İzmir'de toplu taşıma: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
düzenleme |
düzenleme |
||
1. satır:
'''İzmir'de toplu taşımacılık''', 1880'lerde başladı. O dönem yalnızca [[atlı tramvay]]lar ve [[vapur]]lar kullanılmaktaydı. Atlı tramvayların yerini 1928'de elektrikli [[tramvay]]lar aldı. [[Otobüs]]ler ise 1932'de işlemeye başladı. 1954'te tramvaylar kaldırılırken aynı yıl hizmete alınan [[troleybüs]]ler 1992'ye kadar çalıştı. 21. yüzyıla gelindiğinde de [[metro]] ve [[Banliyö treni|banliyö trenleri]] hizmete girdi. Günümüzde tramvay hatları tekrar inşa edilmektedir.
== Raylı sistemler ==
5. satır:
{{Ana|İzmir metrosu}}
[[Dosya:Izmir Metro Rapid Transit Stadyum Station.jpg|thumb|Metronun [[Stadyum (İzmir metrosu)|Stadyum]] istasyonu.]]
İzmir metrosunun temeli Aralık 1994'te atıldı.<ref name="asama1">{{Web kaynağı |url=http://www.ibb.gov.tr/tr-TR/SiteImages/Haber/eylul2012/METROTABLO.pdf |başlık=Birinci Aşama İnşaatı |yayımcı=ibb.gov.tr |erişimtarihi=18 Ekim 2015 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20151018113521/http://www.ibb.gov.tr/tr-TR/SiteImages/Haber/eylul2012/METROTABLO.pdf |arşivtarihi=18 Ekim 2015}}</ref> Ağustos 1996'da ilk tren setleri teslim edildi.<ref name="asama1"/> Nisan 2000'de tamamlanan ilk aşama, 22 Mayıs 2000'de hizmete girdi.<ref name="asama1"/><ref name="metro-brosur">{{Web kaynağı |url=http://www.izmirmetro.com.tr/files/metro_brosur_tur.pdf |başlık=İzmir Metro A.Ş. Tanıtım Kitabı |yayımcı=izmirmetro.com.tr |erişimtarihi=18 Ekim 2015 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20131214225509/http://www.izmirmetro.com.tr/files/metro_brosur_tur.pdf |arşivtarihi=14 Aralık 2013}}</ref> Metronun ilk aşamasında on istasyon bulunmaktaydı.<ref name="asama1"/> 2012 ve 2014'teki genişletmelerle bu sayı on yediye çıkarken hat uzunluğu 20 km oldu.<ref>{{Haber kaynağı |url=http://www.milliyet.com.tr/izmir-metrosu-nda-nihayet-mutlu-son-gundem-1917709/ |başlık=İzmir Metrosu'nda nihayet mutlu son |çalışma=Milliyet |tarih=27 Temmuz 2014 |erişimtarihi=18 Ekim 2015}}</ref> Gelecekte yapılacak genişletmelerle mevcut tek hattın [[Bornova]] ve [[Narlıdere]]'ye uzatılması, [[Buca]] ve Otogar'a ise iki yeni hat inşa edilmesi planlanmaktadır.<ref name="kocaoglu">{{Haber kaynağı |url=http://www.hurriyet.com.tr/ege/25967616.asp |başlık=Kocaoğlu İzmirlinin İzmir'ini anlattı |çalışma=Hürriyet |ilk=Utku |son=Bolulu |yer=İzmir |tarih=8 Mart 2014 |erişimtarihi=16 Ekim 2015}}</ref>
Seferler yoğun saatlerde dört buçuk dakikada bir düzenlenirken en uzun sefer aralığı on dakikadır.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.izmirmetro.com.tr/SeferPlani/35 |başlık=Sefer Planı |yayımcı=izmirmetro.com.tr |erişimtarihi=18 Ekim 2015}}</ref> Taşınan yolcu sayısı 2012 yılında altmış milyon seviyesindeydi.<ref name="metro-brosur"/>
=== Banliyö ===
{{Ana|İZBAN}}
[[Dosya:E22017 at Alsancak1.JPG|thumb|[[Alsancak Garı]]'nda bir İZBAN treni.]]
