Vikipedi

Bedr el-Cemâli: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
{{Batıniyye}} {{Şiilik|collapsed=1}}
Noyder (mesaj | katkılar)
34.095 değişiklik
Değişiklik özeti yok
1. satır:
{{Kişi bilgi kutusu
{{Batıniyye}} ▼
| İsim = '''El-Efdâl Şehinşâh'''
| resim =
| başlık =
| unvan = Fatimiler Devleti Veziri (1094-1121)
| lakap =
| doğum_tarihi = 1066
| doğum_yeri = [[Akka]]
| ölüm_tarihi = 11 Aralık [[1121]]
| ölüm_yeri = Kahire
| ebeveynler = [[Bedr el-Cemâli]]
}}
 
▲{{Batıniyye|collapsed=1}}
{{Şiilik|collapsed=1}}▼
'''Bedr el-Cemâli''' ({{lang-ar|بدر الجمالى}}; Doğum: 1015 - Ölüm: 1094) "Emîr el-Cûyuş" ({{lang-ar|امير الجيوش}}, Silâhlı Kuvvetler Komutanı), "Bedî el-Du'at" ({{lang-ar|بدى الدعاة}}, Baş Görevli) ve meşhur bir siyâset adamı idi.
 
== Kimliği ==
 
Suriye Emîri Cemâl'ûd-Devle tarafından çok ucuza satın alınmış [[Ermeni]] asıllı bir köle idi.<ref>Christopher Tyerman, ''God's War: A New History of the Crusades'' (Cambridge: Belknap Press, 2006), 128.</ref> [[Fâtımîler Hâlifeliği]]'nde [[Hâlife]] [[Ebû Tamîm Ma’add el-Mûstensir bil-Lâh]]'ın [[Ermeni]] asıllı [[Vezir]]i. Kendisinden sonra vezirlik mâkamına getirilen ve [[ʿAhmed el-Mustâ‘lî]]'yi [[Hâlife]] ilân eden [[vezir]] [[El-Melik el-Efdâl ibn Bedr el-Cemâli Şehenşâh]]'ın babası idi.▼
Suriye Emîri Cemâl'ûd-Devle tarafından çok ucuza satın alınmış [[Ermeni]] asıllı bir köle idi.<ref>{{Kitap kaynağı |son=Tyerman|ilk= Christopher|tarih=2006)|başlık= God's War: A New History of the Crusades|yer=Cambridge|yayımcı= Belknap Press| ISBN: 978-0674030701|dil= {{ing}}}}
▲Suriye Emîri Cemâl'ûd-Devle tarafından çok ucuza satın alınmış [[Ermeni]] asıllı bir köle idi.<ref>Christopher Tyerman, ''God's War: A New History of the Crusades'' (Cambridge: Belknap Press, 2006), 128.</ref> [[Fâtımîler Hâlifeliği]]'nde [[Hâlife]] [[Ebû Tamîm Ma’add el-Mustensir|Mûstensir bil-Lâh]]'ın [[Ermeni]] asıllı [[Vezir]]i. Kendisinden sonra vezirlik mâkamına getirilen ve [[ʿAhmedʿMustali el-(Fatimi)|Mustâ‘lî]]'yi [[Hâlife]] ilân eden [[vezir]] [[El-Melik el-Efdâl ibn Bedr el-Cemâli ŞehenşâhŞehinşâh]]'ın babası idi.
 
