Britanya'da Roma hakimiyetinin sonu: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Erasmus.new (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
Erasmus.new (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
2. satır:
'''Britanya'da Roma hakimiyetinin sonu''', [[Roma İmparatorluğu]]’nun [[Britanya]]’dan çekilmesi üzerine başlayan tarihi dönemi anlatır. Bu dönem tek bir tarihle ifade edilemeyecek kadar karmaşık olmuştur. Adada farklı yerlerdeki Roma hakimiyeti farklı zamanlarda ve farklı mekanizmalarla sona ermiştir.
 
Tarihçiler arasında genel olarak MS [[410]] yılı önemli bir tarih olarak kabul edilir. Bu yıl Roma İmparatoru [[Honorius]] kendinden yardım isteyen Britanyalı Romalılara kendi başlarının çaresine bakmaları yolunda bir cevap kaleme alır. Bazı tarihçiler de Romalı yöneticilerin şehirlerden atıldığı MS [[409]] yılını başlangıç olarak kabul eder.
 
Britanya’nın Roma ile bağı sadece askeri işgal düzeyinde olduğu için [[383]] yılında önemli ölçüde Roma birliklerinin adalardan çekilmesiyle beraber Roma’nın Britanya üzerindeki toplumsal etkisi hızla kaybolacaktır.
 
==Öncesi==
16. satır:
==Tarihçe==
===383–388===
[[383]] yılında Britanya’ya atanan Romalı general [[Magnus Maximus]] idari bir krizin içinde olan Roma İmparatorluğunda imparatorluğu almak için ordusuyla beraber [[Galya]]’ya geçecektir. Karşısına çıkan [[Batı Roma İmparatorluğu|Batı Roma]] İmparatoru [[Gratianus]]’u öldürerek kendisini imparator ilan eder. 383 yılındaki Roma Ordusu bu dönemde adadaki en son büyük askeri varlığı olacaktır.
 
Bu dönemde adaya [[Saksonlar]], [[Piktler]] ve [[İrlanda]]’dan gelen [[Scotiler]]in saldırılarının arttığı bilinmektedir. Ayrıca Galler bölgesinde İrlandalıların yerleşimlerinin arttığı görülür. Adada Piktler ve Scotilerle savaşan Maximus [[388]] yılında [[Alp Dağları]] üzerinden [[İtalya]]’ya yürümüş ve Roma’yı ele geçirmeyi amaçlamıştır. Ancak [[Save Muharebesi]] ile [[Doğu Roma İmparatorluğu|Doğu Roma]] İmparatoru [[I. Theodosius]]’a yenilince öldürülmüştür.
 
===389–406===
İktidarını pekiştiren I. Theodosius’un [[395]] yılında ölmesiyle Roma’da yeniden taht kavgası başlar. Theodosius’un 10 yaşındaki oğlu [[Honorius]] tahta geçse de gerçek iktidar Vandal general [[Stilicho]]’dadır. Stilicho [[398]] yılında Britanya’ya saldıran Piktlere karşı bir deniz seferi düzenler. Bu sefer Romalıların adaya düzenledikleri son sefer olacaktır.<ref> Mattingly, David, An Imperial Possession: Britain in the Roman Empire, London: Penguin Books 2006 ISBN 978-0-140-14822-0 s.238</ref> [[401]] veya [[402]] yılında artık Roma kapılarına dayanmış olan [[Alaric]] önderliğindeki [[Vizigot]]lar ve [[Radagaisus]] komutasındaki [[Ostrogot]]lara karşı ordusunu güçlendirmek için Britanya’daki [[Hadrian Duvarı]]nı koruyan birlikleri de geri çağırır.<ref>Snyder, Christopher A., An Age of Tyrants: Britain and the Britons A.D. 400–600, University Park: Pennsylvania State University Press 1997 ISBN 0-271-01780-5 s.18 </ref>
 
===407–410===
[[406]] yılının Aralık ayında donmuş olan [[Ren Nehri]]ni geçen [[Alanlar]], [[Vandallar]] ve [[Süevler]] [[Galya]]’ya girerek Roma topraklarını istila ederler.
 
Roma Ordusu bu geniş çaplı istila karşısında çaresiz kalmıştır. Saldırıyı takip eden Britanya’daki Roma birlikleri ise hem adanın istila tehlikesi belirmesi hem de uzun bir süredir maaşlarının ödenmemesi yüzünden ayaklanır. Romalı askerler geleceklerini güvenceye alacağına inandıkları komutanı başlarına getirmede önce iki komutanı öldürürler. Sonunda [[III. Constantinus]] olarak anılacak komutan başa geçer.
 
[[407]] yılında Britanya’daki tüm Roma birliklerini bir araya getiren Constantinus denizi geçerek Galya’ya çıkar ve kendisini Batı Roma İmparatoru ilan eder. Alp Dağlarının güneyinde [[Vizigotlar]]ın istilasıyla uğraşan Roma, constantinus’un egemenliğindeki bölgelerin genişleyerek İspanya topraklarına kadar uzanmasına engel olamaz.
 
[[409]] yılına gelindiğinde Constantinus’un hakimiyeti zayıflamıştır. İspanya’da bulunan birliklerinin desteğinden yoksun olan imparator Galya’daki direnişle başa çıkamaz. Roma yanlısı ayaklanmalara bazı Cermen kabileler de katılır.
 
Britanya’da durumu izleyen yerli halk Romalıları ve Romalılaşmış Britonları adadan kovar. Durumdan haberdar olan Doğu Roma İmparatoru Honorius’un adadaki Romalı valilere yazdığı ve başlarının çaresine bakmalarını salık veren mektup çok önemli bir tarihi belge olarak değerlendirilmektedir.
55. satır:
[[Kategori:5. yüzyılda İngiltere]]
[[Kategori:383'te Avrupa]]
[[Kategori:380'lerde Avrupa]]