği ise 106 km olan [[Dağıstan|Dağıstan Platosu]] yer alır. Bu bölgenin batısı daha yüksek ve engebeli olduğu için oraya nüfuz edilmesi de zordur. Ancak [[Hazar Denizi]]'ne doğru arazi yapısı daha yeknesak bir hal alır ve içine girilmesi daha kolaydır. İşte bu nedenle Doğu Kafkasya'da [[Rusya]]'ya karşı mukavemet daha çok [[Çeçen İnguşlar]]'ın ve [[Avarlar]]ın yaşadıkları Daryal Geçidi'ne doğru olan kesimde daha şiddetli olmuştur.

Kafkasya'nın akarsuları genellikle kaynaklarını Kafkas dağlarının kar ve buzlarla örtülü tepelerinden alırlar. Derin vadiler oyarak dağlardan indikten sonra kaynaklarını zaten bu dağlardan alan [[Kuban]], [[Terek Irmağı|Terek]], [[Sulak]] ve [[Kura]] nehirlerine kavuşurlar. Doğu Kafkasya'nın kuzeyi Terek ve Sulak nehirlerine rağmen bir bozkırdır. Bu bozkır ile dağlık [[Dağıstan]] arasındaki sınır aşağı yukarı [[Mahaçkale]]-[[Hasavyurt]] arasında uzanan çizgidir. Bu çizginin kuzeyindeki bozkırda ve Hazar Denizi kıyılarında [[Kumuklar]] otururlar. Buna karşılık dağlık bölgede Kafkasyalı yerli [[kabile]]lerhalklar yasarlar.