Vikipedi

Muhammed Tapar: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Noyder (mesaj | katkılar)
34.095 değişiklik
Noyder (mesaj | katkılar)
34.095 değişiklik
Değişiklik özeti yok
1. satır:
Ć{{Hükümdar bilgi kutusu
| adı = Muhammed Tapar
| başlık = [[Büyük Selçuklu Devleti]] Sultanı
| resim = [[Dosya:MuhammadİTaparSeljuqCoinMuhammadITaparSeljuqCoin.jpg|200px]]
| altyazı = Muhammed Tapar adına darp edilmiş altın sıkkesikke
| hüküm süresi = 1105–1118
| tahta geçmesi =
9. satır:
| tam adı = Gıyaseddin Mehmed Tapar
| önce gelen = [[Muizzeddin Melikşah]]
| sonra gelen = [[II. Mahmud (Selçuklu)|II. Mahmud]] ([[Irak]] ve [[İran]]'da)<br/> [[Ahmed Sencer]] [[Horasan]] ve [[MaveraunnehirMaveraünnehir]]'de
| varisi = [[II. Mahmud (Selçuklu)|II. Mahmud]]
| kraliçe =
35. satır:
Yeğeni [[Muizzeddin Melikşah]]'tan sonra [[Bağdad]]'da Selçuklu tahtına çıktı. Bağdad'da hüküm sürmesinden dolayı Selçuklu hanedanının başı olarak sayılıyordu ama [[Horasan]] ve [[Maveraünnehir]]'de hüküm süren kardeşi Sultan [[Ahmed Sencer]] daha büyük bir güce sahipti.
 
[[1107]]'de Halep atabeyi [[Rıdvan]]'la birlik olup [[Anadolu Selçuklu Sultanı]] [[I. Kılıçarslan]]'la [[Habur Nehri]] kıyısında [[Musul Savaşı]]'na girişti. I. Kılıçarslan savaşı kaybederek muharenbe meydanında öldü. <ref name="cowleycawley"/>
 
Muhammed Tapar hemen yarı kardeşi olan ve Sultan olarak tahta geçen [[Berkyaruk]] ile gayet ciddi askeri mücadeleye başladı. Kronik-tarihçi Hamdullah Mustaufi'ye göre Mayıs 1100'da (Hicri Recep 493'de) Muhammed Tapar kardeşine karşı bir muharabede galip geldi; ama 1101'de mağlup oldu ve 1102'deki muharabede de yenik düştü. Fakat iki taraf arasında yapılan antlaşmaya göre Muhammed Tapar'a Melik unvanı verilip Suriye, [[Diyarbakır]]; Irak'ın [[Fırat Nehri]] kıyıları bölgeleri, Ermenistan, Mugan, Gürcistan ve Azarbeycan yörelerinde hükümdarlığı kabul edildi.<ref name="cowley"/>
49. satır:
Bundan hemen sonra Muhammed Tapar IV. Şehriyar'a bir mektup göndererek ondan küçük yaşta olan bir oğlunu [[İsfahan]]'da bulunan Büyük Selçuklu Devleti merkezi sarayına eğitim için göndermesini talep etti. IV. Şehriyar da küçük yaşta olan oğlu Ali'yi İsfahan'daki saraya eğitim için gönderdi. Ali'nin üstün yetenekliliği Sultan Muhammed Tapar'a gayet iyi etki yapıp Sultan kızını ona gelin olarak vermek istedi. Fakat Ali bunu kabul etmedi. Sultan Muhammed Tapar'ın kızının [[Bavendiler]] hükümdarlığına veliaht olan ağabeyi III. Karin'e gelin olarak verilmesinin daha uygun olacağını belirtti. III. Karin Tabaristan'dan İsfahan sarayına çağrıldı ve orada Muhammed Tapar'ın kızı ile evlendi. III. Karin (1114–1117) döneminde ve I. Ali ise (1118–1142) döneminde [[Bavendiler]] hükümdarları oldular.
 
1106/1107'de ünlü Selçuklu veziri olan [[Nizam-ül Mülk]]'un oğlu [[Ahmed bin NizamülmülkNizam-ül Mülk]] yaşamakta olduğu [[Hamedan]]'in basyoneticisi (reisi)'ne karşı bir şikayette bulunmak için Sultan Muhammed Tapar'ın sarayına gitmişti. Tam bu sırada Selçuklu Veziri olan Saadelmülk Ebumuhsin Abi dinî dalalet ile suçlanmış ve idam edilmişti. Ahmed'in babası NizamülNizam-ül Mülk'in üstün devlet idareciliğinden dolayı oğlu olan Ahmed'in de bu yetenekleri haiz olduğu kabul edilerek Muhammed Tapar tarafından hemen Selçuklu Devleti Veziri olarak atanmıştır. Babasına verilmiş şeref ünvanları olan "Kevamedin", "Sadülislam" ve "NizamülNizam-ül Mülk" ünvanları oğlu Ahmed'e de verilmiştir. Vezir olarak Ahmed bin NizamülmülkNizam-ül Mülk 1107/1109'da Muhammed Tapar'ın Irak'ta Mazeedi hükümdarı Sayfeldavla Sadaka bin Mansur'a karşı askeri seferinde bulunmuştur ve onun muharebede mağlup edilip öldürülmesine neden olmuştur. 1109'da Vezir Ahmed bin NizamülNizam-ül Mülk ve askeri komutan Çavlı Sakavu Sultan Muhammed Tapar tarafından Haşhaşilerin kurdukları merkez olan [[Alamut]]] kalesini ve diğer güçlü kaleleri olan Ostavand kalesini fethetmek görevi ile bir askeri sefere gönderilmişlerdir. Fakat bu kaleleri almamışlar ve başarısız olarak geri dönmüşlerdir. 1010 başlarından Ahmet bin NizamülmülkNizam-ül Mülk Bağdad'da bir camiide iken bir [[Haşhaşiler]] fedaisinin suikast saldırısına hedef olmuştur. Ama bu suikast başarısız kalıp Ahmed bin Nizamülmülk hayatını kurtarmıştır. Ahmed bin NizamülkNizam-ül Mülk dört yıl Sultan Muhammed Tapar'ın döneminde Vezir olarak görev yapmıştır. 1110 yılında azledilmiş ve yerine Hatirelmülk Ebu Mansur Maybudi Vezir olarak atanmıştır. Tarihçi Ali İbnülesir'e göre Ahmed bin NizamülNizam-ül Mülk bundan sonra Bağdad'a çekilmiştir. Anuşirvan bin Halid adlı tarihçiye göre Muhammed Tapar eski vezirini 10 yıl zindanda hapsetmiştir.<ref>BoşworthBosworth, C. E. (1984) "Ahmed B. Nezam-al-Molk". ''Encyclopaedia İranica, Cilt İ, Fas. 6 Say 642–643 [[http://www.iranicaonline.org/articles/ahmad-b-nezam]] {{ing}}</ref>
 
Muhammed Tapar [[1118]]'de Bağdad'da öldü. Yerine Büyük Selçuklu Devleti'nin batı yörelerini yönetim için oğlu [[II. Mahmud (Selçuklu)|II. Mahmud]] geçti. Ancak [[Ahmed Sencer]] [[Horasan]] ve [[Maveraünnehir]]'de [[Selçuklu]] dünyasının en kuvvetli hükümdarı olarak hüküm sürmeye devam etti.
77. satır:
 
[[Kategori:Büyük Selçuklu sultanları]]
 
[[Kategori:1118 yılında ölenler]]
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Muhammed_Tapar" sayfasından alınmıştır