Salamis Deniz Muharebesi: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
k Seçkin içerik şablonları kaldırılarak ilgili tanımlar Vikiveri'ye aktarıldı |
k nisbeten → nispeten |
||
33. satır:
== Antik kaynaklar ==
Grek – Pers Savaşları üzerine birinci el kaynakların hemen hemen tümü Grek kaynaklarıdır. Pers tarihçilerin çalışmalarından hiçbiri günümüze ulaşmadı. Bunun sonucu olarak gerek Grek- Pers Savaşları, gerekse de Persler konusundaki bilgilerimizin az çok "taraflı" olduğunu kabul etmek gerekecektir.<ref name="lse">[http://languages.siu.edu/classics/Johnson/GreekCiv/alia/Persian.html languages.siu.edu]</ref> "Tarihin babası" olarak bilinen Herodot<ref>Cicero, On the Laws I, 5</ref>, Önasya'daki ozaman için Pers hakimiyetinde olan [[Halikarnas]]'da MÖ 484 yılında doğmuştu. Herodot, ''Historia'' adlı çalışmasını MÖ 440-430 yılları arasında yazmıştır. Bu çalışmasında Grek – Pers Savaşları'nı anlatmıştır. Söz konusu savaşların MÖ 450 yılında sona erdiği düşünülürse, Herodot'un bu çalışması, konu aldığı olaylarla çağdaş sayılır.<ref name = hxvi/> Herodot'un tarzı tümüyle öyküleştirme tarzıydı ve en azından batı toplumları açısından tanınan bir tarih anlatımı olarak görülmektedir.<ref name = hxvi/> Herodot'un, olayları tanrıların istek ve kaprislerine, kişilerin iddialarına dayanmadan diğer yandan olayların tarihsel değerlerini
Herodot'tan sonraki, [[Tukididis]] gibi bazı tarihçiler, her ne kadar onun tarzını izlemişlerse de eleştirmekten geri kalmamışlardır.<ref>Thucydides, History of the Peloponnesian War, e.g. [http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0200&layout=&loc=1.22 I, 22]</ref><ref name = Fin15>Finley, Sh.: 15.</ref> Bununla birlikte Tukididis kendi tarih çalışmasını, Herodot'un bıraktığı yerden, Sestos Kuşatması'ndan başlatmayı seçmiştir. Muhtemelen, Herodot'un çalışmasının düzeltilmeye ya da yeniden yazılmaya gerek duymayacak kadar doğru olduğunu düşünmüştü.<ref name = Fin15/> Örneğin [[Plutarkhos]] da Herodot'u bir denemesinde yeterince Yunan yanlısı olmamakla suçlayarak eleştirmiş, "barbarperver" olarak tanımlamıştır.<ref>Holland, p. ''xxiv''.</ref> [[Rönesans]] Avrupa'sında çok okunmaya devam ediyor olsa da Herodot hakkında olumsuz bir yargı sürmüştü.<ref>David Pipes [http://web.archive.org/web/20080127105636/http://www.loyno.edu/history/journal/1998-9/Pipes.htm '' Herodotus: Father of History, Father of Lies'']</ref> Ancak 19. yüzyıla gelindiğinde, bir kısım arkeolojik bulgularla defalarca desteklenince Herodot'un değeri kabul edilir olmuştur.<ref name = h377>Holland, p. 377.</ref> Günümüz yaygın görüşü, Herodot'un çalışmasının son derece değerli bir tarih kaydı olduğu yönündedir. Bununla birlikte, özellikle birliklerdeki mevcutlar ve tarihler konusunda verdiği ayrıntıların yer yer kuşkuyla karşılanması da söz konusu olmaktadır.<ref name = h377/> Öte yandan halen birçok tarihçi, Herodot'un anlatımının Pers karşıtı bir eğilimde olduğuna ve olayların, dramatik bir etki yaratmak amacıyla Herodot tarafından abartılmış ya da süslenmiş olduğu kanısındadır.<ref>Fehling, Sh.: 1–277.</ref>
53. satır:
