Refik Saydam: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok
Değişiklik özeti yok
9. satır:
|öncegelen = [[Celâl Bayar]]
|sonragelen = [[Şükrü Saraçoğlu]]
|makam1 = [[Türkiye Büyükiçişleri Milletbakanları Meclisilistesi|Türkiye İçişleri Bakanı]]<br />1., 2., 3., 4., 5. ve 6. dönem milletvekili
|dönembaşı1 = 11 Kasım 1938
|seçim_bölgesi1 = 1920 – Doğubayazıt<br />[[1923 Türkiye genel seçimleri|1923]] – İstanbul<br />[[1927 Türkiye genel seçimleri|1927]] – İstanbul<br />[[1931 Türkiye genel seçimleri|1931]] – İstanbul<br />[[1935 Türkiye genel seçimleri|1935]] – İstanbul<br />[[1939 Türkiye genel seçimleri|1939]] – İstanbul
|dönemsonu1 = 25 Ocak 1939
|başbakan1 = [[Celâl Bayar]]
|öncegelen1 = [[Şükrü Kaya]]
|sonragelen1 = [[Faik Öztrak (siyasetçi, 1882)|Faik Öztrak]]
|makam2 = [[Türkiye sağlık bakanları listesi|Türkiye Sağlık Bakanı]]
|dönembaşı2 = 4 Mart 1925
|dönemsonu2 = 25 Ekim 1937
|başbakan2 = [[İsmet İnönü]]
|öncegelen2 = [[Mazhar Germen]]
|sonragelen2 = [[Ahmet Hulusi Alataş]]
|makam3 = [[Türkiye sağlık bakanları listesi|Türkiye Sağlık Bakanı]]
|dönembaşı3 = 30 Ekim 1923
|dönemsonu3 = 21 Kasım 1924
|başbakan3 = [[İsmet İnönü]]
|öncegelen3 = [[Rıza Nur]]
|sonragelen3 = [[Mazhar Germen]]
|makam4 = [[Türkiye sağlık bakanları listesi|TBMM Sıhhiye ve Muavenet-i İçtimaiye Vekili]]
|dönembaşı4 = 10 Mart 1921
|dönemsonu4 = 20 Aralık 1921
|başbakan4 = [[Fevzi Çakmak]]
|öncegelen4 = [[Adnan Adıvar]]
|sonragelen4 = [[Rıza Nur]]
|makam5 = [[Türkiye Büyük Millet Meclisi]]<br />1., 2., 3., 4., 5. ve 6. dönem milletvekili
|seçim_bölgesi1seçim_bölgesi5 = 1920 – Doğubayazıt<br />[[1923 Türkiye genel seçimleri|1923]] – İstanbul<br />[[1927 Türkiye genel seçimleri|1927]] – İstanbul<br />[[1931 Türkiye genel seçimleri|1931]] – İstanbul<br />[[1935 Türkiye genel seçimleri|1935]] – İstanbul<br />[[1939 Türkiye genel seçimleri|1939]] – İstanbul
|doğum_tarihi = 8 Eylül 1881
|doğum_yeri = [[İstanbul]], [[Osmanlı Devleti]]
Satır 20 ⟶ 44:
|çocukları =
|ilişkiler =
|öğrenim = [[Kuleli Askeri Lisesi|İstanbul Kuleli Askeri İdadisi]], [[Gülhane Askerî Tıp Akademisi]]
|yaşadığı_yer =
|öğrenim = [[Kuleli Askeri Lisesi|İstanbul Kuleli Askeri İdadisi]], [[Gülhane Askerî Tıp Akademisi]]
|meslek = Doktor, Asker
|dini = [[İslam]]
Satır 33 ⟶ 56:
|kumandaettiği =
|savaşları = [[Balkan Savaşları]], [[I. Dünya Savaşı]], [[Türk Kurtuluş Savaşı]]
|ödüller = [[İstiklalİstiklâl Madalyası]]
}}
'''İbrahim Refik Saydam''', (d. [[8 Eylül]] [[1881]], [[İstanbul]] – ö.- [[8 Temmuz]] [[1942]], İstanbul). Türk hekim, ve siyasetçi. [[Türkiye Cumhuriyeti]]'nin 4. [[başbakan]]ıdır.
 
'''İbrahim Refik Saydam''', (d. [[8 Eylül]] [[1881]], [[İstanbul]] – ö. [[8 Temmuz]] [[1942]], İstanbul). Türk hekim, siyasetçi. [[Türkiye Cumhuriyeti]]'nin 4. [[başbakan]]ıdır.
 
== Yaşamı ==
[[8 Eylül]] [[1881]] günü İstanbul'un [[Fatih, İstanbul|Fatih]] ilçesinde, Çırçır Mahallesi'nde dünyaya geldi<ref>[http://www.scribd.com/doc/6687527/REFIK-SAYDAM|İbrahim Refik Saydam Hakkında Bir Döküman; Hazırlayanlar: Y.S. Aydıntuğ, H. Kayhan, A. Altunsoy, M. Uçar]</ref>. Mahalle mektebinin ardından [[1892]] yılında Fatih Askeri Rüştiyesi'ne (ve [[18921896]]) veyılında [[Kuleli Askeri Lisesi|İstanbul Kuleli Askeri İdadisi]]'ne ([[1896]]) girdi.
 