== Yaşamı ==
 
[[Memlûk]] Ordusu'na katıldı. Daha sonra da [[Akka]] valiliği görevine yükseltildi.<ref>http://ismaili.net/heritage/node/17916</ref> 1074 yılında Ordu Komutanlığı'na getirildi. Bu tarihten ölüm tarihi olan 1094 yılına kadar [[Hâlife]] [[Ebû Tamîm Ma’add el-Mûstensir bil-Lâh]]'ın yönetimindeki [[Fâtımîler Hâlifeliği]]'nin ''"[[De facto]]"'' hâkimiydi. Mutlâk otoritesi ''"[[Hâlife]] [[Ebû Tamîm Ma’add el-Mûstensir bil-Lâh]]"'' haricinde her her yerde hissedilmekteydi.<ref>{{citeKitap bookkaynağı |titlebaşlık=Medieval Islamic Civilization: An Encyclopedia |authorlink= http://www.woolfinstitute.cam.ac.uk/people/profile.asp?ItemID=181 |datetarihe=31-Oct10-2005 |publisheryayımcı= Routledge |locationyer= |isbn=978-0-415-96690-0 |pagesayfa= 90 |url=http://books.google.co.in/books?id=H-k9oc9xsuAC&pg=PA90&lpg=PA90&dq=badr+al+jamali&source=bl&ots=TTmRhB__Yj&sig=wVf_Q2ReVNiHgbx5lh7Vhzps-uk&hl=en&redir_esc=y#v=onepage&q=badr%20al%20jamali&f=false}}</ref>
 
=== Nizârîlik ve Mustâ‘lîlik mezheplerinin başlangıcı ===
On sekizinci [[Fâtımî]] [[Hâlife]]si [[Ebû Tamîm Ma’add el-Mûstensir bil-Lâh]]'ın vefâtı üzerine [[İsmâ‘îl’îyye]] [[mezheb]]i mensûpları arasında büyük bir bölünme hareketi yaşandı.▼
 
▲On sekizinci [[Fâtımî]] [[Hâlife]]si [[Ebû Tamîm Ma’add el-Mûstensir bil-Lâh]]'ın vefâtı üzerine [[İsmâ‘îl’îyye]] [[mezheb]]i mensûpları arasında büyük bir bölünme hareketi yaşandı.
Başlangıçta büyük kardeş [[Nizâr]] [[İmâmlar|İmâm]] olarak tâyin edilmişken, daha genç olan kardeşi [[ʿAhmed el-Mustâ‘lî]] Kahire'de bir oldu bittiye getirilerek zamanın güçlü [[vezir]]i Bedr el-Cemâli'nin oğlu [[El-Melik el-Efdâl ibn Bedr el-Cemâli Şehenşâh]] tarafından [[Hâlife]] olarak ilân edilmişti. Böylece daha sonraları [[Ebû’l-Kâsım ʿAhmed el-Mustâ‘lî b'il-Lâh]] destekçilerinin oluşturduğu [[Mustâ‘lîyye]] ile [[Ebû Mansûr Nizâr el-Mustafâ li-Dîn’il-Lâh]]'ın tâkipçilerinin [[mezheb]]i olan [[Nizâr’îyye]]'nin temelleri atılmaktaydı.▼
 
▲Başlangıçta büyük kardeş [[Nizâr]] [[İmâmlar|İmâm]] olarak tâyin edilmişken, daha genç olan kardeşi [[ʿAhmed el-Mustâ‘lî]] Kahire'de bir oldu bittiye getirilerek zamanın güçlü [[vezir]]i Bedr el-Cemâli'nin oğlu [[El-Melik elE-Efdâl ibn Bedr el-Cemâli Şehenşâh]] tarafından [[Hâlife]] olarak ilân edilmişti. Böylece daha sonraları [[Ebû’l-KâsımMustali ʿAhmed el-(Fatimi)|Mustâ‘lî b'il-Lâh]] destekçilerinin oluşturduğu [[Mustâ‘lîyye]] ile [[Ebû Mansûr Nizâr el-Mustafâ li-Dîn’il-Lâh]]'ınnın tâkipçilerinin [[mezheb]]i olan [[Nizâr’îyye]]'nin temelleri atılmaktaydı.
==== Mustâ‘lî'nin imâmlığının arkasındaki gerçekler ====
 
