Dağ: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Arşiv bağlantısı eklendi |
|||
9. satır:
Dünya'da birçok dağ olup bunların ortaya çıkış nedeni farklıdır. Bazı dağlar [[yer]]in sıkışmasıyla oluşurken bazı dağlar [[lav]]ların yeryüzüne çıkıp donmasıyla oluşur. [[Yanardağ]]ların [[lav]]larının kaynağı, [[magma]] denen çok sıcak kütledir.
[[Asya]]'nın %54'ü, [[Kuzey Amerika]]'nın %36'sı, [[Avrupa]]'nın %25'i, [[Güney Amerika]]'nın %22'si, [[Avustralya]]'nın %17'si ve [[Afrika]]'nın %'3'ü dağlarla kaplıdır. Dünya'nın karasal kütlesinin %24'ü bütünüyle dağlıktır. İnsanların %10'u dağlık bölgelerde yaşar. Dünya'nın [[nehir]]lerinin çoğu dağlık kaynaklarca beslenir ve insanlığın yarısından fazlası [[su]] için dağlara bağımlıdır.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.wateryear2003.org/en/ev.php-URL_ID=3903&URL_DO=DO_TOPIC&URL_SECTION=201.html | başlık = International Year of Freshwater 2003 | erişimtarihi = 2006-12-07 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20110930075204/http://www.wateryear2003.org/en/ev.php-URL_ID=3903&URL_DO=DO_TOPIC&URL_SECTION=201.html | arşivtarihi = 30 Eylül 2011}}</ref><ref>{{Web kaynağı | url = http://www.mountain.org/mountains/whymtns.cfm?slidepage=water | başlık = The Mountain Institute | erişimtarihi = | arşivurl = http://web.archive.org/web/20110123025421/http://www.mountain.org:80/mountains/whymtns.cfm?slidepage=water | arşivtarihi = 23 Ocak 2011}}</ref>
Tüm dağlar yalnızca Dünya'da değildir. Diğer [[gezegen]]lerde de dağlar vardır. Bunlara örnek olarak Venüs'te Gila Dağı (3 km) ve Türkiye'nin yarısına yakın bir alan kaplayan, Güneş Sisteminin en yüksek dağı Mars'taki Olympus Mons (25 km) örnek verilebilir. Bunların dışıda Ay'da 8 km ve yine Mars'ta 18 km yüksekliğindeki dağlar verilebilir fakat bu dağların yükseliklerinin ölçümü gezegenin yüzeyinden itibaren yapılmaktadır ve Mars'taki dağlar sönmüş birer volkandır. Dünya'nın en yüksek dağları olan [[Himalaya Dağları]]'ndaki en yüksek tepe [[Everest Tepesi]] ise 8.850 metre yüksekliktedir.
16. satır:
[[Dosya:BenNevis2005.jpg|thumb|left|200px|1.344 metre yüksekliğindeki [[Ben Nevis]], ''munro,'' [[Grampian Dağları]], [[İskoçya]]]]
Bazı kaynaklar dağı, göze çarpan sivri bir tepesi olan, belirli bir yüksekliğin üzerindeki topoğrafik çıkıntılar olarak tanımlarlar; örneğin ''Britannica Öğrenci Ansiklopedisi''ne göre, dağlar; "genellikle {{convert|610|m}} üzerinde yükselir".<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.britannica.com/ebi/article-9275956?&query=mountain&ct=%22ebi%22Britannica | başlık = Mountain -- Britannica Student Encyclopedia | erişimtarihi = | arşivurl = http://web.archive.org/web/20070326174441/http://www.britannica.com:80/ebi/article-9275956?&query=mountain&ct=%22ebi%22Britannica | arşivtarihi = 26 Mart 2007}}</ref> Diğer taraftan, Britannica Ansiklopedisi, yüksekliğe sınır koymadan, kavramı sadece "jeolojik açıdan standartize edilemeyen terim" olarak ifade eder.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.britannica.com/ebc/article-9372713 | başlık = Mountain -- Britannica Concise Encyclopedia - The online encyclopedia you can trust! | erişimtarihi = | arşivurl = http://web.archive.org/web/20080226053110/http://www.britannica.com:80/ebc/article-9372713 | arşivtarihi = 26 Şubat 2008}}</ref>
Dağın herhangi bir yanına yamaç denir.<ref>[http://tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.56407b009825e3.40773300 yamaç (TDK)]</ref>
| |||