Hezârfen Ahmed Çelebi: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok Etiketler: Mobil değişiklik Mobil ağ değişikliği |
Değişiklik özeti yok Etiketler: Mobil değişiklik Mobil ağ değişikliği |
||
25. satır:
'''Hezârfen Ahmed Çelebi'''<ref>[[Hezarfen]] [[Farsça]] kökenli bir sözcüktür. "Hezar" [[Farsça]]da "bin" anlamına gelir.[http://wapedia.mobi/ku/Faris%C3%AE] Hezarfen ise bin fenli (bilimli) yani elinden çok iş gelen, birçok bilimden anlayan anlamına gelir.[http://tdkterim.gov.tr/bts/?kategori=veritbn&kelimesec=154121]</ref> ([[Osmanlı alfabesi|Osmanlı]]: هزارفنّ أحمد چلبی, 1609 - 1640), [[17. yüzyıl]]da [[Osmanlı]]'da yaşamış [[Müslüman]] [[Türk]] [[bilgin]]i. Kendi geliştirdiği takma [[kanat]]larla uçmayı başaran ilk insan olmuştur. 1623-1640 yılları arasında [[saltanat]] süren [[Sultan]] [[IV. Murat]] zamanında, [[uçma]] tasarısını gerçekleştirdiği ve geniş bilgisinden ötürü halk arasında, Hezarfen olarak anıldığı bilinmektedir. Hezar, Farsça kökenli bir sözcük olup 1000 anlamına gelir. [[Hezârfen]] ise "bin fenli" (bilimli) yani "çok şey bilen" anlamına gelir.<ref>[http://tdkterim.gov.tr/bts/?kategori=veritbn&kelimesec=154121 hezarfen] TDK Büyük Türkçe Sözlük. Erişim: 26 Mayıs 2009</ref>
İlk uçma denemelerinde, [[Leonardo Da Vinci]]'nin uçma konusundaki çalışmalarında kendinden çok önce bu konuda deneyler yapan 10. yüzyıl Müslüman Türk alimlerinden olan [[İsmail Cevheri]]'den ilham almıştır. Cevheri'nin bulgularını iyice inceleyen ve öğrenen Çelebi, kuşların uçuşunu inceleyerek tarihi uçuşundan önce hazırladığı kanatlarının dayanıklılık derecesini ölçmek için, Okmeydanı'nda deneyler yapmıştır.
1632 yılında lodoslu bir havada [[Galata Kulesi]]'nden kuş kanatlarına benzer bir araç takıp kendini boşluğa bırakan ve uçarak [[İstanbul Boğazı]]'nı geçip 3358 m. ötede [[Üsküdar]]'da Doğancılar'a indiği varsayılan Hezarfen Ahmed Çelebi, Türk havacılık tarihinin en kayda değer kişilerden birisidir. Bu uçuş hakkındaki belgeler şimdiye kadar sadece [[Evliya Çelebi]]'nin [[Seyahatname]]'sindeki ifadesinden ibarettir. Evliya Çelebi eserinde şunları yazar: ''"İptida, Okmeydan'ın minberi üzere, rüzgâr şiddetinden kartal kanatları ile sekiz, dokuz kere havada pervaz ederek talim etmiştir. Badehu Sultan Murad Han Sarayburnu'nda Sinan Paşa Köşkü'nden temaşa ederken, Galata Kulesi'nin taa zirve-i belâsından lodos rüzgârı ile uçarak, Üsküdar'da Doğancılar meydanına inmiştir. Sonra Murad Han, kendisine bir kese altın ihsan ederek: "Bu adam pek havf edilecek (korkulacak) bir ademdir. Her ne murad ederse, elinden geliyor. Böyle kimselerin bekası caiz değil, " diye Gâzir'e (Cezayir) nefyeylemiştir (sürmüştür). Orada merhum oldu.”''<ref>Evliya Çelebi Seyahatnamesi. C. 1, S. 670</ref>
Bu olay [[Osmanlı Devleti]]'nde ve [[Avrupa]]'da büyük yankı buldu{{olgu}} ve dönemin padişahı [[IV. Murat]] tarafından da beğenildi. [[Sarayburnu]]'ndaki Sinan Paşa köşkünden bu durumu seyreden Sultan, Ahmed Çelebi ile önce çok yakından ilgilenmiş, hatta Evliya Çelebi'ye göre "bir kese de altınla" sevindirmiştir. Ancak bu derece bilgili ve becerikli birisinin tehlikeli olabileceğini düşünüp, "Bu adem pek havf edilecek bir ademdir, her ne murad ederse elinden gelir, böyle kimselerin bakaası caiz değil" diyerek onu [[Cezayir]]'e sürgün etmiştir.<ref>Çelebi, Evliya (1996). Seyahatname. Istanbul: Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık, s. 318.</ref>
== Notlar ==
| |||