Vikipedi

Japonca: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Cymanteg (mesaj | katkılar)
83 değişiklik
k Hiragana ve Katakana harf değildir, hecedir. Birkaç küçük değişiklik yapıldı.
Cymanteg (mesaj | katkılar)
83 değişiklik
Yazım yanlışları ve anlatım bozuklukları düzeltildi.
30. satır:
|duyuru2 =
}}
'''Japonca''' (日本語, ''Nihongo''), 125 milyonun üzerindeki<ref name="Japanese"/> Japonya'da insanlar ve Japon göçmen toplulukları tarafından konuşulan bir dildir. [[Ryukyuca]] ile ilişkilidir; fakat diğer dillerle herhangi bir akrabalığı kanıtsız kalmıştır. [[Bitişken diller|Bitişken]] bir dildir; fiil biçimleri ve konuşanın, dinleyicinin bağıl statüsünüdurumunu ve konuşmada bahsedilen kişinin orada bulunup bulunmadığını belirten özel sözcük kadrosuyla Japon toplumunun hiyerarşik doğasını yansıtan karmaşık bir saygı ifadesi sistemi ile sivrilir. Japoncanın ses envanteri nispetendiğer dillere göre küçüktür ve sözcüksel olarak tonlamalı bir vurgu sistemi vardır. Ayrıca Japonca sözcüklerin ve hecelerin sonunda -/n/ ünsüzü dışında bir ünsüz bulunmaz.
 
Japonca üç farklı tipteki yazının bir kombinasyonu ile yazılır:, [[Kanji]] (漢字 / かんじ) adlanandenilen [[Çince karakterler]], ve Çince karakterlerden uyarlanan iki hece yazısı [[hiragana]] (平仮名 / ひらがな) ve [[katakana]] (片仮名 / カタカナ) alfabeleri ile yazılır . [[Latin alfabesi]], [[rōmaji]] (ローマ字) de günümüz Japoncasında sık bir şekilde ve özellikle şirket adlarında, logolarda, reklamlarda ve bilgisayara Japonca metinleri girerken kullanılır. BatıSayılar tarzıiçin, rakamlargenelde genelliklebatı sayılartarzı içinrakamlar kullanılır; fakat geleneksel Çin-Japon rakamları da olağandır.
 
Japoncanın sözcük kadrosu ağır bir şekilde diğer dillerden [[ödünç sözcük]]lerle etkilenmiştir. Çok sayıda sözcük 1500 yılın üzerindeki bir devrede ya Çinceden alınmış ya da Çince örneklerden türetilmiştir. Japonca, 19. yüzyıl sonlarından itibaren başta [[İngilizce]] olmak üzere [[Hint-Avrupa dilleri]]nden gözle görülür miktarda kelime almıştır. İlk defa 16. yüzyılda Japonya'nın [[Portekiz]]le ve daha sonra 17. yüzyılda başlıca [[Hollanda]] ile arasındaki özel ticaret ilişkisinden dolayı [[Portekizce]], [[Almanca]] ve [[Felemenkçe]] de etkili olmuştur:. Japonca "naifu" (ナイフ) <, [[İngilizce]] ''knife (bıçak)'', Japonca pan (パン) < [[Portekizce]] ''pan (ekmek)'' bu sözcüklere birer örnektir.
 
== Resmî durumu ==
Japonca, fiilen Japonya'nın resmî dilidir. Standart kabul edilebilecek bir dil formu vardır: {{nihongo|''hyōjungo''|標準語,|}} Standart JaponcaDil}} veya {{nihongo|''kyōtsūgo''|共通語,| Ortak Dil}} ortak dil. İki terimin anlamı neredeyse aynıdır. {{transl|ja|''Hyōjungo''}} veya {{transl|ja|''kyōtsūgo''}} lehçenin karşılığını şekillendiren bir anlayıştır. Bu tipik dil {{nihongo|[[Meiji Restorasyonu]]ndan|明治維新|meiji ishin|1868}} sonra iletişim gereksinimi için [[Tokyo]] şehir merkezinin dışında konuşulan dilden türemiştir. {{transl|ja|''Hyōjungo''}} okullarda öğretilir, televizyonda ve resmî iletişimlerde kullanılır ve Japoncanın bu makalede ele alınan versiyonudur.
 
Eskiden standart {{nihongo|Yazı Japoncası|文語|[[Bungo (Japonca)|bungo]]|"edebî dil"}} {{nihongo|konuşma dilinden|口語|[[Kogo (Japonca)|kōgo]]}} farklıydı. {{transl|ja|''Bungo''}} aşağı yukarıyaklaşık 1900'e kadar Japonca yazmanın temel yöntemiydi; o zamandan sonra {{transl|ja|''kōgo''}} kademeli olarak etkisini genişletti ve iki yöntem 1940'lara kadar birlikte kullanıldı. {{transl|ja|''Bungo''}} hâlen tarihçileri, edebiyatçıları ve avukatları ([[II. Dünya Savaşı]]ndan kalan birçok Japon kanunu her ne kadar sadeleştirme gayretleri devam etse de hâlâ {{transl|ja|''bungo''}} ile yazılır.) biraz ilgilendirir. {{transl|ja|''bungoBungo''}} dil bilgisi ve sözcük kadrosu bazen etki için kullanılsa da {{transl|ja|''Kōgo''}} bugün hem konuşmada hem Japonca yazmada hakim olan yöntemdir.''
''
 
