Linth Nehri: Revizyonlar arasındaki fark
[kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
k imla, değiştirildi: 2005'de → 2005'te AWB ile |
|||
13. satır:
}}
[[Dosya:Karte Gemeinden des Kantons Glarus 2011.png|thumb|290px|right|Lindt nehri Glarus alperinden doğar ve önce Walensee'ye sonra Zürih gölüne dökülür.]]
'''Linth Nehri''' [[Klausen Geçidi]] yakınında, [[Glarus Alpleri]]'ndeki buzul ve derelerden doğan [[İsviçre]]'deki nehir. Toplam 50
== Akış doğrultusu ==
29. satır:
Düzenlemeden önce Linth, Mollis'ten sonra Niederurnen ve Ziegelbrücke'ye doğru akıyor ve düzenli olarak Näfels, Weesen ve Ziegelbrücke'de şiddetli sel baskınlarına neden oluyordu. Linth, 18. yüzyıldan itibaren Glarus dağlarından sürekli daha fazla taş ve çakılı Linth düzlüğüne taşıyarak burdaki ekili arazileri mahvetti. Glarus'ta yaşanan çok miktarda [[erozyon]] ve endüstrileşmeyle birlikte artan ve sistematik şekilde yapılan ağaç kesimleri de sık sık felaketler yaşanmasına neden oldu. Linth düzlüğüne yığılan moloz birikintisi Maag'ın ve ardından da Walensee'nin yükselmesine ve bataklıklar oluşmasına neden oluyordu. Bataklıklar ise sık sık [[sıtma]] salgınlarına yol açıyordu.
Sürekli felaketlerle karşı karşıya kalan Glarus, Schwyz ve St. Gallen kantonları bu sorunu çözmek için biraraya geldi. Bern'li mühendis Andreas Lanz'a Linth'i iyileştirme görevi verildi.
== Linth düzenlemesi ==
36. satır:
</ref> Hans Conrad Escher 1823'te öldüğünde proje daha tamamlanmamıştı. Kalan kısmı Kantonlar devraldılar. 1862'de Gottlieb H. Legler projenin başına getirildi. Zürih gölüne ulaşan kanal ise ancak 1866'da bitirilebildi. Gaster ve March bölgelerinden gelen sular ise ana kanaldan sağ ve sola doğru küçük kanallar açılarak Linth ana kanalının yanlarında açılan yan kanallarda toplanıp, ana kanalın molozlarla dolması engellendi. Bu proje nedeniyle, 1823'de Zürih şehir yönetimi, Linth'in ıslah edilmesi için yaptığı katkılardan dolayı Hans Conrad Escher ve ailesini soyadlarına ek olarak "von der Linth" adını taşımaya layık gördü.
Linth düzenlemesi sayesinde Walensee'nin su seviyesi 5.5 metre düştü. Linth düzlüğündeki bataklık olan 20
== Linth projesi ve politik anlamı ==
Linth projesi 19. yüzyılda gerçekleştirilen, su baskınlarını engellemek ve Ninth vadisini verimli hale getirmek için yapılan, temelinde iki kanalın olduğu bir projedir. Kanallardan birincisi Mollis/Näfels ile Walensse arasında yapılmış olan Escherkanal 6
Linth düzenlemesi gibi onlarca yıl süren bir girişim arkasında [[Aydınlanma Çağı]]'nın ruhu olmasaydı düşünülemezdi. İnsanlık, "eski rejim"in bataklıkları ve enkazı üzerine yeni bir rejim kuruyordu.<ref name=":0" /> Fransız devriminin de etkisiyle yükselen vatanseverlik duyguları ile Linth projesi 1806'da bir "milli proje" olarak gündeme geldi ve adeta bir seferberlik ilan edildi. Proje önce hisse satışlarıyla finanse edilmeye çalışıldı, 1823'te ise kantonlar tarafından, 1848'de ise Bund tarafından devralındı.<ref name=":0" />
== 20. yüzyılın sel tehlikeleri ==
1910'da günlerce yağan yağmur yüzünden "ya kanalların duvarları dayanamazsa" korkusu yaşandı. 1953, 1999 ve 2005'
</ref>
54. satır:
</ref> Linthkanal'ın iyileştirmesi de 2008-2013 arasında yapıldı. "Hänggelgiessen" genişletmesi ile Linth'e daha fazla yer açıldı ve fazla suyu tehlike yaratmadan taşıyabilecek bir alan oluşturuldu. Linthkanal'ı üzerindeki çok sayıda köprü iyileştirildi, kanal boyunca kullanılan malzemeler en yeni tekniklerle değiştirildi ve çok sayıda hayvan ve bitki türünün yaşamasına olanak sağlayan ekolojik düzenlemeler yapıldı.<ref name=":1" />
Bugün Linthkanal 70
<gallery widths="200" heights="140" mode="packed">
|