Madde: Revizyonlar arasındaki fark
[kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Zahrettin ÇELİK
Beş çocuklu Çelik ailesinin ikinci çocuğu olarak, Mardin Nusaybin ilçesinde 1983 dünyaya geldi.
İlk ve orta öğrenimi Nusaybin de tamamladıktan sonra, 1996 yılında İstanbul’a geldi. İstanbul’daki ilk işi cenne... Etiketler: potansiyel vandalizm tanım değiştirme Görsel Düzenleyici |
k 78.184.14.25 tarafından yapılan değişiklikler geri alınarak, 94.120.121.48 tarafından değiştirilmiş önceki sürüm geri getirildi. |
||
1. satır:
{{Diğer anlamı|Madde (anlam ayrımı)}}
'''Madde''' ya da '''özdek''', uzayda yer kaplayan ([[hacim]]), [[kütle]]si olan [[tanecik]]li yapılara denir. 5 duyu organımızla algılıyabildiğimiz (hissedebildiğimiz) canlı ve cansız varlıklara denir.
Maddenin en küçük yapı birimi [[atom]]lardır. Atomlar birleşerek maddeleri meydana getirir. örneğin: iki [[hidrojen]] atomu ile bir [[oksijen]] atomu birleşerek [[su]]yu meydana getirirler.
'''[[Atom]]''' [[elektron]] [[nötron]] ve [[proton]]dan oluşmuştur.
'''[[Elektron]]''' maddenin en küçük parçacığıdır ve [[enerji]]den oluşur...Nükleer fizik ve nükleer kimyada [[nötrino]] adı ile anılan bu enerji hakkında halen pek az şey bilinmektedir.
Madde Kendi çapında:
* '''Fiziksel olay:''' Bir madde üzerinde meydana geldiği zaman, o maddenin hüviyetini, yapısını değiştirmeyen olaydır. Mesela kağıdın yırtılması, fiziki bir olaydır. Çünkü kağıdın şekli değişmiş fakat özü yine kâğıttır.
* '''Kimyasal olay:''' Bir madde üzerinde meydana geldiği vakit, o maddenin hüviyet ve yapısını değiştiren olaydır. Mesela kağıdın yanması gibi.
Atomların çekirdeklerinde değişmeler, parçalanmalar olduğu, [[radyoaktif]] denilen [[element]]lerden anlaşılmaktadır. [[Atom]]ların ortasında bulunan çekirdeklerin bu parçalanmasında, bir elementin başka bir elemente dönüştüğü anlaşılmıştır. Ayrıca, [[Albert Einstein]]'in [[izafiyet kuram]]ına göre madde ve [[enerji]] birbirine eşdeğerdir. Bu sebeple madde enerjiye, enerji de maddeye dönüştürülebilir. Mesela bir [[uranyum]] çekirdeğinin veya başka bir ağır atom çekirdeğinin ikiye ayrılmasıyla meydana gelen çekirdek bölünmesinde madde enerjiye dönüşür. Bileşik cisimlerde olduğu gibi, elementler de hep değişmekte, bir halden başka hale dönmektedir.
== Maddenin ortak özellikleri ==
* [[Kütle]]
* [[Hacim]]
* [[Atom]] ve [[molekül]]ler
* [[Ağırlık]]
* [[Eylemsizlik]]
* [[Elektirikli yapı]]
* [[tanecikli yapı]]
== Madde türleri ==
* [[Baryonik Madde]]
* [[Ters Madde]]
* [[Karanlık Madde]]
== Maddenin hâlleri ==
{{Anamadde|Maddenin halleri}}
Maddenin hâli bir maddenin faz durmunu tanımlar. Şu anda 16 tane madde hâli tanımlanır. Maddenin dört klasik hâli:
* [[Katı]]
* [[Sıvı]]
* [[Gaz]]
* [[Plazma]] olarak kabul edilir.
Maddenin hallerinin evrende bulunuş yüzdeleri %99 plazma, %0.6 gaz, %0.3 sıvı, %0.1 katı şeklindedir.
== Maddenin ayırt edici özellikleri ==
<table border="0" cellpadding="0" cellspacing="0">
<tr>
<td width="40%"></td>
<td width="20%"><center>Katı</center></td>
<td width="20%"><center>Sıvı</center></td>
<td width="20%"><center>Gaz</center></td>
</tr>
<tr>
<td width="40%">[[Özkütle]]</td>
<td width="20%"><center>+</center></td>
<td width="20%"><center>+</center></td>
<td width="20%"><center>+</center></td>
</tr>
<tr>
<td width="40%">[[Özhacim]]</td>
<td width="20%"><center>+</center></td>
<td width="20%"><center>+</center></td>
<td width="20%"><center>+</center></td>
</tr>
<tr>
<td width="40%">[[Çözünürlük]]</td>
<td width="20%"><center>+</center></td>
<td width="20%"><center>+</center></td>
<td width="20%"><center>+</center></td>
</tr>
<tr>
<td width="40%">[[Özısı]]</td>
<td width="20%"><center>+</center></td>
<td width="20%"><center>+</center></td>
<td width="20%"><center>+</center></td>
</tr>
<tr>
<td width="40%">[[Genleşme Katsayısı]]</td>
<td width="20%"><center>+</center></td>
<td width="20%"><center>+</center></td>
<td width="20%"><center>-</center></td>
</tr>
<tr>
<td width="40%">[[Esneklik katsayısı]]</td>
<td width="20%"><center>+</center></td>
<td width="20%"><center>-</center></td>
<td width="20%"><center>-</center></td>
</tr>
<tr>
<td width="40%">[[Kaynama noktası]]</td>
<td width="20%"><center>-</center></td>
<td width="20%"><center>+</center></td>
<td width="20%"><center>-</center></td>
</tr>
<tr>
<td width="40%">[[Erime noktası]]</td>
<td width="20%"><center>+</center></td>
<td width="20%"><center>-</center></td>
<td width="20%"><center>-</center></td>
</tr>
<tr>
<td width="40%">[[Yoğunlaşma noktası]]</td>
<td width="20%"><center>-</center></td>
<td width="20%"><center>-</center></td>
<td width="20%"><center>+</center></td>
</tr>
<tr>
<td width="40%">[[Erime ısısı]]</td>
<td width="20%"><center>+</center></td>
<td width="20%"><center>-</center></td>
<td width="20%"><center>-</center></td>
</tr>
<tr>
<td width="40%">[[Buharlaşma noktası]]</td>
<td width="20%"><center>-</center></td>
<td width="20%"><center>+</center></td>
<td width="20%"><center>-</center></td>
</tr>
</table>
[[Kategori:Madde| ]]
|