IV. Edward: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
YBot (mesaj | katkılar)
k nisbeten → nispeten
Yzkoc (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
52. satır:
1360'da "Richard Yorklu, 3. York Dükü" İngiltere Krallığı tahtına olan meşru hakkını koruyarak Krallık tahtına geçeceğini ilan etti ve bu "İngiltere Güller Savaşı"'nin daha da kızışmasına başlıca neden oldu. Fakat "Richard Yorklu, 3. York Dükü" İngiltere Krallık tahtında bulunan Lancaster Hanedanına mensup kralla 30 Aralık 1460'da yaptığı "Wakefield Muharebesi"'nde mağlup düştü ve bu savaşta hayatını da kaybetti. Fakat York Hanedanı'nın meşru İngiltere Kralı olama hakkının savunuculuğu oğlu "Edward Yorklu, 4. York Dükü"'ne geçti ve o İngiltere Krallığı'na olan meşru hakkını korumak için savaşa devam etti. <ref name="ross"/>
 
Bundan sonra Edward Yorklu ve kuzeni "Richard Nevillle, 16. Warwick Kontu" Lancaster Hanedanından olan İngiltere Kralı'na karşı bir seri muharebeler yaptılar. <ref name="ashley">Maurice Ashley, Maurice (1961), ''Great Britain to 1688'' Ann Arbor, Michigan: University of Michigan Press.</ref> 7 Temmuz 1460'da [[Northampton Muharebesi]]'nde Yorklular galip gelip Lancaster Hanedanı mensubu İngiltere Kralı [[VI. Henry (İngiltere Kralı)|VI. Henry]]'yi esir aldılar. Fakat Yorklulara esir düşen karalın karısı olan [[Margaret Anjulu]] Lancasterli'lerin ordusunun başına geçip [[Midland]] yöresinde savaşa devam etti. 2-3 Şubat 1461'de [[Mortimer's Cross Muharebesi]]'nde Yorklular galip geldi. 17 Şubat 1461'de [[İkinci St Albans Muharebesi]]'nde Lancaster Hanedanı ordusu galip geldi. Bu muharebede Lancaster Hanedanı'ndan olan Kral VI. Henry'yi esaretten kurtardılar. Ama St Albans Londra'dan 30 küsur km. kuzeyde olmakla beraber muharebede galip gelen Lancasterliler ülkenin başkenti olan Londra'yı Yorkluların tehdidinden kurtaramadılar. Güneyde bulunan Yorklular ordusu 26 Şubat 1461'de krallık başkenti Londra'yı ele geçirdi. Yorkluların Londra'yı ele geçirmeleri ve bu şehrin senbolik prestiji ve malî gücü Yorklulara büyük avantaj kazandırmaya başladı. 29 Mart 1461'de [[Towton Muharebesi]]'nde de Yorklular büyük bir galibiyeti aldılar. <ref name="ross"/><ref name="ashley"/>
 
Mart 1461'de Londra'da bulunan Yorklular komutanı "Richard Neville, 16. Warwick Kontu" Edward Yörklu'yu IV. Edward adı ile İngiltere Kralı olarak ilan etti ve IV. Edward için 28 Haziran 1461'de taç giyme töreni yapıldı. 1461 yılı boyunca IV. Edward Ingıltere Krallığı'na layık olduğunu göstermek için Lancasterlileri tutan askeri birlikleri ülkesini bütün yüzeyinden silmek için kampanayaya girişti ve bunda da muvaffak oldu. Ama Lancater Hanedanını tutanlara karşı en son muharabe 15 Mayıs 1464'de [[Hexham Muharabesi]] olarak yapıldı. Bu muharebede Lancasterlilerin ordusu tamamiyle bozguna uğratılıp yeniden kurulma imkanı kırıldı. Bundan sonra Lancasterlilerin Yorklulara karşı ciddi olarak direnişe de ortadan kalktı. Bu muharebede Lancasterliler ordusu başında bulunan sabık kral VI. Henry kuzey İngiltere'de bulunan ve o zaman çok ıssız ve izsiz Peninne Dağları vadilerinde saklandi Fakat sonunda kaçıp saklanmasından 2 yıl sonra IV. Henry yakalanabildi. Tutuklanan VI. Henry Londra'ya gönderilip [[Londra Kulesi]]'de hapse atıldı. <ref name="ross"/><ref name="ashley"/>
72. satır:
Serbest bırakılan IV. Edward, isyancı "Richard Neville, Warwick Kontu" ve kralin kardeşi "George, CLearance Dükü"'nden bu yakalanıp tutuklanmasının öcünü almaya çalışmadı ve onun yerine onlarla barışıp anlaşmayı tercih etmekteydi. Fakat tam bu sırada [[Linconshire]] bölgesinde "Sir Thomas Burgh Gainsbourghlı" ile "Richard Welles, 2. Wells Baronu" arasında bir şahsi anlaşmazlık yüzünden çıkan karışıklık büyüdü ve askeri çatışmalar ortaya çıktı. "Richard Neville, Warwick Kontu" ile "George, Clearance Dükü" bu karşıklığı fırsat bilerek IV. Edward'a karşı yeniden ayaklandılar. Ortaya çıkan "Lincolnshire Ayaklanması" IV. Edward ve krallık ordusu tarafından bastırıldı. 1 Mayıs 1470'da "Richard Neville, Warwick Kontu" Fransa'ya kaçmak zorunda kaldı. <ref name="ross"/>
 
