Milimetre-altı astronomi: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
k Kibele, Milimetre-altı Astronomi sayfasını Milimetre-altı astronomi sayfasına taşıdı |
Çeviri bitimi |
||
9. satır:
Llano de Chajnantor Gözlemevi bölgesi, güney yarımküredeki en büyük milimetre-altı teleskop işletmesi olan Atacama Öncü Deney Teleskobu ([[İngilizce]]: Atacama Pathfinder Experiment) (APEX) ve milimetre-altı dalga boyu gözlemleri için inşa edilen bir interferometre niteliğinde, 54 tane 12 metre ve 12 tane 7 metre çapında radyo teleskoba sahip olan dünyanın yer tabanlı en büyük astronomi projesi Atacama Büyük Milimetre/Milimetre-altı Dizisi ([[İngilizce]]: Atacama Large Millimeter/sub-millimeter Array) (ALMA)'ne ev sahipliği yapmaktadır. Bir başka interferometre olarak Mauna Kea'da bulunan Milimetre-altı Dizisi ([[İngilizce]]: Submillimeter Array) (SMA), 8 tane 6 metre çapında teleskoptan oluşur. Ayrıca, inşa edilmiş en büyük milimetre-altı teleskop olan James Clerk Maxwell Teleskobu ([[İngilizce]]: James Clerk Maxwell Telescope) (JCMT) da Mauna Kea'da bulunur.
==Yakın uzaydan milimetre-altı astronomik gözlemler==
Yüksek irtifa balonları ve uçaklar aracılığıyla atmosferden birazcık yukarıya ulaşılabilmekte ve gözlem yapılabilmektedir. SOFIA yakın uzayda kızılötesi gözlemler yapmasına rağmen, bunlara BLAST deneyi ve SOFIA deneyleri ayrı ayrı örnek olarak verilebilir.
==Uzaydan milimetre-altı astronomik gözlemler==
Uzay tabanlı milimetre-altı astronomik gözlemler, yer tabanlı gözlemlerdeki atmosferin oluşturduğu emisyondan kurtularak daha iyi gözlem yapmamızı sağlar. Milimetre-altı Dalga Boyu Astronomi Gözlemevi ([[İngilizce]]: Submillimeter Wave Astronomy Satellite) (SWAS), NASA'nın Küçük Kaşif Programlarından (SMEX) biri olarak 5 Aralık 1998'de Dünya'nın alçak bir yörüngesine yerleştirildi. Bu uzay görevinde büyük moleküler bulutları ve soğuk gaz bulutlarının bolca bulunduğu bölgeleri gözlemlemek amaçlanmıştır. SWAS'ın odaklandığı 5 ana moleküler spektrum gözlemi vardır: [[su]] (H<SUB>2</SUB>O), su izotopu (H<SUB>2</SUB><SUP>18</SUP>O), izotopik [[karbonmonoksit]] (<SUP>13</SUP>CO), moleküler [[oksijen]] (O<SUB>2</SUB>) ve nötral [[karbon]] (C I).
SWAS uydusu Haziran 2005'te başka bir amaçla NASA'nın Derin Etki ([[İngilizce]]: Deep Impact (spacecraft) ) programı için desteklenmeye başlandı. SWAS, Ağustos 2005'in sonlarına kadar kuyruklu yıldızlarda bulunan su moleküllerinin tespitinde veri eldetmemize yardımcı oldu.
2009 yılında [[Avrupa Uzay Ajansı]] tarafından [[Herschel Uzay Gözlemevi]] (eskinden Uzak Kızılötesi ve Milimetre-altı Teleskobu ya da FIRST diye isimlendiriliyordu) olarak bilinen uzay tabanlı bir görev başlatıldı. Herschel şimdiye kadar uzaya fırlatılmış en büyük aynasıyla yörüngeye yerleştirildi ve uzak kızılötesi ile milimetre-altı dalgaboyundaki radyasyonu gözlemledi. Herchel Dünya'nın yörüngesi yerine Lissajous yörüngesine, Güneş sisteminin ikinci [[Lagrange noktaları|Lagrange noktası]]nda bir yörüngeye oturtuldu. İkinci [[Lagrange noktaları|Lagrange noktası]] Dünya'dan yaklaşık olarak 1.5 milyon kilometre uzaklıkta bulunmakta ve Herchel'in konumu Dünya ve Güneş'ten gelen kızılötesi ve görünür radyasyondan oldukça uzak olduğundan gözlemlerdeki parazit seviyesi de diğer uzay görevlerine oranla bir hayli düşüktür. Herschel'in ana amacı galaksilerin kökeni ve galaksi formasyonunu aydınlatmak üzere gözlemler yapmaktır.
[[en:Submillimetre astronomy]]
| |||