Halit Akmansu: Revizyonlar arasındaki fark

|resim=[[Dosya:HalitDadayli beyHalid Bey.jpg]]

'''Halit Akmansü''' ya da bilinen adıyla '''Dadaylı Halit Bey''', ([[1884]] – [[10 Şubat]] [[1953]]) [[Türk]] asker ve siyaset adamısiyasetçi. '''Dadaylı Halit Bey''' olarak da tanınır.

[[Sivas Kongresi]]'ni engellemek isteyen [[Ali Galip olayı|Elazığ Valisi Ali Galib'i durdurması]] onun [[Kurtuluş Savaşı|Milli Mücadele]]’ye'ye önemli katkılarından birisidir. [[Kurtuluş Savaşı]] sırasında Kurmay Albay rütbesiyle önemli askeri harekâtlar yönetti. [[Dumlupınar Meydan Muharebesi]]'nden sonra Yunan başkomutanı [[Nikolaos Trikupis|Trikopis]]' i esir aldı.

[[TBMM 2. dönem milletvekilleri listesi|II. TBMM]]'de [[Kastamonu]] milletvekili olarak görev yapmıştıryaptı.

1906'da sınıfının ikincisi mülâzım olarak orduya katıldı Erkân-ı Harbiye Mektebini bitirerek kurmay yüzbaşı oldu. [[I. Dünya Savaşı]]’nda'nda [[Irak Cephesi]] çarpışmalarına katıldı. 14 Haziran 1915 ile 15 Kasım 1918 yıllarıtarihleri arasında İngiliz ve Arap aşiretleri ile yapılan bütün savaşlarda birinci yetkili Türk komudanıkomutanı idi. 15 Kasım’daKasım'da Musul’uMusul'u terk ederken savaşlardan arta kalan silah ve malzemeleri güvenle [[Diyarbakır]]'a nakletti (Bu malzemeler daha sonra [[Kurtuluş Savaşı]]’nda'nda kullanılmıştır). [[Mondros Mütarekesi]] imzalandığında Diyarbakır’dakiDiyarbakır'daki 13. Kolordu’nunKolordu'nun kurmay başkanıydı.

1921’de1921 yılında [[Sakarya SavaşıMeydan Muharebesi]]’nda'nde 3. Kafkas Tümeni'ninin, 30 Ağustos 1922'de tarihinde [[Dumlupınar Meydan Muharebesi]]’nde'nde 5. Kafkas Tümeni’ninTümeni'nin komutanlığını yaptı. 2 Eylül 1922’de1922'de Yunan [[Küçük Asya Ordusu]] başkomutanıBaşkomutanı YunanGeneral [[Nikolaos Trikupis|General Trikopis]]'i ve 2. Kolordu Komutanı General [[GeneralKimon DijennisDigenis]] ile 13. Tümen Komutanı [[Albay Vandelis]]'le 39l391 subay, 4385 eri Karacahisar köyü yakınlarında teslim aldı. Bu subaylar arasında [[İzmir'in işgali]] sırasında şehre ilk giren [[EfzunEvzon Alayı]]’nın komutanı da vardı. Esirleri ordu karargâhına götürmeden Trikopis’eTrikopis'e, “''İsteseydiniz İzmir’eİzmir'e ulaşır, oradan da gemilerle Yunanistan’aYunanistan'a geçebilirdiniz. Bunu yapmayarak niye bize teslim oldunuz? ''” diye soran Albay Halit Bey, şu cevabı aldı; “''Evet, biz bunu yapabilirdik. Subaylarımızla bir toplantı yaptık. Saatlerce ne yapacağımızı tartıştık ve kaçıp Yunanistan’aYunanistan'a dönmektense, Türk askerine teslim olmayı yeğledik. Çünkü Atina’yaAtina'ya vardığımızda bizi derhal idam ederlerdi. Oysa biz, Türk askerinin bize iyi davranacağından emindik!"”''

Halit Bey, [[Halk Fırkası]]’nın'nın ilan ettiği “''9 umde''”yiumdeyi benimsemişti.<ref name=alkan2>[http://www.aksiyon.com.tr/aksiyon/yazar-19525-chpden-istifa-eden-ilk-milletvekili-halit-akmansu-2.html Ahmet Turan Alkan, '''CHP'den istifa eden ilk milletvekili: Halit Akmansü''', ''Aksiyon Dergisi, Sayı 495'']</ref> 3 Mart 1924 günütarihinde [[Halifeliğin kaldırılması|Hilafetin lağvınıLağvı Kanunu]] emreden kanun Meclis gündemine geldiğinde genel kurulda söz alarak itirazını dile getirdi.<ref name=alkan2/> HalifetinHilafetin kaldırılmasının daha önce açıklanan 9 umdenin ikinci maddesine aykırı olduğu gerekçesi ile bu teklife karşı çıkıyordu. Yapılan oylamada kanun aynen kabul edilince Halit Bey Halk Fırkası’ndanFırkası'ndan istifa etti. Bu, partinin tarihindeki ilk milletvekili istifası idi.<ref name=alkan2/>

İstifadan sonra mecliste bağımsız çizgide kalan Halit Bey,kaldı. 17 Kasım 1924'te tarihinde [[Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası]] (TCF) kurulunca bu yeni fırkaya geçti.<ref name=alkan2/>. TCF mensupları [[İzmir Suikastı]] sebebiyle tutuklanarak İzmir’eİzmir'e sevk edildiklerinde bu karardan istisna tutulan tek Terakkiperverli oldu. Terakkiperver Fırka’nın kapatılmasından sonra siyaset yaşamına bağımsız milletvekili olarak devam etti.

Mebusluk görevi 1927’de1927 yılında sonra erdikten sonra emekli oldu. Hayatını [[İstanbul]]’da'da sürdüren ve ekonomik sıkıntı çeken Akmansü, çekti. kendisineKendisine yapılan mebusluk tekliflerini de kabul etmedi.<ref name=alkan2/> 10 Şubat 1953’de İstanbul'da hayatını kaybetti. [[Karacaahmet Mezarlığı]]’'ana defnedilen naaşı, 1988'de [[Ankara]]’daki'daki [[Devlet Mezarlığı]]'na nakledilmiştirnakledildi.<ref name=meb>[http://daday.meb.gov.tr/miralayhalitbey.html '''Miralay Halit Akmansü''', ''MEB Kastamaonu Daday İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü web sitesi, Erişim tarihi: 02.01301.2014'']</ref>