İtalyan edebiyatı: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok |
|||
16. satır:
==Rönesans==
15. yüzyılda edebiyat bir önceki yüzyılın coşkunluğunu yitirirken, klasik elyazmalarının bulunması sonucunda, [[Platon]] başta olmak üzere Eski Yunan felsefesine büyük bir ilgi doğdu. İnsanın evrendeki konumu yeniden değerlendirilerek insanı temel alan yeni bir dünya görüşü benimsemeye başlandı. 15. yüzyılın ilk yarısında, yerel dili küçümseyerek Latince ve Yunanca yazmaya özen gösteren birtakım yazarlar klasik metinlerden örnek alarak çok sayıda ama değersiz yapıtlar ortaya koydu. Oysa yüzyılın ortalarında doğru edebiyat dili olarak İtalyanca Latince'nin yerini almaya başladı. Toskana lehçesinin Latince kadar önemli olduğunu savunan hümanist [[Leon Battista Alberti]], Floransa'nın kültürel önderliğini sürdürmesine katkıda bulunurken, Venedikli [[Pietro Bembo]] da İtalyanca'daki ilk dilbilgisi kitaplarından birini yazdı. [[Ludovico Ariosto]], [[Niccolo Machiavelli]] ve [[Francesco Guicciardini]] hümanist edebiyatın önde gelen adları arasındadır. Ariosto en çok ''Orlando furioso'' (1517) adlı epik şiiriyle anımsanırken, Machiavelli ile Guicciardini tarih ve siyaset konulu yapıtlarında yerel dili kullanarak Toskana lehçesinin yerini sağlamlaştırdılar. Machiavelli'nin ''Hükümdar'' (1513) adlı yapıtı hükümdarların nasıl başa geçtikleri ve ülkelerini nasıl yönettikleri gibi konuları ele alır.
İtalyan Rönesans'ının son büyük şairi [[Torquato Tasso]]'nun ''Gerusalemme liberata'' (1581) adlı klasik destan tarzındaki yapıtı Rönesans'ın en önemli ürünlerinden biridir.
16. yüzyılda lirik şiirde Petrarca'nın etkileri sürerken, tiyatro dalında Yunan ve Roma tiyatrosunu örnek alan oyunlar yazıldı. [[Gian Giorgia Trissino]]'nun ''Sofonisba'' (1524) adlı oyunu yerel dille yazılan ilk [[trajedi]] oldu. Trajilerden daha üstün sanatsal değer taşıyan komediler ise çağdaş Avrupa tiyatrosunun başlangıcını oluşturdu. Bu türde yazanlar arasında Ariosto, Machiavelli, [[Pietro Aretino]] ve [[Giordano Bruno]] sayılabilir.
==17. ve 18. Yüzyıllar==
| |||