Muhtar es-Sekafî: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok |
|||
18. satır:
== Hayatı ==
=== Gençliği ===
Tam adı "Banu Havazin Aşireti'nden Muhtar Ebu Ubeyd Mesud Sakafi"<ref name="M:HHATKP-1">{{kitap kaynağı|başlık=Mukhtar: How He Avenged The Kerbala Perpetrators|url=http://www.mahmooddatoo.com/mukhtar/1-who-was-mukhtar|author=Dr Mahmood Husein Datoo|erişimtarihi=23 Kasım 2013|bölüm=Chapter 1 - Who was Mukhtar?}}</ref> olan Muhtar [[Taif]]'te 622 yılında doğmuştur.<ref name=EB/> El-Mukhtâr, [[Hicrî]] 13 - Milâdî Kasım 634
Annesinin adı Hüsna idi ve iki kız kardeşi vardı:<ref name="M:HHATKP-1"/> Kardeşlerinden Safiye
Babasının ölümünden sonra annesi ve amcası [[Saad bin Mesud]] tarafından yetiştirildi. Amcası Saad bin Mesud, Ömer bin Hattab tarafından Irak'taki
=== Tutuklanması ve Mekke'ye sürgünü ===
679 yılında [[Ziyad bin Ebu Süfyan]]'ın oğlu [[Ubeydullah bin Ziyad]], Muhtar'ı tevkif ederek bir yeraltı zindanı olan Temura hapishanesine gönderdi.<ref name="MaT-3"/> [[Ali bin Ebu Talib]]'in müridlerinden ve sufilerin ulularından kabul edilen İslam alimi Meytham bin Yahya Temmar <ref>{{kitap kaynağı|url=http://books.google.com/books?id=Be5DeNM8d1EC&pg=PA55&dq=Maytham+al-Tammar&hl=en&sa=X&ei=1J_PUbyWDI_LsgbSkIGYAQ&ved=0CGMQ6AEwBw#v=onepage&q=Maytham%20al-Tammar&f=false |başlık=Shiʻite Islam |ilk=Muhammad Husayn |son=Tabatabaei |yazarbağı=Muhammed Hüsayin Tabatabai |yıl=1977 |yayıncı=SUNY Press |edition=2nd |isbn=9780791494608 |sayfa=55}}</ref> da Muhtar ile birlikte bu kodeste yatmaktaydı.<ref name="MaT-7">{{cite book|last=al-Syyed|first=Kamal|title=Mukhtar al-Thaqafi|publisher=Ansariyan Foundation|location=Qum, Iran|page=7|url=http://www.al-islam.org/gallery/kids/Books/companion12/7.htm|accessdate=22 November 2013|chapter=Maytham al-Tammar}}</ref> Daha sonra ise Muhtar kızkardeşi Safiye'nin kocası Abdullah bin Ömer'in Emevî Halifesi [[Yezid]]'i ikna etmesi neticesinde, Yezid'in emriyle Ubeydullah bin Ziyad tarafından üç gün içerisinde Kufe'yi terk etmesi şartıyla serbest bırakıldı. Böylece tekrar özgürlüğüne kavuşan Muhtar [[Mekke]]'ye doğru yola koyuldu.<ref name="MaT-8">{{cite book|last=al-Syyed|first=Kamal|title=Mukhtar al-Thaqafi|publisher=Ansariyan Foundation|location=Qum, Iran|page=8|url=http://www.al-islam.org/gallery/kids/Books/companion12/8.htm|accessdate=22 November 2013|chapter=Safyyah}}</ref> Mukhtar burada [[Kabe]]'yi Yezid'in [[Kinde]]<ref name="EI2">Lammens & Cremonesi (1986), pp. 620–621.</ref> kabilesine mensup Emevî Generali Hüseyin bin Numeyr'ul Sakuni komutasında Suriye'den gönderdiği işgalcilere karşı savundu.