Keçuva dilleri: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
k Seçkin içerik şablonları kaldırılarak ilgili tanımlar Vikiveri'ye aktarıldı |
k Yazım hataları ve genel düzenlemeler |
||
8. satır:
Bugün Quechua, tahminen 7 milyondan fazla kişi tarafından konuşulur (buradaki tahminler kuvvetli sapmalar gösterir). Amerika kıtalarının en çok konuşulan yerli dilidir. Güney Amerika'da, [[İspanyolca]] ve [[Portekizce]]den sonra konuşanların sayısı bakımından üçüncü çok konuşulan dildir.
Dilin en çok konuşulduğu bölge olan Peru ve Bolivya'da nüfus sayımı (Peru:[[1993]] Bolivya:[[2001]]) esnasında konuşan kişi verilerine ulaşılmıştır. Ekvador, Kolombiya, Arjantin ve Şili için bu veriler tamamen eksiktir ve sadece, yukarıda da belirtildiği gibi kuvvetli sapma gösteren tahminler yapılır. Diğer iki ülkedeki nüfus sayımı sonuçlarında fark edilen ise, ''kullanılan ana'' dili sorulu nüfus sayımının, okul öncesi [[çocuk]]ları kapsamadığıdır. Kısacası gerçek rakamlar, resmi rakamların bariz olarak üstünde yer alır. Çok uzun zamandır gözlemlenen eğilim ise, aşağılanan bir dilin bilinmesini insanların [[anket]]lerde bildirmemeleridir. Diğer bir unsur da iki ve daha fazla dil bilgisinin son nüfus sayımlarında uygun bir tarzda derlenmemesidir. Şüphesiz göz ardı edilmemelidir ki, dili bilenlerin büyük bir bölümünün, çeşitli nedenlerden dolayı günlük hayatta ihtiyaçlarını İspanyolca olarak görmeleridir. Özellikle büyük şehirlerde Quechua konuşmaya neredeyse izin yok gibidir.{{olgu}}
[[Dosya:Quechua (subgrupos).svg|thumb|300px|Quechua'nın dağılımı]]
19. satır:
:Arjantin: 50.000 - 120.000 (tahmini)
:Kolombiya: 5.000 (tahmini)
:Şili: Az sayıda
Quechua [[İspanyolca]] ve [[Aymara]]'nın yanında [[Peru]] ve [[Bolivya]]'nın resmi devlet dilidir. İspanyolca konuşulan Güney Amerika'nın bazı büyük [[üniversite]]lerinde bu dil öğretilir.
56. satır:
* İspanyolca'nın beş sesli harf sistemini kullanmaya devam eder.
1985'de, bu sistemin bir çeşidi Peru hükümeti tarafından benimsenmiştir; Quechua'nun üç sesli harf sistemini kullanmaktadırlar. Örneğin: ''Inka, Wayna Qapaq, Qullasuyu, Mama Uqllu, Wiraqucha, khipu, tampu, kuntur''.
Farkı yazım şekilleri Peru'da hâlâ yüksek derecede tartışmalı durumdadır. Gelenesel yazı sisteminin taraftarları yeni yazım şeklinin çok yabancı olduğunu düşünmektedirler ve Quechua'nun ilk olarak İspanyolca ile tanışmış kişiler tarafından öğreniminin zorlaştığını düşünmektedirler. Yeni sistemi tercih edenler ise Quechua sesbilimi ile daha çok uyuştuğunu düşünmektedirler ve çocuklara beş sesli harf sisteminin öğretilmesinin ileride İspanyolca okumayı zorlaştırdığını gösteren araştırmaları örnek göstermektedirler.
| |||