|
[[File:Tukuyomi-no-mikoto in mahoroba.jpg|thumb|1998'de tamamlanmış bir tablo. [[Şinto|Shinto'da]] ay tanrısı olan Tsukuyomi'nin yeryüzüne inişini göstermektedir.]]
Tsukuyomi veya Tsukiyomi olarak da bilinen Tsukuyomi no Mikoto (Japonca: 月読命), [[Japon Mitolojisi|Japon Mitolojisinde]] bir [[tanrı|tanrıdır]]. Şimdilerde, Tsukuyomi'nin erkek tanrı olduğuna inanmaktadırinanılmaktadır fakat gerçekteaslında Tsukuyomi'nin cinsiyeti ile ilgili olarak Kojiki ve Nihonshoki'de herhangi bir bilgi yoktur.
== Mitolojideki Açıklamalar ==
“Kojiki ve Nihonshoki”'ye göre [[İzanagi no Mikoto|İzanagi no Mikoto'dan]] yaratılmıştır. [[Ayasofya|Ay'ı]] tanrılaştırıp geceyi denetimi altına alan tanrı olarak düşünülse de başka fikirler de bulunmaktadır (Aşağıda açıklanmıştır). [[Amaterasu]] ile [[Susanoo|Susanō'nun]] erkek kardeşidir. Tsukuyomi, Ay Tanrısı olarak düşünülmektedir. Ancak, bu tanrılaşma ile alakalı olarak literatürde farklılıklar vardır. “Kojiki“ye göre İzanagi karanlıklar ülkesi [[Yomi|Yomi'den]] kaçıp [[Misogi]] denen arınma tekniğini yaparkenuygularken sağ gözünden doğup, İzanagi'nin diğer gözünden doğan Amaterasu, burnundan doğan Susanō ile çok önemli üç tanrı ([[Sanbashira no Uzunomiko]]) haline gelir. Ancak, “[[Nihonshoki]]“'ye göre İzanaginomikotoİzanagi no Mikoto ile İzanami no Mikoto'nun çocuğu olmakla birlikte, “Kojiki”'ye göre bunun aksine İzanagi no Mikoto'nun sol gözdengözünden doğmuşturdoğduğu veveya sağ elinde tuttuğu [[nikel|nikel bakırı]] [[ayna|aynadan]] ortaya çıktığı da söylenir. fakatAncak, domine ettiği bölge deniz mi cennet mi kesin değildir.
Tsukuyomi, [[güneş|güneşi]] sembolize eden Amaterasu ile çift olarak doğar,doğmakla fakatbirlikte [[karşılaştırmalı mitoloji]] alanına bakınca birçok mitolojide de aynı şekilde kavramlaştırmanın olduğu işaret edilmektedir. Örneğin, [[Yunan mitolojisi|Yunan Mitolojisi'nde]] de güneş tanrısı [[Apollon]] ile ay tanrıçası [[Artemis]] ikizdir. [[Çin|Çin'in]] [[Pan Gu]] efsanesinde de Pan gu öldüğü zaman sol gözünün güneşe, sağ gözünün aya dönüştüğü güneşin başlangıcı hikayesi ve “[[Eski Ahit]]“'in "[[Yaratılış Kitabı]]"nda, "[[göklerin ve yerlerin yaratılışı|göklerin ve yerlerin yaratılışının]] dördüncü gününde tanrının gökyüzünün içine 'iki büyük aydınlık' yani güneş ile ayı yükseltti ve bunlara sırasıyla gündüz ve geceyi yönetme yetkisi verip aydınlık ve karanlığı ayırdı" diye güneş ile ayın yaratılışı anlatılır.
[[Çin|Çin'in]] [[Pan Gu]] efsanesinde de Pan gu öldüğü zaman sol gözünün güneşe, sağ gözünün aya dönüştüğü güneşin başlangıcı hikayesi ve “[[Eski Ahit]]“'in "[[Yaratılış Kitabı]]"nda, [[göklerin ve yerlerin yaratılışı|göklerin ve yerlerin yaratılışının]] dördüncü gününde tanrının gökyüzünün içine 'iki büyük aydınlık' yani güneş ile ayı yükseltti ve bunlara sırasıyla gündüz ve geceyi yönetme yetkisi verip aydınlık ve karanlığı ayırdı" diye güneş ile ayın yaratılışı anlatılır.
Japon Mitolojisi'nde Tsukuyomi, “Kojiki” ve “Nihonşiko”de fazla gözükmeyip genellikle çok aktif değildir. Sadece “Nihonshoki”nin 5. bölümünde 11. cildinde tahılların kaynağı hakkında konuşulur. Bu konuda, birbirlerine zıt karaktere sahip tanrılar olan Amaterasu ile Susanō'nun arasına hiçbir şey yapmayan bir tanrıyı koyarak denge sağlandığı şeklinde bir görüş de vardır.
=== “Kojiki” ===
“Kojiki”nin birinci cildinde, İzanagi no Mikoto'nun sağ gözünü yıkadığı zaman doğardoğup veAmaterasu AmaterasuomikamiOmikami veyave Susanō no Mikoto ile birlikte "Sanbashira no Tattokiko (3 önemli çocuk)" diye isimlendirilir. Tsukuyo Tsukuyomi no MikotoeMikoto'ya miketsukuniMiketsukuni'yi (yemek ülkesi) bilgilendirmesi emrediliremredildiği fakatgeçmekle ondanbirlikte bundan başka bir etkinliği yoktur. Bu ülkenin İzanami'nin olduğu Yorumi ülkesi olduğu şeklinde tezler de vardır.
=== “Nihonshoki” ===
| 