I. Nikiforos: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok
Yzkoc (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
8. satır:
| diğer ünvanları =
| tam adı = ''Nikēphoros I'', "Zafer getiren"
| önce gelen = [[İreneAtinalı İrini|İrini]]
| sonra gelen = [[Stavrakios]]
| varisi =
20. satır:
| eş 6 =
| çocukları = [[Stavrakios]]<br />[[Prokopia]]
| hanedan = [[PhokasFokas Hanedanı]]
| resmi marşı =
| babası = Bilinmiyor
31. satır:
| mezar yeri =
|}}
 
'''I. Nikeforos''' ([[Yunanca]]; Νικηφόρος Α΄, Nikēphoros I) (ö. [[26 Temmuz]] [[811]]), [[802]] yılından öldürüldüğü yıl olan 811'e kadar hüküm sürmüş [[Bizans İmparatorluğu|Bizans]] imparatoru.
 
== Yaşamı ==
 
Şimdi Suriye'de bulunan [[Selecia Sidera]] şehrinin soylu, olasılıkla Hristiyan, [[Arap]] asıllı bir aileden gelmiştir. Nikeforos, İmparatoriçe [[İreneAtinalı İrini|İmparatoriçe İrini]]'nin saltanatı sırasında saray bürokrasisi içinde ilerlemiş ve imparatoriçe tarafından hazine nazırı (Logothetes) görevine getirilmiştir. [[801]]de Roma'da Papa Frankların Kralı olan [[Şarlman]]'a Batı Roma İmparatorluk tacı giydirmesi Bizans için istenmeyen büyük bir sürpriz olmuştu. İmparatoriçe Irene son saltanat yıllarında yeni bir koca aramakta ve bu nedenle özellikle [[Şarlman]]'la evlenmesi bile ciddi olarak tartışılmakta idi. Fakat Bizans soyluları ve saray bürokrasisi mensupları Şarlman'ı ve Frankları barbar olarak görüp ortaya çıkan bu yeni gerçeği kabul etmemekteydiler. Hazine nazırı Nikeforos başkanlılığı altında yüksek saray bürokratlerı, soylular ve hadımlar bir hükümet darbesi yapıp İreneİrini'ini tahttan indirip [[Midilli]] (Lesbos) adasına sürgüne gonderdiler. Sabık İmparatoriçe kısa bir zaman sonra bu adada öldü. Bizans İmparatorluğu tahtına da [[31 Ekim]],[[802]]de komplo lideri '''I. Nikeforos''' getirildi.
 
Nikeforos imparatorluğun çok zayıf durumunu çok iyi bilmekteydi ve kararlı ve güçlü bir hevesle ile durumu iyileştirmeye çabaladı. Saltanatına ilk aksi tepki 803de askerlerden geldi. Zamanın en yetenekli generallerinden olan ''Bardanes Turkos'' isyan etti<ref>Burada ''Turkos'' ''Türk asıllı'' veya ''Türkleştirilmiş'' demektir. Fakat hiçbir kaynak bu kişinin aslen Türk'mü yoksa sonradan Türkleştirilen bir kişi mi olduğundan bahsetmemektedir. Ayrıca İngilizce Wikipedia'da da bu konu bulunmamaktadır!! Ne yazık ki Avrupa ve Amerikan asıllı tarihçiler Türklerle ilgili konuların böyle kenarından geçmektedirler.</ref>; kendi askerleri onu imparator ilan ettiler ve diğer askerî komutanlardan destek gördü. Bunlar arasında sonradan imparator olacak olan [[V. Leo Ermeni]] ve [[II. Mikhail]] Amroyalı da bulunuyordu. Fakat Nikeforos bu iki generali kendine çekmeyi başardı. Bardanes'in ordusu dağıldı; kendisi de bir manastıra çekilmek zorunda kaldi. Bu arada sarayda soylular arasında ''Arsaber'' tarafından yöneltilen bir komplo da harekete geçemeden ortaya çıkarıldı.
Satır 46 ⟶ 45:
803de Nikeforos Batı Roma İmparatoru olarak Papa tarafından taç giydirilmiş olan Şarlman ile ''Pax Nicephori'' adı verilen bir barış anlaşması imzaladı; ama bunda bile Şarlman'ın imparatorluk niteliği kabul edilmemektedir. Batı ve İtalya ile Bizans arasındaki ilişkiler gerginleşmeye devam etti. 806–810 arasında Batı ile [[Venedik]] yüzünden İtalya'da bir savaş çıktı. Nikeforos o zaman Bizans yetkisi altında bulunan Venedik'de 807de çıkan isyanı bastırmayi başardı. Ama İtalya'da bulunan birçok Bizans kalıntıları Franklara karşı zayiata uğradılar. Bu savaşın barışla sonucu ancak Nikeforos'un ölümünden sonra gerçekleşmiş; [[Roma]], [[Ravenna]] ve [[Pentapolis]]'in Batı'ya ait olduğu kabul edilmiş; Venedik, [[İstirya]], [[Dalmaçya]] sahilleri ve [[Güney İtalya]]'nın Doğu'ya Bizansa' bağlı olduğu teyit edilmiştir.
 
[[Atinalı İrini|İmparatoriçe İreneİrini]] barış karşılığı [[Abbasi]] halifesi [[Harun el-Reşid]]'e yıllık tazminat ödemeyi kabul etmişti. Nikeforos bu yıllık tazminatı ödemeyerek [[Abbasiler]] ile Bizans arasında bir harp çıkmasına neden oldu. 805de en iyi generali olan Bardenes'in isyanı nedeniyle Bizans ordusunun idaresi Nekeforos'un elinde bulunuyordu. Bizans ordusu Anadolu'ya hücuma geçen Arab orduları karşısında [[Frigya]]'da ''Krasos'' mevkinde yapılan savaşı kaybetti. 806da ise 135.000 kişilik halifenin kendi komutanlığı altındaki yeni bir Arap hücumu ta Kapadokya içlerine kadar girdi ve o zaman önemli bir Bizans şehri olan Tyana (şimdi ufak bir köy olan Kalehisar) Arapların eline geçti. Nikeforos ve Bizanslılar hemen 50.000 Bizans altını ve her yıl tazminat olarak 30.000 Bizans altını ödemeyi kabul edip Abbasilerle barış yaptılar. 809da Harun el-Reşid'in ölümü ve Abbasiler arasında çıkan taht kavgası nedeniyle de Anadolu'da Arap tehlikesi sona ermiş gibi göründü.
 
Nikeforos dikkatini bu sefer Balkanlara döndürdü. Balkanlarda Slavlar büyük bir tehlike arzetmeydiler. 805de bir büyük Slav ordusu Korint Körfezinde olan Patras'a hücum etti ve zorlukla geri püskürtüldü. Nikeforos bunun tekrar edilmesini önlemek için Balkanlara ve özellikle Mora'ya Anadolu'dan getirdiği Hristiyan Helen göçmenleri yerleştirmeye başladı. Bu yerleştirme politikası ve kurulan yeni yerleşkeler sadece Nikeforos zamanında değil, çok daha sonra da Bizans'ın Balkanlarda tutunup kalmasını mümkün kılmıştır.
Satır 75 ⟶ 74:
{{başlangıç kutusu}}
{{s-reg}}
{{sıra kutusu|önce = [[İreneAtinalı (imparatoriçe)İrini|İreneİrini]]|başlık= [[Bizans İmparatoru]] |yıllar= 802 – 811|sonra= [[Stavrakios]]}}
{{bitiş kutusu}}
 
"https://tr.wikipedia.org/wiki/I._Nikiforos" sayfasından alınmıştır