Ancak Atina'nın insan kaynakları hem karada, hem de denizde savaşmaya olanak verecek kadar geniş değildir. Bu nedenle diğer Grek kent devletleriyle işbirliği yapılması gerekmektedir. Bu arada Serhas, Grek kent devletlerine yine elçiler gönderdi. Doğal olarak Atina ve Sparta'ya bu kez elçi gönderilmemiştir.<ref>[http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0126&layout=&loc=7.32.1 Herodot, 7.32.1]</ref> Böylece Yunanistan'da bu iki başat kent devleti etrafında bir toplanma başlamıştır. [[Korint]]'te MÖ 481 yılında kent devletleri delegeleri arasında bir kongre toplandı ve bu konferansla Grek kent devletleri arasında bir ittifak oluşturulmaya başlandı.<ref>[http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0126%3Abook%3D7%3Achapter%3D145%3Asection%3D1 Herodot, 7.145.1]</ref> Bu ittifaktın yardım istemek için kent devletlerine elçiler göndermek ve fikir birliği oluşması halinde üye kent devletlerinden savunma noktalarına kuvvet sevk etme yetkisi vardır. Halen bazıları birbirleriyle savaş durumunda olan kent devletlerinin böylesi bir ittifak içinde birleşebilmeleri, Pers tehdidinin ne denli güçlü bir biçimde hissedildiğini göstermektedir.<ref name = h226>Holland, Sh.: 226</ref>
Toplanan ilk kongrede, [[Teselya]] sınırındaki "Tapınak Vadisi"'nde savunma yaparak Pers Ordusu'nun Yunanistan anakarasına girmesini bu bölgede engelleme kararı alınmıştır.<ref name = h248>Holland, Sh.: 248–249</ref> Fakat bu savunma tertibi alındığında Makedonya Kralı [[I. Aleksander]]'ın habercileri kampa gelmiştir. Haberciler, Pers Ordusu'nun ve Donanması'nın büyüklüğünü anlatarak "ayaklar altında çiğnenmemelerini, oradan ayrılmalarını" tavsiye etmişlerdir.<ref>[http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0126%3Abook%3D7%3Achapter%3D173%3Asection%3D3 Herodot, 7.173.3]</ref> Bu arada Tapınak Vadisi'nin Teselya'ya ulaşan tek yol olmadığı, Makedonya'nın tepelik bölgesinden geçen bir başka yol daha olduğu keşfedildi.<ref name="h71734">[http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0126%3Abook%3D7%3Achapter%3D173%3Asection%3D4 Herodot, 7.173.4]</ref> Bu durumda Pers ordusunun vadiyi hiç kullanmadan Sarantoporo Geçidi üzerinden yürüyebileceği, Grek kuvvetlerinin gerisine sarkarak bu orduyu imha edeceği açıktır. Bunun üzerine vadiyi tutmak için gönderilen Grek kuvvetleri geri çekilmiştir.<ref name="h71734"/> Bu olaydan kısa bir süre sonra Pers Ordusu'nun Çanakkale Boğazı'nı geçtiği haberi alınmıştır. Bir strateji arayışı içinde, Themistokles'in önerdiği ikili bir strateji üzerinde karar kılındı. Buna göre Pers Ordusu, Yunanistan'ın güney kesimine ([[Boeotia]], [[Attika]] ve [[Mora Yarımadası]]) ilerlemesi, oldukça dar olan [[Termopylae Geçidi]]'nde engellenecekti. [[Hoplit]]lerden oluşan
İlerleyen Pers Ordusu Termopylae'de çok daha az sayıdaki bir Grek kuvveti tarafından üç gün süresince başarıyla engellenmiştir. Fakat bir dağ geçidini kullanan güçlü Pers kuvvetlerinin Termopylae gerisine sarkmakta olduğu öğrenilince Grek kuvvetlerinin büyük bölümü, Geçitte artçı birlik bırakarak geri çekilmiştir. Sparta Kralı [[I. Leonidas]] komutasındaki artçı Sparta ve Thespiae savaşçıları sarıldılar ve tümüyle imha edildiler.<ref name = h292>Holland, Sh.: 292–294</ref> Bu sırada gerçekleşen [[Artemision Deniz Muharebesi]], iki tarafın da kesin sonuç alamadığı bir muharebe olmuştu.<ref>[http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0126%3Abook%3D8%3Achapter%3D18%3Asection%3D1 Herodot, 8.18.1]</ref> Yine de Termopylae'deki durumun haberi alınınca Grek müttefik donanması geri çekilme kararı almıştır.<ref>[http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0126%3Abook%3D8%3Achapter%3D21%3Asection%3D2 Herodot, 8.21.2]</ref>
| |||