Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Gerekçe: |
Tarihi bilgiler eklendi. |
||
73. satır:
* 2. Ulusal Demiryolu Kongresi Bildirileri, Tisamat B.S., Ankara, 1997.
* Demiryollarının Modernizasyonu Yeni Bir Gelisme Stratejisi, Demiryol-İş Sendikasi Yayınları, Ankara, 1996</ref>
Osmalı topraklarında demiryolu macerası ilk olarak 211 Km'lik [[Kahire]]-[[İskenderiye]] hattının imtiyazının verilmesi ile başlar. Henüz 1866 yılında Osmanlı toprakları üzerindeki demiryolu hattının uzunluğu 519 km'dir. Bu hattın 1/4'lük yani 130 km'lik bölümü Anadolu toprakları üzerinde, geri kalan 389 km'lik bölümü [[Köstence]]-[[Tuna]] ile [[Varna]]-[[Rusçuk]] arasında yer alır.<ref>[http://www.tulomsas.com.tr/kilometre.html TÜLOMSAŞ tarafından hazırlanmış Demiryolu tarihi notları]</ref>
Anadolu'daki demiryolu tarihi [[23 Eylül]] 1856 yılında ilk demiryolu hattı olan 130 km'lik [[İzmir]]- [[Aydın]] hattının bir İngiliz firmasının ilk kazmayı vurmasıyla başlar. İmtiyaz İzmir Valisi Mustafa Paşa zamanında, 1857 yılında "İzmir'den Aydın'a Osmanlı Demiryolu" kumpanyasına devredilmiştir.<ref name="alsancak">[http://www.izmir.bel.tr/StandartPages.asp?menuID=468&MenuName=alsancak%20gar%E4%B1 Alsancak Garınının tarihi ile ilgili İzmir Belediyesinin yazısı]</ref> Böylece Anadolu topraklarındaki ilk demiryolu hattı olan 130 km'lik bu hat 10 yıl süren bir çalışmayla 1866 yılında [[Sultan Abdülaziz]] zamanında tamamlandı.<ref name="kamusen">[http://www.kamusen.org.tr/imaj/arge/demiryolu.pdf Kamusen tarafından hazırlanmış ''Türkiye'de Demiryolunun tarihi gelişimi'' isimli rapor. ''Ölü Link'']</ref>
137. satır:
====1923-1940 dönemi ====
Bu dönemde demiryolları devletleştirilmiş ve yeni hatlar oluşturulmuştur. 24 Mayıs 1924 tarihinde demiryollarının devletleşmesi için [[Anadolu-Bağdat Demiryolları Müdüriyeti Umumiyesi]] kuruldu. 31 Mayıs 1927 tarihinde [[Devlet Demiryolları Limanları İdare-i Umumiyesi]] kuruldu. Böylece demiryollarının yapımı ve işletmesi bir arada yürütülmeye başlandı. Anadolu topraklarında 1923 yılı itibarı ile 4559 km olan demiryolu hattı 1940 yılına kadar gerçekleştirilen çalışmalarla 8637 km'ye ulaşmıştır.<ref name="kamusen"/>
1932 ve 1936 yıllarında hazırlanan 1. ve 2. Beş Yıllık Sanayileşme Planlarında, demir-çelik, [[kömür]] ve makina gibi temel sanayilere öncelik verilmişdi. Bu tür kitlesel yüklerin en ucuz ve güvenli biçimde taşınabilmesi açısından demiryolu yatırımları önemli idi. Bu planlarda demiryollarının şu hedefleri gerçekleştirmesi amaçlanmıştır<ref name="tarihçe"/>:
154. satır:
====1940-1960 dönemi ====
1940-1960 yılları demiryolları açısından "Durgunluk dönemi"dir. Gerçekten de [[İnönü]] dönemindeki ekonomik kıtlığa, imkânsızlıklara rağmen, demiryolu yapımı [[II. Dünya Savaşı]]'na kadar sürdürülmüştür. Savaş nedeniyle 1940'dan sonra ise yavaşlamıştır. 1923-1960 yılları arasında yapılan 3.578 km'lik demiryolunun 3.208 km'si, 1940 yılına kadar tamamlanmış olanlardır. Bu dönemde kurum Ulaştırma Bakanlığı'na bağlanarak 22 Temmuz 1953'de ismi "Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları İşletmesi (TCDD)" adını aldı. Statüsü ise İktisadi Devlet Teşekkülü haline getirildi.
====1960-2000 dönemi ====
342. satır:
== Organizasyon ==
TCDD'nin hükümet düzeyindeki denetimi, gözetimi, koordinasyonu ve ilişkileri [[Ulaştırma Bakanlığı]]'nca yürütülmektedir. Merkezi Yönetim 18 ihtisas Daire Başkanlığı ile, Hukuk, Savunma ve Basın Halkla İlişkiler birimlerinden oluşmakta; demiryolu taşımacılığı ile ilgili hizmetler 7 Bölge Müdürlüğünce yürütülmektedir. Ayrıca 7 limanıyla verdiği hizmetlerin sorumluluğu Genel Müdürlüktedir. Şubat 2015 tarrihi itabariyle kurumda 870 memur, 13472 sözleşmeli personel, 11019 daimi işçi ve 863 geçici işçi bulunmaktadır.Toplam personel sayısı 26184 kişidir.
=== Bağlı ortaklıkları ===
356. satır:
TCDD yükümlü bulunduğu hizmetleri yürütmek için demiryolu şebekesini toplam 8 bölgeye ayırmıştır. Her bölge ayrı bir bölge müdürlüğünce idare edilmektedir. Bölge müdürlükleri ve merkezleri şu şekildedir:
* [[TCDD 1. Bölge|TCDD 1. Bölge Müdürlüğü]] - Haydarpaşa, İstanbul
* [[TCDD 2. Bölge|TCDD 2. Bölge Müdürlüğü]] - Behiçbey, Ankara
* [[TCDD 3. Bölge|TCDD 3. Bölge Müdürlüğü]] - İzmir
* [[TCDD 4. Bölge|TCDD 4. Bölge Müdürlüğü]] - Sivas
| |||