<ref name="MaT-10">{{cite book|last=al-Syyed|first=Kamal|title=Mukhtar al-Thaqafi|publisher=Ansariyan Foundation|location=Qum, Iran|page=10|url=http://www.al-islam.org/gallery/kids/Books/companion12/10.htm|accessdate=22 November 2013|chapter=Mukhtar defends Allah's House}}</ref> Mekke'de dört yıl kaldıktan sonra Kufe'ye dönmeye karar verdi.<ref name="MaT-11">{{cite book|last=al-Syyed|first=Kamal|title=Mukhtar al-Thaqafi|publisher=Ansariyan Foundation|location=Qum, Iran|page=11|url=http://www.al-islam.org/gallery/kids/Books/companion12/11.htm|accessdate=22 November 2013|chapter=Mukhtar comes back to Kufa}}</ref>
=== Kufe'ye dönüşü ve tutuklanması ===
[[Yezid]]'in ölümünden sonra eski vali Ubeydullah bin Ziyad bin Ebu Süfyan'nın Şam'a kaçışından istifade eden Kufeliler [[Abdullah bin Zübeyr]]'i desteklediler.<ref name="MaT-11"/> Bu sırada Kufe'ye geri dönen Muhtar, [[Abdullah bin Zübeyr]] tarafından Kufe valisi olarak atanan [[Abdullah bin Muti]] tarafından tekrar tutuklandı. Bunun üzerine Muhtar hapishaneden, Süleyman bin Sird'in Bilad'üş Şam ile Irak sınırındaki Ayn'ül Varda Savaşı'nda Ubeydullah bin Ziyad bin Ebu Süfyan'ın ordusu tarafından öldürülmesinden sonra Şia ordusunun başına geçen ve ordusunu Kufe'ye çekmeye karar veren [[Rifah bin Şedded]] ile arkadaşlarına haber gönderdi. Rifah bin Şedded, Muhtar'ın haberine cevap vererek hapishaneye baskın düzenleyerek Muhtar'ı kurtarmaya hazır olduğunu bildirdiyse de Muhtar ona böyle bir şeyi yapmamasını emretti.<ref name="MaT-13">{{cite book|last=al-Syyed|first=Kamal|title=Mukhtar al-Thaqafi|publisher=Ansariyan Foundation|location=Qum, Iran|page=13|url=http://www.al-islam.org/gallery/kids/Books/companion12/13.htm|accessdate=22 November 2013|chapter=Mukhtar sends a Message}}</ref> Neticede, Muhtar damadı Abdullah bin Ömer bin Hattab'ın saygınlığı ve arabuluculuğu sayesinde ikinci kez hapishaneden dışarı çıkmayı başardı.<ref name="MaT-14">{{cite book|last=al-Syyed|first=Kamal|title=Mukhtar al-Thaqafi|publisher=Ansariyan Foundation|location=Qum, Iran|page=14|url=http://www.al-islam.org/gallery/kids/Books/companion12/14.htm|accessdate=22 November 2013|chapter=Mukhtar announces the Revolution}}</ref>
=== Muhtar'ın isyanı ===
Muhtar, 685 yılında hapisten çıktıktan sonra devrimin başladığını ilan ederek [[Kerbela Olayı]]'nın faillerini cezalandırmak için halkı ayaklanmaya davet etmeye başladı. [[Ali bin Ebu Talib]]'in oğullarından olan [[Muhammed bin Hanefiyye]]'den de kendisini destekleyen bir mektup aldı. Muhammed bin Hanefiyye'nin verdiği bu destek insanları Muhtar tarafından başlatılan bu isyana katılmaya teşvik etti. [[Malik el-Eşter]]'in oğullarından [[İbrahim el-Eşter]] de bu ayaklanmaya katılanlar arasındaydı. Asiler ayaklanmayı 19 Ekim 685 salı gecesi başlattılar.