== Tarih ==
Bugün en çok kabul gören görüşe göre ilk Japon dili lehçeleri 5 bin yıl önce Korece'den türemiştir. Dilbilimciler, JaponcanınJaponca'nın tarihini dört dönemde incelerler: Eski Japonca (8. yy'a kadar), Geç Dönem Eski Japonca (9-11. yy), Orta Japonca (12-16. yy) ve Çağdaş Japonca (17. yy sonrası). Bu dönemler boyunca, dilin dilbilgisidil bilgisinde veya diziliminde önemli bir değişiklik olmamıştır. Fakat söz dağarcığı önemli ölçüde değişim göstermiştir.
 
Bir başka varsayıma göre ise Japonların kökeninin Ainu, [[Moğollar]] ve Maleylerin karışımından oluştuğu iddia ediliroluşmuştur.
 
Japonca ilk dönemde sadece bir konuşma diliydi. Bir alfabeye sahip değildi. Ancak 5. yüzyılın sonunda [[Çin]]'den, [[Kanji]] (漢字) denilen harflerden oluşan yazı sistemi alınarak Japonca'ya uyarlanmıştır. Yani Japoncayı Çin'den almamışlardır. Konuşma dilleri vardı,dillerinin üzerine Çin alfabesi koydularkoymuşlardır. Zamanla [[Kanji]]lerden, [[Hiragana]] ve [[Katakana]] hece alfabeleri türetilmiştir. Bugün katakanaKatakana yabancı kelimelerin yazılımı için kullanılmaktadır. Örneğin kaşık sözcüğü İngilizce'de olduğu gibi Spoon"spoon" olarak kullanılmaktadır. Katakana'da spoon (kaşık) スプーン (supūn) şeklindedir. İlk yazılı belgeler dokuzuncu ve onuncu yüzyılda ortaya çıkmaya başlamıştır.
İlk yazılı belgeler 9. ve 10. yüzyılda ortaya çıkmaya başlamıştır.
 
== Yazı sistemi ==
Satır 56 ⟶ 54:
'''Hiragana''', kökeni Japonca olan kelimelerin ve ek, [[bağlaç]] ve [[edat]]ların yazımında kullanılmaktadır. Japoncaya diğer dillerden geçen sözcüklerin ve ses veya durum taklit eden [[yansıma]]ların (şırıl şırıl, çatır çutur, vb.) yazımında ise '''Katakana''' alfabesi kullanılır. [[Kanji]] ise kelime köklerini yazmakta kullanılır. Yani her bir [[Kanji]] bir sözcüğü karşılar diyebiliriz. [[Kanji]]'yi yazım ve birleşim kurallarından ötürü bir alfabe olarak nitelendirmek yanlış olur. Örnek olarak: Kitap anlamına gelen "hon" (ほん) sözcüğü [[Kanji]] ile "本" şeklinde yazılır. Bugün anlamına gelen "kyou" (きょう) sözcüğü de "今日" şeklinde yazılır. Nasıl ki [[Türkçe]]'de "bugün" sözcüğü "bu" ve "gün" sözcüklerinden türemişse; Japoncada da "şimdi" anlamına gelen "ima" (いま) "今" ve "gün, güneş" anlamına gelen "hi" (ひ) "日" sözcüklerinin birleşmesiyle oluşmuştur ve "kyou" (きょう) olarak okunur.
 
Japon yazı sisteminin karmaşık gibi görünen özellikleri onu Avrupalılar tarafından öğrenilmesi zor bir dil haline getirmektedir;, ancak bu dili hiç bilmeyen herhangi bir insan bile Japonca yazılmış bir metine bakarak Kanjileri, Hiragana ve Katakana hecelerinden kolayca ayırt edebilir.
 
== Ayrıntı ==
Ayrıca, [[Ural-Altay Dil Ailesi]]'inden;, yani aynı aileden olan [[Türkçe]] ve Japoncanın dil mantığı ve sözcük dizilimi birbirine benzediği için Türklerin Japoncayı, Japonların da Türkçeyi öğrenmesi, TürkiyeTürkçe dışındakikonuşanlara, diğer Avrupa ülkeleriveya veAfrika dillerini Afrikalılarakonuşanlara görenispeten daha kolaydır.{{fact}}
 
== Ayrıca bkz.bakınız ==
* [[Hiragana]]
* [[Katakana]]
Satır 72 ⟶ 70:
{{Portal|Japonya}}
{{vikikitap|Japonca}}
* [http://www.guidetojapanese.org/turkish/index.html Japonca bilgiile deilgili içerenbilgi biriçeren dilbilgisi sitesi]
* [http://www.languageguide.org/nihongo/ Japonca: Resimli Kelime Bilgisi Rehberi]
* [http://www.japoncadersleri.com Japonca dilbilgisiöğrenme sitesi]
 
{{Altay-dil-taslak}}
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Japonca" sayfasından alınmıştır