Aruz ölçüsü: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok |
k 78.189.122.61 tarafından yapılan değişiklikler geri alınarak, 93.190.141.162 tarafından değiştirilmiş önceki sürüm geri getirildi. |
||
2. satır:
'''Aruz ölçüsü''' ya da '''aruz vezni''' ([[Osmanlıca]]: '''''vezn-i aruz'''''), [[nazım]]da [[Uzun hece|uzun]] veya [[Kısa hece|kısa]], [[Kapalı hece|kapalı]] ya da [[açık hece]]lerin belli bir düzene göre sıralanarak ahengin sağlandığı [[Şiirde ölçü|ölçü]].
[[Sözlük]] anlamları ‘[[yön]]’, ‘[[yan]]’, ‘[[bölge]]’, ‘[[bulut]]', '[[gökyüzü]]’, ‘[[keçi yolu]]’, ‘[[deli]]’, ‘[[sarhoş]]’, ‘[[deve]]’, ‘[[çadır]]ın orta direği’, ‘karşılaştırılan’, ‘ölçü olan şey’ gibi çeşitlidir. [[Edebi]] [[kavram]] olarak, bu anlamlardan hangisine dayandığı tam olarak bilinmemektedir. Develerin yürüyüşünden, demircilerin sistematik [[çekiç]] vuruşundan veya çamaşırcı kadınların tokmak [[ses]]lerinden çıktığı görüşleri vardır. Bir çadırı direğin ayakta tutması gibi, [[Divan (edebiyat)|divan]] şiiirini ayakta tutan en büyük unsurun aruz olduğu düşünülür. Aruz bilimini bir öğreti biçiminde ilk olarak ortaya koyan ünlü [[Arap]] [[dilbilim]]cisi [[İmam Halil bin Ahmed]]'dir. Aruz vezni, [[Arap edebiyatı|Arap]], [[Türk edebiyatı|Türk]], [[Fars edebiyatı|Fars]], [[Kürt edebiyatı|Kürt]], [[Afgan edebiyatı|Afgan]], [[Pakistan edebiyatı|Pakistan]] ve kısmen [[Hint Edebiyatı]]'nda kullanılmaktadır.
Aruz hecelerin sayısını değil, şeklini esas alır. Aruzla yazılmış şiirlerde, her bir [[mısra]]nın heceleri, diğer mısraların aynı hizadaki heceleriyle aynı açıklık (kısalık) ve kapalılık (uzunluk) noktasında birbirlerine denktir. Açık (kısa) hece (.) işaretiyle, kapalı (uzun) hece (-) işaretiyle gösterilir. Ayrıca med'li adı verilen, bir buçuk hece değerinde (.-) işaretiyle gösterilen hece değeri de dört sesten oluşan heceler için kullanılır. Bu temel parçaların birleşmesinden 8 ana kalıp ortaya çıkmıştır:
| |||