Timüs: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok
Kapsamlı değişiklik ve kaynak
1. satır:
[[Dosya:Illu thymus.jpg|thumb]]
'''Timüs''', [[kemik iliği]] gibi birincil [[lenf]] [[organ]]larından biridir.
 
Timüs organı üst [[mediasten]]<nowiki/>de ve alt mediastenin ön kısmında bulunur. Alt kısmı 4. kaburgaya kadar ulaşır. Önünde [[sternum]], arkasında [[perikard]] ve [[arcus aorta]] bulunur. Yaşamın erken dönemlerinde büyük ve koyu kırmızı renkli olup, gençlik çağlarından sonra yaşla birlikte küçülerek önce griye, sonra da yağ dokusu infiltrasyonu ile birlikte sarıya dönüşür.<ref>Gray, H. (1918). "4c. The Thymus". . Philadelphia: Lea & Febiger.</ref>
Timüs organı bök, [[tiroid]] [[bez]]inin altında, göğüs boşluğunda ve soluk borusunun önünde bulunur. Timüs bezi bağ dokusundan yapılmış ince bir kapsülle çevrilmiştir. Kapsül, diğer lenfoit organlarda olduğu gibi bezin içine girerek onu bölmelere ayırır. Timüs bezinin bölmelerinde, [[retiküler]] hücreler ve [[lenfosit]]ler bulunur. Kan, lenf damarları ve sinirler bağ doku bölmeleri boyunca uzanır. Timüs bezi doğumdan önce ve doğumdan hemen sonra lenfosit meydana getirerek vücudu [[enfeksiyon]]lardan korur.
{| class="wikitable"
!YAŞ
!AĞIRLIK
|-
|Doğum
|15 gram
|-
|Ergenlik
|35 gram
|-
|25 yaş
|25 gram
|-
|60 yaş
|<15 gram
|-
|70 yaş
|5 gram
|}
 
Timüs bezi bağ dokusundan yapılmış ince bir kapsülle çevrilmiştir. Kapsül, diğer lenfoit organlarda olduğu gibi bezin içine girerek onu bölmelere ayırır. Her bölüm ([[lobül]]) korteks ve medulla adı verilen sırasıyla koyu ve açık renkte bölgelere sahiptir.
Timus; kortex ve medulladan oluşur;burda bulunan kortikal ve medullar epitel hücreler bir epitelyal ağ oluşturur. Kortekste ayrıca nurse hücreleri ve thymositler bulunur. Medullada ise olgun T lenfositler, dentritik medullar epitelyal hücre, makrofaj ve interdigitation dentritik hücreler yer alır.
 
Kortekste yoğun bir [[T lenfosit]] popülasyonu ve aralarında epitelyal retiküler hücreler ve az sayıda makrofaj vardır. Küçük lenfositlerden zengin olduğu için medulladan daha koyu boyanır. Kan, lenf damarları ve sinirler bağ doku bölmeleri boyunca uzanır. Medullada [[Hassal Korpüskülleri]] denen ve ne görev yaptığı bilinmeyen keratinize yapılar bulunur. <gallery>
Burada ayrıca Hassal Korpüskülleri denen ve ne görev yaptığı bilinmeyen keratinize yapılar bulunur. Korteks ve medulla arasında High Endotelyal Venol (HEV) denen bir bölge vardır: lenfosit trafiğinin oluştuğu bölge.
Thymic corpuscle.jpg
</gallery>Doğumdan önce ve doğumdan hemen sonra kemik iliğinden köken alan T lenfositler timusa göç ederler. Timusa giren T hücreleri ya da diğer adıyla timositler önce kortekse yerleşirler. Timus T hücrelerinin son farklanma ve seçilme yeridir. Antijenlere yanıt vermeyen ya da kendi vücut antijenlerine yanıt veren hücreler [[apoptozis]] ile ortadan kaldırılır. Eğer bu lenfositler ortadan kaldırılmazsa [[Otoimmün|otoimmün hastalıklar]] ortaya çıkar.
 
