Nepal: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok |
Değişiklik özeti yok |
||
134. satır:
}}
'''Nepal''' ''(''[[Nepalce]]: नेपाल) ya da resmî adıyla '''Nepal Federal Demokratik Cumhuriyeti''', [[Orta Asya]]'da [[Çin Halk Cumhuriyeti]] ile [[Hindistan]] arasında yer alan bağımsız bir [[ülke]]dir. Ülkenin sınırları içinde
== Genel bilgiler ==
145. satır:
Yapılan araştırmalara göre, Nepal’in bilinen ilk tarihi, M.S. 4. yüzyılda, küçük Hint prensliklerinin kurulmasıyla başlamıştır. Nepal topraklarında yer alan bu küçük prenslikler 18. yüzyılın ortalarına kadar varlıklarını sürdürmüşlerdir. 1769 yılında ilk kez bu prensliklerden biri olan Gürkalar, Nepal topraklarını denetim altına aldılar. İlk Gürka hakanı [[Pritvi Narayan]], Katmandu bölgesini ele geçirdikten sonra Nepal’de Gürkaların altın dönemi yaşandı. Narayan’dan sonra yerine geçen çocukları, Nepal topraklarını, batıda Sutley Nehrine, güneyde [[Ganj]] Ovası'na ve kuzeyde [[Tibet]]’e kadar genişlettiler.
1814-1816 yılları arasında İngilizlerle yapılan savaşlar, Gürkaların mağlubiyetiyle sonuçlandı. Bundan sonra 1846’ya kadar ülke, soylu ailelerin mücadele alanı durumuna geldi. Bu tarihte Rana ailesi, diğerlerine karşı üstünlük kurdu. Nepal, 1951 yılına kadar bu ailenin denetiminde kaldı. Aynı yıl Şah ailesinin üyesi olan Kral Tribhubana, ülke yönetimini ele geçirdi ve kabineli hükümet düzenine geçti. Meşrutiyet yönetimi duyuruldu. Ölümünden sonra yerine geçen oğlu Mahendra, ülkede büyük değişiklikler yaptı. 1962 yılında yeni anayasa yürürlüğe girdi. 1972'de Mahendra’nın ölümüyle yerine oğlu Birendra hakan oldu. Hakan Birendra Panchayat düzenini yürürlüğe koydu. Bu partisiz bir anayasal yönetim düzeniydi. 1979’da ortaya çıkan yönetim biçimi (rejim) karşıtı hareketler ve öğrenci ayaklanmalarından sonra Birendra, 1980’de yönetim biçimini halk oylamasına götürdü. Halk oylaması sonucu Birendra’nın Panchayat yönetim biçimi ayakta kaldı. 1990’da Birendra erk (iktidar) tekelini gevşeterek meclis düzenine geçilmesini kabul etti. Böylece çok partili yaşama geçilmiş oldu. Mayıs 1991’de seçimler yapıldı. Nepal Kongre Partisi 205 sandalyeden 110’unu kazanarak
Şubat 1996’da Maocu partilerden biri yeni bir demokratik halk cumhuriyeti kurmak için Maocu devrim izlemi (stratejisi) olan çete savaşı ([[gerilla]]) ([http://en.wikipedia.org/wiki/People%27s_war people’s war]) başlattı. Böylece Nepal İç Savaşı başlamış oldu. [[Prachanda]] olarak bilinen [[Pushpa Kamal Dahal]] isimli ayaklanma önderi beş bölgede kalkışmayı başlattı: Ropla, Rukum, Jajarkot, Gorkha ve Sindhuli. Maocular birçok bölgede geçici halk hükümeti kurdular.
| |||