Baba İlyas: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
''"Baba İlyâs",'' XIII. yy'dan itibaren Türkmen zümreler arasında yayılarak,<ref>Aşıkpaşazade Tarihi, s. 46.</ref> Yesev’îyye, Kalender’îyye ve Haydar’îyye gibi diğer tarikatler ile birlikte XIV. yy'a kadar Anadolu'da mevcud |
{{Ayrıca bakınız|Alevî tarihi (anlam ayrımı)|Alevî tarihi|Alevî-Bâtınîlik tarihi}} {{Ayrıca bakınız|Anadolu Selçuklu Devleti|........|Anadolu Selçukluları devrinde Alevîler}} |
||
3. satır:
== Yaşamı ==
Yaşamını sürdürdüğü devirde Anadolu’da Bâtınîliğin en önemli propaganda merkezini [[I. Rükneddin Mesud|Sultan Mes’ud evvel]] tarafından yaptırılmış olan Mes’udiye tekkesi temsil ediyordu. [[Anadolu Selçukluları]]’nın nüfuz ve hâkimiyet sahaları tamamen Moğollar’ın denetim ve müsaadesine tâbi bulunuyordu. Birçok şehirlerde [[İlhanlılar]]’ın himâyesi altında [[Şiî]]liği neşreden “Bâtın’ûl-Mezhep Babalar” tarafından açılan zâviyelerin sayıları da gün geçtikçe artmaktaydı. Moğollar’ın nüfuzuyla Mes’udiye Medresesi müderrisi olan [[Sünnî]] âlimlerden “Şeyh Mecd’ed-Dîn İsâ” azledilerek yerine [[Şia|Şîʿa]]-i [[Bâtıni]]yye’nin en değerli
{{ayrıca bakınız|Ebu'l Vefâ|Dede Karkğın|I. Rükneddin Mesud}}
=== Dede Karkğın’ın müridi olarak üstlendiği görev ===
''"Baba İlyâs",'' XIII. yy'dan itibaren Türkmen zümreler arasında yayılarak,<ref>[[Aşıkpaşazade Tarihi]], s. 46.</ref> [[Yesev’îyye]], [[Kalender’îyye]] ve [[Baba Haydar|Haydar’îyye]] gibi diğer tarikatler ile birlikte XIV. yy'a kadar Anadolu'da mevcudiyetini sürdüren [[Ebu'l Vefâ el-Bağdâdî|Vefâ’îyye]]<ref>Dursun Gümüşoğlu: Tâcü'l Arifîn es-Seyyid Ebu'l Vefâ Menakıbnamesi - Yaşamı ve Tasavvufi Görüşleri, Can Yayınları, 2006, s. 48</ref> tarikâtının ruhanî önderi ve Horasan azizlerinden olan ve çok sayıda mürid ve halifeleri bulunan ''"[[Dede Karkğın]]"'' ''(Dede Garkın, Dede Kargın, Dede Karğın ya da Dede Karkın)''
=== Şâhsiyeti ===
19. satır:
=== Hankah Mes’udiye Şeyhliği’ne tâyini ===
[[I. Alaeddin Keykubad|Birinci Âlâ’ed-Dîn Key-Kûbâd]] tahta geçtiğinde, Amas’ya Kadılığı’na Taky’ed-Dîn’i, Mes’udiye Müderrisliği’ne Tâc’ed-Dîn Yûsuf Tebrizî’yi, Hankah Mes’udiye Şeyhliği’ne de [[Ebu'l Vefâ|Tâc’ed-Dîn Ebû’l Vefâ Harezmî]]’yi atadı. [[Ebu'l Vefâ]]’nın ölümü üzerine de yerine onun hâlifelerinden Kayseri Kadısı ve [[Şia|Şîʿa]]-i [[Bâtıni]]yye’nin en meşhurlarından olan [[Babâîler]] pirî Şücâ’ed-Dîn Ebû’l Bekâ Baba İlyâs Horasanî’yi tâyin etti.
{{Ayrıca bakınız|Alevî
=== Baba İlyâs’ın i'dam edilmesi ===
Mürîdi [[Baba İshâk Kefersudî]]'nin topladığı göçebe [[Türkmenler]]'den oluşan ordusu ile [[Malatya]]'da ''"Selçuklu Valisi Muzaffer’ûd-Dîn Ali Şîr"'' kuvvetlerini bozguna uğratmasının ve ordusu ile [[Amasya]] üzerine yürümesinin ardından Selçuklular aleyhine vuku bulan tüm bu olumsuz gelişmelerin yegâne müsebbibi olarak algılanan "Baba İlyâs" ''"[[Amasya]]'daki Selçuklu Ordusu Komutanı Mübâriz’ûd-Dîn-i Armağanşâh"'' tarafından i'dam edildi.Amasya'daki Hangah-ı Mesudi denilen zaviyenin şeyhi olan Baba İlyas'ın vefatı ''(1240'ta idam edilmesi)'' üzerine yerine halifesi ve birader-zadesi Şemseddin Ebu'l-Fezail [[Behlül bin Hüseyin el-Horasani]] şeyh olmuştur.<ref>Hüseyin Hüsameddin, Amasya Tarihi, I , İstanbul, 1327 -1330, 235-236; Il, 395-396.</ref><ref>İbn-i Bîbî, ''El-Evâmir’ûl-‘alâ’iyye,'' sahife 498-499.</ref>
| |||