Timusta üretilen lenfositler kazanılmış bağışıklık için temel öneme sahip T lenfositlerdir. Memelilerde lenf düğümlerinin parakorteksi, Peyer plaklarının bazı bölümleri ve dalakta bulunan periarteriyal lenfatik kılıf T hücrelerden zengin bölgelerdir.
Kortekste bulunan thymositler medullaya doğru inerken olgunlaşır. Herhangi bir antijenik determinant içermeyen lenfosit burada medullaya doğru antijenik yapı içermeye başlar. (Bir yandan da [[makrofaj]]lar tarafından izlenir; içerdiği [[antijen]]ik yapılar vücuda karşıysa apoptozla temizlenir.) Medullaya gelen lenfosit ise artık olgun bir lenfosit haline geçer.
 
Timüs yaşla birlikte gerileyen bir organdır. Ayrıca kortikosteroid hormonlarının uyarılarına açıktır. [[Kortikosteroid]]<nowiki/>ler lenfosit sayısının azalmasına, mitoz hızında düşmeye ve kortekste bozulmaya sebep olur. [[Hipofiz]]<nowiki/>den salgılanan [[ACTH]] da benzer bir etkiye sahiptir. Fazla heyecan, stres gibi durumlar sık görülürseda timüs atrofiye uğrar veuğrayarak görevini yapamaz hale gelirgelebilir, immun cevap geriler.
Timüs'ün ürettiği Ğ hücreleri sağlık üzerindeki önemli yararlardan biridir. [[T hücreleri]] olarak adlandırılan lenfositler bedene zarar verebilecek zararlı hücreleri yok etmektedir. Bağışıklık sistemini çökerten hastalıkların ölümcül olması, T hücrelerinin haberleşme hattını kesmelerinden kaynaklanmaktadır. Timüs [[göğüs kafesi]]nin üst kısmının tam arkasında, göğsün ortasında yer almaktadır. Üç parmakla timüsün üzerine gelen noktaya vurularak uyarılması ve dilin, üst dişlerin arkasında damağa ve ağzın tavanına değdirilmesi timüsü uyarılmasını sağlamaktadır.
 
Genetik bir hastalık olan [[DiGeorge Sendromu]] gibi timusun yokluğu veya azlığı ile giden hastalıklarda [[immünyetmezlik]] sebebiyle hastalar [[enfeksiyon|infeksiyon]]<nowiki/>lara açık hale gelir.<ref>Hussain, I., P.H. Win and S. Guduri (February 2, 2006). . eMedicine. Retrieved 2008-09-29.</ref>
Yoga çalışmalarındaki bazı duruşların ve geleneksel uygulamaların timüs'ün tekrar aktive edilmesinde faydalı olduğu ve bağışıklık sistemini güçlendirdiği bilinmektedir. Timüs bezi üzerindeki bu çalışmaların yanı sıra yoga çalışmaları sırasında lenf sistemindeki ana düğümlere sistematik olarak uygulanan iskelet kaslarının basınçları, güçlü solumalar ile oluşan iç basınç farkları ve sonrasındaki bilinçli gevşetmeler; lenfatik sistemi çalıştırarak bağışıklık sistemini güçlendirmektedir.
 
== Hastalıklar ==
Timüs yaşla birlikte gerileyen bir organdır. Ayrıca kortikosteroid hormonlarının uyarılarına açıktır. Fazla heyecan, stres gibi durumlar sık görülürse timüs atrofiye uğrar ve görevini yapamaz hale gelir, immun cevap geriler.
[[Timoma]]<nowiki/>lar timik epitelyal hücrelerden köken alan bir hastalık grubudur. [[Myastenia Gravis]] hastalarının %10-15 kadarında bulunur.<ref>Huete-Garin, A.; S.S. Sagel (2005). "Chapter 6: "Mediastinum", Thymic Neoplasm". In J.K.T. Lee, S.S. Sagel, R.J. Stanley and J.P. Heiken. ''Computed Body Tomography with MRI Correlation''. Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins. pp. 311–324.  .</ref> Büyüyen tümörün [[laringeal sinir]]<nowiki/>e bası yapması sonucu [[bronşit]] ile karıştırılabilecek şiddetli öksürük ortaya çıkabilir. Tedavisinde [[timektomi]] denilen timüs bezinin cerrahi olarak çıkarılması işlemi uygulanır.
 
== Kaynaklar ==
<references />{{Lenfatik sistem}}
 
{{anatomi-taslak}}
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Timüs" sayfasından alınmıştır