Burada Fransa Kralı İX. Louis'in sarayında yaşamakta bulunan eski Lancestar Hanedanı kralı [[İV. Henry(İngiltere Kralı)|[İV. Henry]]'nin karısı olan [[Margeret Anjoulu]] ile görüşüp bir müttefiklik kurdu. Xi. Louis daha Temmuz 1461'de, babası olan [[VII. Charles]]'in ölümü üzerine, Fransa tahtına geçmişti. İngiltere tahtında bulunan York Hanedanı yerine tekrar Lancaster Hanedanı'ndan bir kral tahta geçirmek ve böylece İngiltere Krallığı üzerinde büyük politik nüfuz kazanmak istemekteydi. "Richard Neville, Warwick Kontu" ile "Margeret Anjoulu" Fransa Kralı IX. Louis ile anlaşarak onun sağladığı bir ordu ve Fransa donanması gemileri ile İngiltere'ye geçip orada Lancaster Hanedanı'ndna eski kral [[VI. Henry (İngiltere Kralı)|VI. Henry]]'yi tahta geçirmeyi planladılar. "Richard Neville, Warwick Kontu" komutası altında kurulan bir istila ordusu Fransa donanmasına ait gemilerle 9 Eylül 1470'de İngiltere'ye gitmek üzere Fransa'dan harekete geçti. IV. Edward, İngiltere'de bulunan Warwick Kontu'nun kardeşi olan güçlü soylu "John Neville, 1. Montagu Markız"'nin de taraf değiştirerek Lancasterliler tarafını tutmaya başladığının haberini aldı. IV. Edward dıştan ve içten gelen kendine karşı gelenlere karşı askeri bakımdan direnme imkanı olmadığını anladı. Bunu üzerine IV. Edward İngıltere'yi ve bu ülkenin krallığını terk ederek Flandra'ya kaçtı. <ref name="ross"/>
 
===İkinci kez İngiltere Kralı olması ===
78. satır:
[[Dosya:BL Royal Vincent of Beauvais2EdIVarms.jpg|thumb|upright|Bir yazma kitapta bulunan Kral IV. Edward'in armasi]]
 
1470'de Lancaster hanedanından eski kral [[VI. Henry (İngiltere kralıKralı)|VI. Henry]] tekrar İngiltere Krallığı tahtına çıkartıldı. Daha önce ilk York Hanedanı'ndan kral olan IV. Edward ve genç kardeşi [[III. Richard (İngiltere Kralı)|Richard, Gloucester Dükü]] [[Burgundi Dükalığı]]'nin bir parçası olan Flandara'ya ksçtılar. ĮV. Edward'ın kızkardeşi olan "Margaret Yorklu" 3 Temmuz 1468'de Burgundi Dükü Charles' ile bir evlilik yapmıştı ve Burgundi Dükü böylece İV. Edward 'in kayın-biraderi olmaktaydı. Gerçekte Charles, Burgundi Dükü önceden kayın-biraderi IV. Edward'a destek sağlamaktan kaçınmıştı. Fakat tam bu konu yeniden ortaya çıktığında Fransa Krallığı Burgundi Dükalığı'na karşı bir savaş açtığını açıkladı. Bunun üzerine "Charles, Burgundi Dükü" IV. Edward'ın Flandara'ya gelmesine izin verdi ve IV. Edward'ın burada yeni bir ordu topayıp tekrar İngiltere'ye geri gitme çabalarına da destek sağladı.
 
IV. Edward Flandara'dan nispeten küçük sayıda askerden oluşan bir ordu topladı ve bu ordu ile Manş Denizi'ni geçerek İngiltere'ye çıktı. IV. Edward ve nispeten küçük ordusu İngiltere kraliyet ordusuna yakalanmayı başararak kuzey İngiltere'ye geçebildiler. IV. Edward kuzey İngiltere bölgesinden kendini tutan şehirler bulma ve ordusu için askerler toplama çabalarına koyuldu. Önce kendi ismini taşıyan ve 70 yıl önce yakın atası [IV. Henry (İngiltere Kralı)|Henry Boligbroke]]'i taklid edercesine hareket ederek sadece kendi "York Düklüğü"'nu eline geçirmek için geldiğini bildirerek [[York]] şehrini eline geçirdi. IV. Edward'a ilk katılan soylular "Sır James Harrington" ve "William Parr Kendalli, 1. Baron Parr" oldular ve bunlar [[Doncaster]]'da Edward'ın ordusuna katılmak üzere 600 ağır süvari şövalye getirdiler. IV. Edward güneye Londra'ya doğru ilerlemekte iken diğer asiller de kendi askeri birlikleri ile onun ordusuna katılmaya başladılar. Bunların başında Lancasterlıların kendini tutmayacağını bilen ve ağabeyi olan Edward'ın kazanacağından emin olan eski isyancı "George, Clearance Dükü" de bulunmaktaydı.
"https://tr.wikipedia.org/wiki/IV._Edward" sayfasından alınmıştır