<ref name="MaT-14"/> Şehri ele geçirdiler ve hükümdar Hicaz'a kaçtı.<ref name="MaT-16">{{cite book|last=al-Syyed|first=Kamal|title=Mukhtar al-Thaqafi|publisher=Ansariyan Foundation|location=Qum, Iran|page=16|url=http://www.al-islam.org/gallery/kids/Books/companion12/16.htm|accessdate=22 November 2013|chapter=The Revenge}}</ref> Kufe Mescidinde kürsüye çıkan Muhtar, [[Ali]]'nin adaletini geri getirmek için mücadelesini sürdüreceğini açıklamıdı.<ref name="MaT-17">{{cite book|last=al-Syyed|first=Kamal|title=Mukhtar al-Thaqafi|publisher=Ansariyan Foundation|location=Qum, Iran|page=17|url=http://www.al-islam.org/gallery/kids/Books/companion12/17.htm|accessdate=22 November 2013|chapter=In Kufa Mosque}}</ref>
=== İntikam ===
[[Ayn'ül Varda Muharebesi]] sonrası ilerleyen Emevî Ordusu Musul'u aldı ve Kufe'ye ilerledi. Muhtar, [[Yezid bin Enes]] komutasında 3000 kisilik ordu topladı. İki savaş kazandıktan sonra Yezid bin Enes'in vefatı ordunun maneviyatını bozdu.<ref name="MaT-18">{{cite book|last=al-Syyed|first=Kamal|title=Mukhtar al-Thaqafi|publisher=Ansariyan Foundation|location=Qum, Iran|page=18|url=http://www.al-islam.org/gallery/kids/Books/companion12/18.htm|accessdate=22 November 2013|chapter=The Victory}}</ref> Muhtar daha sonra [[İbrahim el-Eşter]] komutasında 7000 kisilik bir ordu kurdu. Ordu, Kufe'den ayrılınca Muhtar'ın düşmanları sarayını kuşattı. İbrahim el-Eşter'in yardıma gelmesiyle isyan bastırıldı.<ref name="MaT-19">{{cite book|last=al-Syyed|first=Kamal|title=Mukhtar al-Thaqafi|publisher=Ansariyan Foundation|location=Qum, Iran|page=19|url=http://www.al-islam.org/gallery/kids/Books/companion12/19.htm|accessdate=22 November 2013|chapter=The Rumours}}</ref>
İmam Hüseyin'in bebeğinin katili [[Hurmala bin Kahil]] ile İmam Huseyin'nin katillerinden
=== Hazar Savaşı ===
Ağustos 686'da, [[İbrahim el-Eşter]] ordusu Hazar Nehri yakınlarında [[Ubeydullah bin Ziyad]]'in ordusu ile karşılaştı. Ubeydullah bin Ziyad ile [[Hüseyin bin Nümeyr]] burada öldürüldü. İbrahim el-Eşter'in küçük ordusu Ubeydullah bin Ziyad'ın büyük ordusunu yendi.<ref name=EB/><ref name="MaT-21">{{cite book|last=al-Syyed|first=Kamal|title=Mukhtar al-Thaqafi|publisher=Ansariyan Foundation|location=Qum, Iran|page=21|url=http://www.al-islam.org/gallery/kids/Books/companion12/21.htm|accessdate=22 November 2013|chapter=The Battle of al-Khazir}}</ref>
=== Medine ve Alevileri, Emevî ile Zübeyri halifelerinden kurtarışı ===
{{Ana|Emevîler devrinde Aleviler}}
Emevî Halifesi [[Abdülmelik]] Medine'ye bir ordu yolladı. Muhtar ise burayı savundu. Zübeyri Halifesi [[Abdullah bin Zübeyr]] Medine'yi [[Abdülmelik]]'in ordusuna karşı savunmak için 2000 kisi yolladı. Ancak asıl maksadı Muhtar'a saldırmaktı. [[
=== Ölümü ===
| |||