Osmanlı İmparatorluğu yükselme dönemi: Revizyonlar arasındaki fark

II. Bayezid, imparatorluğun ticari ve ekonomik ilişkilerinin gelişmesini teşvik etmiş ve İtalyan kent devletleriyle karlı ticari ilişkilere girmiştir. 15. yüzyılın sonundan başlayarak, İspanya'dan sürülen Yahudiler'i Osmanlı topraklarına kabul etmiştir.<ref name="Sander198934"/>

 

{{ana madde|Yavuz Sultan Selim}}

Babası II. Bayezid'in tahtına oldukça sorunlu şekilde, hatta bir tür darbe ile oturan I. Selim önce kardeşleri [[Şehzade Ahmet]] ve [[Şehzade Korkut]] tehditlerinden kurtuldu ve sonra yeniden yükselen [[Safevi devleti]] tehdidini bertaraf etmeye girişti. [[I. İsmail|Şah İsmail]]'in üzerine yürüyerek onu 1514'te [[Çaldıran Muharebesi|Çaldıran]]'da bozguna uğrattı ve sonra [[Tebriz]]’e kadar ilerledi. Dönüşünde [[Dulkadiroğulları Beyliği]] ile [[Turnadağ Muharebesi]] yapıldı(1515). Bunu gören [[Ramazanoğulları Beyliği]] savaşmadan teslim oldu ve Anadoluda Türk birliği sağlandı. Devletin Doğu Anadolu yüksek bölgesini de içerecek biçimde genişlemesi doğudan gelebilecek (Timur saldırısı gibi) bir saldırıya karşı ülkenin savunmasını kolaylaştırıyordu.<ref name="Sander198935">{{Harvnb|Sander|1989|p=35}}</ref>

[[Akdeniz]]'de [[Osmanlılar]]'la Hıristiyan Akdeniz devletleri arasında her iki taraf için de yıpratıcı deniz savaşları yapılırken, [[Osmanlı Devleti]], [[1538]]'den başlayarak [[Hint Okyanusu]]’nda [[Portekiz]]liler ile mücadeleye girişti. [[Osmanlı Devleti]]’nin [[Hint Okyanusu]] için mücadelesi [[1669]]’a kadar sürdü. Bu süre içinde birkaç kez [[Hindistan]]’a, bir kez de [[Sumatra Adası]]’na donanma gönderildi; [[Yemen]], [[Habeşistan]] ve bazı Afrika ülkeleri [[Osmanlı Devleti]]’ne katıldı. Hint Okyanusu'nda Portekizlilere karşı bazı deniz başarıları elde edildi ise de, [[Osmanlılar]] [[Hint Okyanusu]]’nda kesin bir üstünlük sağlayamadılar. [[Osmanlılar]]’ın [[Hint Okyanusu]]’ndaki başarısızlığı daha sonra hem [[Osmanlı Devleti]] hem de tüm doğu ulusları için son derece olumsuz sonuçlar doğuracaktır. [[Osmanlı donanması]] nın okyanus şartlarına uygun olmaması, [[Hint]] deniz seferlerine gereken önemin verilmemesi ayrıca [[Gucerat]] hükümdarlarının [[Osmanlılar]]'a yardım etmemesi başarısızlığın diğer nedenlerindendir.

 

{{başlık genişlet}}

Kanuni'den sonra tahta geçen padişahların çoğu devlet işlerine fazla bir ilgi göstermemişlerdir. Devlet işleri bu dönemde [[Sokollu Mehmed Paşa|Sokullu]] (görev süresi 1565-1579) ve [[Köprülüler Devri|Köprülüler]] (görev süreleri 1656-1683) gibi yetenekli sadrazamların eline geçmiş ve ''zayıf padişahlar ve güçlü sadrazamlar'' dönemi başlamıştır.<ref name="Sander198985">{{Harvnb|Sander|1989|p=85}}</ref> Bu dönemde tahta gelen birçok sultan zaten çocuk yaşta idi. [[I. Ahmet]] (1604-1617) ve [[II. Osman]] (1618-1621) iktidara geldiklerinde 14 yaşında idiler; [[IV. Murat]] (1623-1640) 12, [[IV. Mehmed]] (1648-1687) ise 7 yaşındaydı. Bu durumda naiplik devreye giriyor ve kadınların büyük rol oynadığı bu durum bir dizi karışıklığa yol açıyordu. Bu sultanların kadınlara ve içkiye düşkünlükleri de dikkat çeker boyutta idi. Örneğin [[III. Murad]] 102 kez baba oldu ve sonra da sara hastalığına tutuldu. [[I. İbrahim]] cinsel saplantılar içindeydi ve düpedüz deliydi, sonunda da boğularak öldürüldü.<ref name="Tanilli1987452">{{Harvnb|Tanilli|1987|p=452}}</ref> Bu sultanlar, çoğu kez yeteneksizdiler. Saraydan çıkmıyor, hiçbir işe el sürmüyorlar, bizzat adalet dağıtmıyorlar, ne vezirlerini ne diğer yöneticileri denetlemiyorlardı. Kanuni'den sonra sadece [[III. Mehmet]] ve II. Osman birer sefere çıktı. İçlerinde ordunun başına geçen ve savaş adamı niteliğini hakeden sadece IV. Murat idi. Yeniçeriler de artık sultanlara saygı duymaz oldular ve ilk kez bir sultanı II. Osman'ı tahttan indirip öldürerek, yerine bir zavallıyı, [[I. Mustafa]]'yı tahta geçirdiler.<ref name="Tanilli1987453">{{Harvnb|Tanilli|1987|p=453}}</ref>