[[ʿAhmed el-Mustâ‘lî]], aynı zamanda [[Vezir]] [[El-Efdâl Şehinşâh]]'ın da kızkardeşi olan [[Ermeni]] asıllı [[vezir]] Bedr el-Cemâli'nin kızı ile evliydi. Bedr el-Cemâli'nin On sekizinci [[Fâtımî]] [[Hâlife]]si [[Ebû Tamîm[[Mustensir Ma’add el-(Fatımi)|Mûstensir bil-Lâh]]'tan kısa bir süre evvel vefât etmesi nedeniyle oğlu [[El-Melik el-Efdâl ibn Bedr el-Cemâli Şehenşâh]] [[Hâlife]] vefât ettiğinde [[Fâtımîler Hâlifeliği]]'nin en yüksek devlet memûriyeti olan [[vezirlik]] mâkamını işgâl etmekteydi. [[Hâlife]] [[Ebû Tamîm Ma’add el-Mûstensir bil-Lâh]]'ın vefâtı üzerine [[Vezir]] [[El-Efdâl Şehinşâh]] verdiği beyânatta [[Hâlife]]nin son anda ölüm döşeğinde kararını değiştirdiği ve yerine küçük oğlu [[ʿAhmed el-Mustâ‘lî]]'yi [[imâmlar|imâm]] tâyin ettiğini gerekçe olarak göstermişti.<ref name="DaftaryShort1998p34">{{cite book |last=Daftary |first=Farhad |title=A Short History of the Ismailis |year=1998 |publisher=Edinburgh University Press |location=Edinburgh, UK |isbn=0-7486-0687-4 |pages=34–36}}</ref>
{{ayrıca bakınız|İsmâ‘îl’îyye|Ebû Tamîm Ma’add el-Mûstensir bil-Lâh|Fâtımîler Hâlifeliği|Mustâ‘lîyye|Ebû’l-Kâsım ʿAhmed el-Mustâ‘lî b'il-Lâh|El-Melik el-Efdâl ibn Bedr el-Cemâli Şehenşâh|Nizâr’îyye|Ebû Mansûr Nizâr el-Mustafâ li-Dîn’il-Lâh}}
 
=== İnşa ettirdiği mimarî eserler ===
Bedr el-Cemâli aralarında El-Câm`îsunlar El-Cûyuşî Camii, Bab el-Futuh, Kahire'de Bab el-Nasr, ve Bab Zuveylâ'nın da bulunduğu pek çokbulunan mimarî eser inşa ettirdi.
* El-Câm`î El-Cûyuşî Camii,
▲{{Şiilik|collapsed=1}}
* Bab el-Futuh,
* Kahire'de Bab el-Nasr,
* Bab Zuveylâ.
 
== Ayrıca bakınız==
 
* [[İsmâ‘îl’îyye]]
* [[Mûstensir (Fatımi)|Müstensir]]
* [[Fâtımîler Hâlifeliği]]
* [[Mustâ‘lîyye]]
* [[Mustali (Fatımi)|Mustali]]
* [[Nizâr’îyye]]
* [[El-Efdâl Şehinşâh]]
 
 
== Kaynakça ==
{{kaynakça}}
 
== Dış kaynaklar==
 
* {{Kitap kaynağı |son=Daftary |ilk=Farhad |baslik=A Short History of the Ismailis |year=1998 |yayımcı=Edinburgh University Press |yer=Edinburgh, UK |isbn=0-7486-0687-4 |dil={{ing}}}}
* {{Kitap kaynağı |son=Tyerman|ilk= Christopher|tarih=2006)|başlık= God's War: A New History of the Crusades|yer=Cambridge|yayımcı= Belknap Press| ISBN: 978-0674030701|dil= {{ing}}}}
 
== Dış bağlantılar==
 
* "Ismaili-Net" websitesinden "571 - Arrival of Badr al-Jamali" maddesi: [[http://ismaili.net/heritage/node/17916]] {{ing}}
 
[[Kategori:1015 doğumlular]]
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Bedr_el-Cemâli" sayfasından alınmıştır