Askeri Tıbbiyeyi Doktor Yüzbaşı olarak [[22 Ekim]] [[1905]] günütarihinde bitirenAskeri RefikTıbbiye'den Bey,Tabip Yüzbaşı rütbesiyle mezun oldu. üçÜç yıl [[Gülhane Askerî Tıp Akademisi]]'nde Embriyoloji ve Histoloji bölümlerinde çalıştı. [[1910]] yılında eğitim için yurt dışına gitti. [[Almanya]]'da [[Berlin]] askeri tıp akademisinde Brandenburg, Danzig, Spandou ve Scharite'te eğitim gördü. [[Balkan Savaşı]]'nın çıkacağı belli olunca [[İstanbul1912]]'a döndüyılında ([[1912İstanbul]])'a döndü.
 
=== Balkan Savaşı yılları ===
[[Balkan Savaşı]]'nda [[Antalya]]'da ve [[Çatalca]] cephesinde [[Kolera]] hastalığını önleyici çalışmalar yaptı. [[1914]]'te yılında atandığı sahra genel sağlık müfettiş muavinliği sırasında [[bakteriyoloji]] enstitüsünü örgütleyerek [[tifo]], [[dizanteri]], [[veba]] ve [[kolera]] aşılarının, [[tetanos]] ve [[dizanteri]] serumlarının burada üretilmesini ve [[I. Dünya Savaşı]] boyunca ordu ihtiyacının karşılanmasını sağladı. Salgın hastalıklarla mücadelesini [[Hasankale]]'de cephe hizmetinde sürdürdü.
 
[[Tifüs]]e karşı hazırladığı aşı tıp literatürüne geçti ve [[I. Dünya Savaşı]]'nda Alman ordusunda ve [[Kurtuluş Savaşı]]'nda kullanıldı.
 
=== Milli Mücadeleye katılması ===
[[1919]]'da 9. KolorduOrdu sağlıkSağlık müfettişiMüfettiş muavinliğiMuavinliği görevi ile [[Mustafa Kemal Paşa]]'innın yanında [[Samsun]]'a çıkan Refik Beyçıktı. [[Erzurum]]'da Mustafa Kemal Paşa'innın karargâhı dağıtıldıktan sonra Erzurum askeri hastanesi bulaşıcı hastalıklar servisi şefliğine atandı. Fakat bu görevi kabul etmeyerek ordudan ayrıldı. [[Erzurum Kongresi|Erzurum]] ve [[Sivas Kongresi|Sivas]] kongrelerinin çalışmalarınakongrelerine katıldı.
 
=== Siyaset yaşamı ===
[[1920]] yılında [[TBMM]]'ye [[Doğubeyazıt, Ağrı|Doğubeyazıt]] mebusu olarak seçildi. Aynı zamanda Millî Savunma Vekaleti'ne bağlı Sıhhiye Dairesi Başkanı olarak görev yaptı. TBMM'nin II. döneminden itibaren İstanbul mebusu olarak görev yaptı. 10 Mart 1921 tarihinde TBMM tarafından Sıhhiye ve Muavenet-i İçtimaiye Vekilliği görevine seçildi. Bu görevini 20 Aralık 1921 tarihine kadar sürdürdü.
[[1920]]'de [[TBMM]]'ye [[Doğubeyazıt, Ağrı|Doğubeyazit]] milletvekili ve Milli Savunma Vekaletine bağlı Sıhhiye Dairesi Başkanı olarak girdi. İkinci dönemden başlayarak üyeliğini İstanbul milletvekili olarak sürdürdü. Aynı yıl [[Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı|Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı]] (Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekili) seçildi. Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk sağlık bakanı olan Refik Bey 14 yıl sürecek olan bu görevinde sağlık hizmetlerinin temellerini attı. [[1924]]'de [[Ankara]]'da ve daha sonra Erzurum, [[Diyarbakır]], [[Sivas]] ve diğer birçok ilde memleket hastaneleri, doğum ve çocuk bakımevleri açtı. Ayrıca bu konuda eleman yetiştirilmesine önem vererek sağlık kursları, tıp öğrenci yurtları [[1928]]'de [[Hıfzısıhha]] Enstitüsünü ve Mektebini, [[İstanbul]] ve [[Ankara]]'da verem savaş dispanserlerini kurdu.
 
[[Türkiye Cumhuriyeti]]'nin ilanından sonra 30 Ekim 1923 tarihinde [[1. Türkiye Hükûmeti|1. İsmet Paşa Hükûmeti]]'nde Sağlık Bakanı olarak görevlendirildi. Bu görevini [[2. Türkiye Hükûmeti|2. İsmet Paşa Hükûmeti]]'nde de 21 Kasım 1924 tarihine kadar sürdürdü. 4 Mart 1925 tarihinde [[4. Türkiye Hükûmeti|3. İsmet Paşa Hükûmeti]]'nde yeniden Sağlık Bakanlığı görevine atandı. Bu görevini 25 Ekim 1937 tarihine kadar sürdürdü.
 
