Şeyh Haydar: Revizyonlar arasındaki fark

'''Şeyh Haydar''', [[Safeviye Tarikatı]]ndan [[Şeyh Cüneyd]]'in oğludur. Babası savaşta öldüğünde henüz doğmamış olan Haydar, babası ölünce annesi (Akkoyunlu Hükümdarı [[Uzun Hasan]]'ın kızkardeşi) [[Akkoyunlu Devleti]]'ne gittiği için Akkoyunlu sarayında doğdu. Dokuz yaşına kadar burada büyüyen Haydar, dayısı Uzun Hasan'la birlikte tarikatın merkezi [[Erdebil]]'e geldi ve tarikatın başına geçti. Küçüklüğünde anadili [[Türk lehçeleri|Türkçe]]'den başka [[Arapça]] ve [[Farsça]]'yı da öğrenen Haydar, dönemin ünlü bilgini [[Ali Kuşçu]]'dan da dersler almıştır.

[[Karakoyunlu]] hükümdarı [[Cihan Şah]]'ı yenerek kendi otoritesini kuran Uzun Hasan ablasının oğlu olan Şeyh Haydar'ı 1469 yılında, dedelerinin şehri olan Erdebil'e tekrar yerleştirmiş. Safevi tarikatını tekrar burada kuzey [[Suriye]], [[Anadolu]]'dan gelen müridleriye[[mürid]]leriye oluşturmuştu.<ref>[http://books.google.com.au/books?id=LWOwVFfM7NgC&pg=PA71&dq=safavi+haydar&lr=&as_brr=3#v=onepage&q=safavi%20haydar&f=false Islam without Allah?, By Colin Turner, pg.63]</ref> 1471-1472 yılında Uzun Hasan ile [[Trabzon Rum İmparatorluğu|Trabzon Rum İmparatoru]] [[Trabzonlu IV. Yuhannes Komnenos|IV. Yuhannes Komnenos]]'un kızı [[Despina Hatun]]'un kızı Marta (Halime olarak ta adlandırılır) ile evlenmiştir.<ref>[http://books.google.com.au/books?id=iwVHuc4cNaoC&pg=RA1-PA72&dq=safavi+junayd&lr=&as_brr=3#v=onepage&q=safavi%20junayd&f=false Persia, By Brigadier- Sir Percy Sykes, pg.72]</ref><ref>[http://books.google.com.au/books?id=afsYCq1XOewC&pg=PA129&dq=safavi+haydar&lr=&as_brr=3#v=onepage&q=safavi%20haydar&f=false Safavid Iran, By Andrew J. Newman, pg.129]</ref><ref>[http://books.google.com.au/books?id=nyfSt11hVdMC&pg=PA107&dq=safavi+haydar&lr=&as_brr=3#v=onepage&q=safavi%20haydar&f=false Don Juan of Persia - A Shi-Ah Catholic 1560-1604, By & Brothers Harper & Brothers, Harper Brothers Staff, &. Brothers Harper &. Brothers, pg.107]</ref> Bu evliliği sonunda [[Sultan Ali Safevi]], [[İbrahim Mirza]] ve [[I. İsmail|İsmail Safevi]] isminde 3 oğlu olmuştur.<ref name="ref121">[http://books.google.com.au/books?id=wiAZyeSKKWwC&pg=PA240&dq=safavi+junayd&lr=&as_brr=3#v=onepage&q=safavi%20junayd&f=false A History of Persia, By Percy Molesworth Sykes, pg.241]</ref><ref>[http://books.google.com.au/books?id=g5LNUS0ciAAC&pg=PA225&dq=safavi+junayd&lr=&as_brr=3#v=onepage&q=safavi%20junayd&f=false Voices of Islam: Voices of tradition, By Vincent J. Cornell, pg.225]</ref>

Babası Şeyh Cüneyd gibi tarikatı büyütmek istemiş ve [[Şirvanşahlar Devleti]]ne saldırmiştırsaldırmıştır. Başarılı sonuşlanansonuçlanan [[Derbent, Dağıstan|Derbent]] kuşatması sonunda Şirvan hükmüdarıhükümdarı Ferruh Yasar (1462-1500) Gülüstan kalesine çekilerek 7 ay muhasarada kaldıktan sonra Şeyh Haydar'ın güçlenmesinden çekinen Akkoyunlu hükmüdarı [[Sultan Yakup]] 1488'de Ferruh Yaşar'a yardım gönderdi ve Teberistan yakınlarında yapılan savaşta Şeyh Haydar öldürüldü.<ref>[http://books.google.com.au/books?id=rezD7rvuf9YC&pg=PA944&dq=safawi+haidar&lr=&as_brr=3#v=onepage&q=safawi%20haidar&f=false E.J. Brill's First Encyclopaedia of Islam, 1913-1936, By M Th Houtsma, T W Arnold, A J Wensinck, pg.944]</ref> Bu olay sonunda Şeyh Hayda'ın Erdebil deki türbesi şii müslümanlar için bir hac mekanı haline gelmiştir<ref name="ref121"/>

Oğlu [[Şah İsmail Hatai]], [[Safevî Devleti]]'nin kurucusu ve en parlak hükümdarıdır.