İzmir Büyükşehir Belediyesi ve [[Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları|TCDD]]'nin ortaklığında kurulan İZBAN, 30 Ağustos 2010'da faaliyete geçti.<ref name="hakkimizda">{{Web kaynağı |url=http://www.izban.com.tr/Sayfalar/Single.aspx?MenuId=8 |başlık=Hakkımızda |yayımcı=izban.com.tr |erişimtarihi=18 Ekim 2015}}</ref> [[Aliağa (İZBAN)|Aliağa]]-[[Cumaovası (İZBAN)|Cumaovası]] arasındaki seksen kilometrelik hat üzerinde otuz iki istasyon bulunmaktadır.<ref name="istasyon">{{Web kaynağı |url=http://www.izban.com.tr/Sayfalar/Single.aspx?MenuId=17|başlık=İstasyonlar |yayımcı=izban.com.tr |erişimtarihi=18 Ekim 2015}}</ref> Bunlardan dördü yer altında, gerisi yer üstündedir.<ref name="istasyon"/>
Hattın güneyde [[Torbalı]]'ya kadar olan otuz kilometrelik bölümünün inşaatı tamamlandı. Torbalı'dan [[Selçuk]]'a kadar olan yirmi altı kilometrelik bölümün ise inşaatına başlandı.<ref>{{Haber kaynağı |url=http://www.hurriyet.com.tr/yerel-haberler/izmir-haberleri/selcuk-ta-izban-heyecani_152818 |başlık=Selçuk'ta İZBAN heyecanı|çalışma=Hürriyet |tarih=9 Ağustos 2015 |erişimtarihi=18 Ekim 2015}}</ref> Hattın kuzey bölümünün de [[Bergama]]'ya kadar uzatılması planlanmaktadır.<ref name="hakkimizda"/>
=== Tramvay ===
İzmir'de ilk tramvay 1 Nisan 1880'de faaliyete geçti.<ref>{{Web kaynağı |url=https://www.izmir.bel.tr/Izmir%E2%80%99inTarihi/225/196/tr |başlık=İzmir'in Tarihi |yayımcı=izmir.bel.tr |erişimtarihi=16 Ekim 2015}}</ref><ref>{{Web kaynağı |url=http://ege.gtb.gov.tr/kurumsal/izmir-gumrukleri-tarihcesi |başlık=İzmir Gümrükleri Tarihçesi |yayımcı=ege.gtb.gov.tr |erişimtarihi=16 Ekim 2015}}</ref><ref name="ilktramvay">{{Haber kaynağı |url=http://www.rayhaber.com/2013/izmirin-ilk-tramvay-hatlari/ |başlık=İzmir'in ilk tramvay hatları |yayımcı=rayhaber.com |erişimtarihi=16 Ekim 2015}}</ref> Alsancak'ta, Karşıyaka'da ve Göztepe-Konak arasında [[atlı tramvay]] hatları bulunmaktaydı.<ref name="ilktramvay"/><ref>{{Web kaynağı |url=http://www.izmir.bel.tr/UploadedPics/File/Tram_Raporu.pdf |başlık=İzmir Tramvay Hatları Ön Etütleri |yayımcı=izmir.bel.tr |tarih=Aralık 2009 |erişimtarihi=16 Ekim 2015}}</ref> 18 Ekim 1928'de Göztepe-Konak hattı elektrikli hâle getirildi.<ref name="ilktramvay"/> 31 Ekim 1928'de ise şehirdeki atlı tramvay seferleri son buldu.<ref name="ilktramvay"/> İzmir'deki tramvaylar 7 Haziran 1954'te tamamen kaldırıldı.<ref name="ilktramvay"/>
Günümüzde tramvay hatları yeniden kurulmaktadır. [[Karşıyaka tramvayı|Karşıyaka]] ve [[Konak tramvayı|Konak]] tramvay hatları inşa aşamasındadır.<ref>{{Haber kaynağı |url=http://www.dunya.com/sehirler/izmirin-raylarina-38-yerli-tramvay-geliyor-277715h.htm |başlık=İzmir'in raylarına 38 'yerli' tramvay geliyor |çalışma=Dünya |ilk=Yaşar |son=Kuş |tarih=16 Ekim 2015 |erişimtarihi=16 Ekim 2015}}</ref> Ayrıca Bornova, Buca, Kordon ve Yenişehir'e de tramvay yapılması planlanmaktadır.<ref
=== Monoray ===
| |||