Libya: Revizyonlar arasındaki fark
[kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Türk Vardar (mesaj | katkılar) Değişiklik özeti yok |
k +düzen, değiştirildi: mahkum → mahkûm |
||
149. satır:
=== Libya Krallığı ===
[[Dosya:Omar Mukhtar 13.jpg|155px|thumb|left|Ömer Muhtar]]
Bu dönemde İtalyan sömürgeciliğine karşı [[Ömer Muhtar]] tarafından başlatılan direniş hareketi ise Ömer Muhtar'ın yakalanarak idam edilmesi sonucunda başarısızlığa uğradı. [[İkinci Dünya Savaşı]]'ndan sonra bölge [[Fransa]] ve [[İngiltere]]'ye bırakıldı. Birleşmiş Milletler 1949'da Libya'nın bağımsız bir ülke olması gerektiği kararını aldı. Görüşmelerde Libya'yı, 1920'lerden beri İtalyanlar'la mücadele etmiş olan, sonrasında Mısır'a sürgüne giden [[Şeyh İdris]] temsil etti.
1951'de Libya bağımsızlığını kazandı ve [[Birleşmiş Milletler]] aracılığıyla bağımsızlığa kavuşan ilk ülke oldu. İdris ülkenin kralı oldu.
=== Sosyalizm ve Muammer Kaddafi dönemi ===
159. satır:
[[Londra]]-[[New York]] seferini yapan [[Pan Am 103]] sefer sayılı [[Boeing]] 747 uçağı 21 Aralık 1988 tarihinde havada infilak etti ve İskoçya'nın Lockerbie kasabasına düştü. Uçak içindeki 259 kişi ve kasabadaki 11 kişiyle birlikte toplam 270 kişi hayatını kaybetti. [[Semtex]] adlı patlayıcıyı uçağa yerleştirenlerin Libya uyruklu olduğunun anlaşılmasından sonra, Libya'dan tazminat talep edildi. Libya her iki şüpheliyi de İskoçya'ya iade ederek kişi başı 10 milyon dolarla toplam 2,75 milyar dolar tazminat ödedi.
İskoç mahkemelerinde yargılanan şüphelilerden Lamin Khalifah Fhimah beraat etti. Libya gizli servisi üyesi olan Abdelbaset Ali al-Megrahi ise 2001 yılında ömür boyu hapse
=== İç savaş ===
166. satır:
== Silahlı Kuvvetler ==
== Demografi ==
[[Dosya:Libya ethnic-tr.svg|thumb|Libya'daki etnik dağılım]]
Libya çok büyük bir yüzölçümüne sahip olmasına rağmen nüfusun tamamına yakının kıyı bölgelerde yaşar. Örneğin; [[Trablus]] ve [[Sirenayka]]'da km²'ye düşen insan sayısı 50 iken ülkenin geri kalanında, km²'de 1 kişinin altına düşer. Ülkenin büyük ölçüde çöllerle kaplı olmasından dolayı, ülke yaşayanların %90'ı kıyı şehirlerinde yaşamaktadır. Ülkeyi kaplayan [[çöl]]lerin büyüklüğünü, bütün ülkedeki alanda km²'ye düşen insan sayısının 3,6'ya düşmesinden anlaşılabilinir. Tarımsal faaliyetlerin imkansız olduğu çöllerle kaplı Fizan'dan ziyade halk [[Trablus]] ve [[Sirenayka]] bölgelerinde yaşamaktadır.
Bütün nüfusun %90'ı, ülke topraklarının sadece %10'unda yaşamaktadır. Ülke toplam nüfusunun %88'i şehirde yaşamaktadır ve çoğunluğu üç büyük şehir olan Trablus, Bingazi ve El Bayda'da bulunmaktadır.<ref>[http://www.aljazeera.net/NR/exeres/B03C1677-B155-4530-A35A-FF6BA5C6EB89.htm Aljazeera.net - [[Al Jazeera]] News]</ref> 6,5 milyon civarındaki
[[Dosya:Libyan.jpg|thumb| [[El Bayda]] şehrinde 2009 yılında çekilmiş bir fotoğrafta Libyalı Arap gençler görülüyor]]
Libya halkının etnik unsurlarını öncelikle; Araplaşmış [[Berberiler]], [[Türkler]], Saf [[Arap]] ve çöl kabilelerinden oluşan [[Bedeviler]] ile [[Tuaregler]] oluşturmaktadır.<ref>[http://www.globalsecurity.org/military/world/libya/tribes.htm] GlobalSecurity.org 21 Şubat 2011
Libya'nın resmi dili [[Arapça]] olduğu gibi halk arasından da %80'in üzerinde bir oranla Arapça; Arapça'nın [[Ağız (dilbilim)|ağız]] ve [[lehçe (dilbilim)|lehçe]]leri konuşulmaktadır. Ülkenin geriye kalanı olan %20'si ise [[Berberi dilleri|Berberi Dili]] olan [[Berberi dilleri|Tamazight]] dilini konuşmaktadır.<ref>Anderson, Lisa, (2006), [http://encarta.msn.com/text_761570705__1/Libya.html "'Libya', III. People, B. Religion & Language"], ''MSN Encarta'', 17 Temmuz 2006. [http://www.webcitation.org/5kwsdZv1K Archived] 2009-10-31.</ref> İngilizce ve İtalyanca büyük şehirlerde konuşulmaktaysa da, İtalyan esaretini yaşamış yaşlıların büyük çoğunluğu İtalyanca bilmektedir.
|