Usturlap: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok Etiketler: Mobil değişiklik Mobil ağ değişikliği |
Değişiklik özeti yok Etiketler: Mobil değişiklik Mobil ağ değişikliği |
||
3. satır:
'''Usturlab''' ([[Yunanca]]: ἁστρολάβον, ''astrolabon'', 'yıldız-yakalar'), [[astronomi]] ölçümlerinde kullanılmış tarihi bir ölçüm cihazıdır. Kullanım alanları arasında [[Güneş]], [[Ay]], [[gezegen]] ve [[yıldız]]ın konumlarını belirlemek yer alır. Ayrıca yerel saatin ve [[İslam|İslam dininde]] namaz vakitlerinin belirlenmesi usturlab sayasinde hesaplanıyordu. Bazı [[matematik]] problemlerinin çözümlenmesinde de usturlab kulanılırdı.
İlk olarak [[Appolinius]] ([[MÖ 240]]) ve [[Hipparkos]] ([[MÖ 150]]) tarafından keşfedildiği, [[Batlemyüs]] tarafından kullanıldığı ve [[Philloponos]]'un([[:en:John Philoponus|en]]) altıncı yüzyılın ilk yarısında bu aletten bahsettiği batılı kaynaklarda bildirilmektedir. Dokuzuncu yüzyılda [[Harran]]'daki büyük üniversitede [[Abbasiler|Abbasi]] halifelerinin ilim ve kültür verdikleri önem neticesinde usturlab hakkında çeşitli eserlerin yazıldığı bilinmektedir. Bu konuda yazılan en eski kitap, [[829]]-[[830]] senesinde [[Bağdat]]'da ve [[833]] senesinde [[Şam]]'da çalışan [[Ali bin İsa]]'ya aittir. Başka bir rivayete göre de usturlabı ilk keşfeden ve bu konuda ilk kitap yazan kimse Abbasi devri astronomi alimlerinden
Biruni gibi alimler yıldızların yerini bir çark ile belirleyen mekanik usturlablar da geliştirmişlerdir. Bunlar Şamin ve Ez-Zerkali tarafından geliştirilmiş ve mekanik saatin temeli ortaya çıkmıştır. On ikinci yüzyılda [[Şerafeddin el-Tusî]] usturlaba yeni bir şekil vererek baston şeklinde bir usturlab geliştirmiştir.
| |||