[[1920]]'deKesintilerle [[TBMM]]'ye14 [[Doğubeyazıt,yıl Ağrı|Doğubeyazit]]süren milletvekili ve Milli Savunma Vekaletine bağlı Sıhhiye Dairesi Başkanı olarak girdi. İkinci dönemden başlayarak üyeliğini İstanbul milletvekili olarak sürdürdü. Aynı yıl [[Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı|Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı]] (Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekili) seçildi. Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk sağlık bakanı olan Refik Bey 14 yıl sürecek olan bu görevindedöneminde sağlık hizmetlerinin temellerini attı. [[1924]]'de yılında [[Ankara]]'da ve daha sonra Erzurum, [[Diyarbakır]], [[Sivas]] ve diğer birçok ilde memleket hastaneleri, doğum ve çocuk bakımevleribakım evleri açtı. Ayrıca bu konuda nitelikli eleman yetiştirilmesine önem vererek sağlık kursları, tıp öğrenci yurtları [[1928]]'de yılında [[Hıfzısıhha]] EnstitüsünüEnstitüsü ve MektebiniMektebi'ni, [[İstanbul]] ve [[Ankara]]'da veremveremle savaş dispanserlerini kurdu.
 
Medeni[[Soyadı KanununKanunu]]'nun yürürlüğe girmesinden sonra Cumhurbaşkanı [[Mustafa Kemal Atatürk]] kendisinetarafından "Saydam" soyadınısoyadı verdiverildi. [[1931]]- [[1938]] yıllarındayılları arasında zaman zaman Millî Eğitim ve Maliye Bakanlıklarına vekaletenvekalet bakan Refik Saydam,etti. Atatürk'ün ölümünden sonra içişleriİçişleri bakanlığıBakanlığı, [[CHP]] genelGenel sekreterliğiSekreterliği ve 15 yıl [[Kızılay]] başkanlığıBaşkanlığı yaptı.
 
1939-1942 yılları arasında [[başbakan]]Türkiye Başbakanı olarak görev ikenyaprken, sağlık konusuna ayrıcabakanlığı önemdönemindeki veremgibi Refikönem Saydamverdi. "''Devlet idaresi A'dan Z'ye bozuktur, düzeltmek ister".'' diyerek devlet yönetiminde köklü bir reform taraftarı olduğunu dile getirmiştigetirdi. [[8 Temmuz]] [[1942]]'de tarihinde İstanbul'unda besin sorununun düzenlenmesi için yaptığı inceleme gezisinde hayatını kaybetti. Mezarı [[Cebeci Asri Mezarlığı]]'ndadır.
 
== Kaynakça ==
Satır 64 ⟶ 90:
{{s-off}}
{{sıra kutusu| önce = [[Celâl Bayar]] | başlık= [[Türkiye başbakanları listesi|Türkiye Başbakanı]] | yıllar= 25 Ocak 1939 - 8 Temmuz 1942 | sonra= [[Şükrü Saraçoğlu]]}}
{{sıra kutusu| önce = [[CemilŞükrü UybadınKaya]] | başlık= [[Türkiye içişleri bakanları listesi|Türkiye İçişleri Bakanı]] | yıllar= 11 Kasım 1938 - 25 Ocak 1939 | sonra= [[Faik Öztrak (siyasetçi, 1882)|Faik Öztrak]]}}
{{sıra kutusu| önce = [[Reşit Galip]] | başlık= [[Türkiye millî eğitim bakanları listesi|Türkiye Millî Eğitim Bakanı]] {{small|(vekil)}} | yıllar= 13 Ağustos 1933 - 26 Ekim 1933 | sonra= [[Yusuf Hikmet Bayur]]}}
{{sıra kutusu| önce = [[Cemal Hüsnü Taray]] | başlık= [[Türkiye millî eğitim bakanları listesi|Türkiye Millî Eğitim Bakanı]] {{small|(vekil)}} | yıllar= 17 Eylül 1930 - 26 Eylül 1930 | sonra= [[Esat Sagay]]}}
{{sıra kutusu| önce = [[Mazhar Germen]] | başlık= [[Türkiye sağlık bakanları listesi|Türkiye Sağlık Bakanı]] | yıllar= 4 Mart 1925 - 25 Ekim 1937 | sonra= [[Ahmet Hulusi Alataş]]}}
{{sıra kutusu| önce = [[Rıza Nur]] | başlık= [[Türkiye sağlık bakanları listesi|Türkiye Sağlık Bakanı]] | yıllar= 30 Ekim 1923 - 21 Kasım 1924 | sonra= [[Mazhar Germen]]}}
{{sıra kutusu| önce = [[Adnan Adıvar]] | başlık= [[Türkiye sağlık bakanları listesi|TBMM Sıhhiye ve Muavenet-i İçtimaiye Vekili]] | yıllar= 10 Mart 1921 - 20 Aralık 1921 | sonra= [[Rıza Nur]]}}
{{bitiş kutusu}}
 
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Refik_Saydam" sayfasından alınmıştır