Macaristan Halk Cumhuriyeti: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Ghetto (mesaj | katkılar)
kDeğişiklik özeti yok
Diyapazon (mesaj | katkılar)
k (imla), değiştirildi: Parlemento → parlamento AWB ile
119. satır:
== Tarih ==
 
Şubat 1947 barış antlaşmasıyla Macaristan, 1938'deki sınırlarına çekildi. Ateşkesten sonra geniş çaplı bir toprak reformu gerçekleştirildi. Kasım 1945 seçimlerinde başarı kazanan Küçük Toprak Sahipleri Partisi'nin başkanı [[Zoltan Tildy]], Şubat 1946'da yeni kurulan Macaristan Cumhuriyeti'nin ilk cumhurbaşkanı oldu.<ref>Norton, Donald H. (2002). ''Essentials of European History: 1935 to the Present'', p. 47. REA: Piscataway, New Jersey. ISBN 0-87891-711-X.</ref> 1946'da madenler, ağır sanayi işletmeleri ve banklara ulusallaştırıldı. Ağustos 1949'da kabul edilen yeni anayasa ile Macaristan bir halk cumhuriyeti oldu. Ülkede ağır sanayi yatırımlarına ağırlık veren geniş bir değişim bir süreci başladı. 1949'da Karşılıklı İktisadi Yardım Konseyi ([[COMECON]]) ve [[Varşova Paktı]]'na üye oldu. 1956'da patlak veren gösteri ve direnişler, önce İmre Nagy'nin sonra da onun yerine başbakan olan Janos Kdar'ın SSCB birliklerinden yardım istemesiyle bastırılabildi.<ref name="Chapter X.I, para 482 p. 153">UN General Assembly ''Special Committee on the Problem of Hungary'' (1957) {{PDF|[http://mek.oszk.hu/01200/01274/01274.pdf Chapter X.I, para 482 (p. 153)]|1.47&nbsp;[[Mebibyte|MiB]]<!-- application/pdf, 1548737 bytes -->}}</ref> Bu tarihten sonra Macaristan'ın ekonomik gelişmesi hızlandı. Dış ticareti arttı. ve yaşam düzeyi yükseldi.
 
1980'li yılların başlarında ekonmik bunalım Macaristan'ın dışa açılmasını hızlandırdı. Gerçek ücretler hızla düşerken devletin çeşitli mallara uyguladığı subvansiyonu kaldırmasıyla fiyatlar hızla yükseldi (1985). 1986 sonunda ücretlerin dört ay için dondurulmasına gidildi. Nisan 1987'de ücretlerdeki sınırlamalar kaldırılarak kişilerin ve kurumların verimliliği ile orantılı olarak saptanmasına karar verildi. Ekonominin içine girdiği dar boğaz hükümette de değişmelere yol açtı. [[Gyorgy Lazar]]'ın yerine Karoly Grosz başbakanlığa getirildi. Yeni başbakan tüm şimşekleri üzerine çekme pahasına bir istikrar programını uygulamaya koydu. Bu programıyla üretimde verim artışı, özel sektörün genişletilmesi ve ücret politikalarını ekonomik kurumların kendilerinini belirlemesi ilkeleri getirildi. Ayrıca yeni gelir vergisi ile katma değer vergisi uygulamalarına geçildi. 1988'de yapılan Komünist Parti Birinci Ulusal Konferansı'nda Grosz, Janos Kdar'ın yerine parti genel sekreterliğine seçildi. Kadar yeni oluşuturulan parti başbakanlığına getirildi. Bu arada ülkede Sovyetler Birliği'nde başlayan yenileşme ve açıklık politikasına paralel demokratikleşme eğilimleri başgöstermeye başladı. Aralık 1988'de çok partili bir sisteme doğru atılan adımlar yoğunlaştı. 1989 başında komünistlerin zora başvurarak gelişen toplumsal muhalefeti sindiremeyeceği açıklık kazandı. Bunun sonucu olarak da ilkbahara doğru birçok yeni siyasal parti ortaya çıktı. Sonunda Macar Sosyalist İşçi Partisi yönetimi, muhalif gruplar ve demokrasiye geçişi amaçlayan partiler bir araya gelerek Muhalefet Yuvarlak Masası'nı oluşturdular. Yuvarlak Masa görüşmeleri sonunda Macaristan'da genel oyla seçilmiş bir yasama meclisinin oluşturulmasına, ülkenin demokratik bir cumhuriyete dönüştürlmesine karar verildi. Cumhurbaşkanının yetkileri sınırlı olacaktı. Ayrıca bir de anayasa mahkemesi bulunacaktı. ParlementoParlamento aralık içinde kendini fesh ederek Mart 1990 içinde seçimlere gitmeye karar verdi.
 
== Yönetim ==
129. satır:
== Ekonomi ==
 
[[II. Dünya Savaşı]] sonrasında, sosyalist bir cumhuriyet olan Macaristan köklü refomlara girişti: tarım reformu, üretim araçlarının ulusallaştırılması, planlama. Üç yıllık bir yeniden kuruluş planından (1947-1949) sonra, hazırlanan beş ve üç yıllık planlar, hedef olarak bir ağır sanyinin (denir - çelik, enerji kaynakları) kurulmasını öne çıkardı. 1961- 1965 beşyıllık planı, üretimde kalitenin yükseltilmesi ve ülkenin kaynaklarından daha etkin bir biçide yararlanılması konularına özel bir vurgu getiri. 1968'den başlayarak, yaşam ve üretkenlik düezeyinin yükseltilmesini, işletmelerin girişim gücünün genişletilmesini öngren bir ekonomik reform programı uygulamaya kondu.<ref name="crampton250">{{Harvnb|Crampton|1997|p=250}}</ref>
 
=== Tarım ve Hayvancılık ===