Etkin sıcaklık: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Peykbot (mesaj | katkılar)
k →‎Kaynakça: şablon düzenleme. cite web → web kaynağı
Umut Yazici (mesaj | katkılar)
iç bağlantılar oluşturuldu ve bazı düzeltmeler yapıldı.
1. satır:
'''Etkin sıcaklık''' genel olarak bir cismin [[emisyon eğrisi]] , ya da [[dalga boyu fonksiyonu]], bilinmediği zaman, o cismin sıcaklık değerini tahmin etmek amacıyla kullanılır. [[Yıldız]] ya da [[gezegen]] gibi bir cismin etkin sıcaklığı, bir kara cismin yaydığı toplam radyasyon enerjisinin bu cismin yaydığı enerjiye eşit olduğu zaman ki sıcaklık değeridir.
Yıldız ya da gezegen gibi bir cismin etkin sıcaklığı, bir kara cismin yaydığı toplam radyasyon enerjinin bu cismin yaydığı enerjiye eşit olduğu zaman ki sıcaklık değeridir. Genel olarak, etkin sıcaklık, bir cismin emisyon eğrisi , ya da dalga boyu fonksiyonu, bilinmediği zaman, o cismin sıcaklık değerini tahmin etmek amacıyla kullanılır.
 
İlgili dalga boyu bandı içerisinde, bir yıldızın veya gezegenin net emisyonu teklikten daha az ise, diğer bir deyişle bir kara cismin net emisyonundan az ise, o cismin gerçek sıcaklığı etkin sıcaklığından daha fazla olacaktır. Net emisyon, yüzey ya da [[sera etkisi]] gibi atmosferik özelliklerden dolayı daha az olabilmektedir.
 
==Yıldız==
15. satır:
olarak ifade edilmektedir. Burada ki R yıldızın yarıçapını belirtmektedir. Açıkçası, yıldız yarıçapını tanımlamak çokta kolay değildir. Ayrıntılı bir şekilde incelenirse, bir cismin etkin sıcaklığı, Rosseland optik derinliğinin yarıçapında ki sıcaklığa tekabül etmektedir. Etkin sıcaklık ve bolometrik parlaklık, Hertzsprung-Russell diyagramına bir yıldız yerleştirmek için gerekli olan iki temel fiziksel parametre olarak bilinir. Etkin sıcaklık ve bolometrik parlaklık, yıldızın kimyasal bileşimine bağlıdır.
 
Güneşin etkin sıcaklığı yaklaşık olarak 5780 [[kelvin]] (K)’dir. Yıldızların merkez çekirdeklerinden atmosfere doğru giden bir gradyan sıcakları vardır. Güneşte[[Güneş]]te ki [[nükleer reaksiyonlarınreaksiyon]]ların gerçekleştiği merkezinde ki sıcaklığa çekirdek sıcaklığı denmektedir, ve güneşin çekirdek sıcaklığı yaklaşık olarak 15 000 000 K olarak tahmin edilmektedir.
 
[[Dosya:EffectiveTemperature 300dpi e.png|thumb|250px|Güneşin etkin sıcaklığı (5777 K),aynı verimde yayım gücü vermek zorunda olduğu, kendisiyle aynı boyutta olan bir kara cismin sıcaklığına eşittir.]]
 
Yıldız standartlarında, bir yıldızın renk indeksi, o yıldızın çok serin durumlarda ki sıcaklığını göstermektedir. Yani, kırmızı M yıldızları kızılötesinde[[kızılötesi]]nde büyük miktarda yayılırlar, çok fazla mavi olan O yıldızları da ultraviyole de çok fazla yayılır. Bir yıldızın etkin sıcaklığı, o yıldızın yüzey alanı başına yaydığı enerjinin ısısını içermektedir. Sıcak yüzeylerden, soğuk yüzeylere doğru yıldızların O, B, A, F, G, K ve M olarak sıralandığı bilinmektedir.
 
Kırmızı bir yıldız, [[Antares ya da [[Betelgeuse]] gibi güçsüz bir enerji üretiminin yıldızı ve küçük bir yüzey alanına sahip üstdev ya da şişirilmiş dev olan küçücük [kızıl cüceler olabilirdi ya da çok büyük bir enerji üretiminin yıldızı ve büyük bir yüzey alanından geçerek, yüzey alanı başına çok düşük bir miktarda ışık yayan bir yıldız olabilirdi. Güneş ve büyük [[Capella]] gibi, spektrumun[[spektrum]]un ortasına yakın bir yerde bulunan bir yıldız, yüzey alanı başına, bir güçsüz kızıl cüceden ya da şişirilmiş bir üstdevden daha fazla ısı yayar.
Ancak, bu yıldızlar [[Vega]] ve [[Rigel]] gibi beyaz ve mavi yıldızlardan daha az miktarda ısı yayar.
 
==Gezegen==
42. satır:
Son denklemden de görüldüğü üzere gezegenin R olarak kabul ettiğimiz yarıçapı bulunmamaktadır.
 
Bu hesaplamaya göre Jüpiter’in[[Jüpiter]]’in etkin sıcaklığı 112 K ve 51 Pegasi b ise 1258 K’e eşittir. Jüpiter gibi bazı gezegenlerin etkin değerlerini bulmak için daha iyi bir tahmin yapmak istersek, gezegenlerin iç ısılarını, yani içlerinde bulunan gücü hesaplamalarımıza eklememiz gerekmektedir. Gerçek sıcaklık albedo ve atmosferin etkilerine bağlıdır. HD 209458 yani Osiris için spektroskopik[[spektroskopi]]k analizler sonucu elde edilen gerçek sıcaklık değeri 1130 K’dir. Ancak, etkin sıcaklığı 1359 K’dir. Jüpiter’in iç ısısı, etkin derecesini yaklaşık olarak 152 K artırmaktadır.
 
==Bir Gezegenin Yüzeyinin Sıcaklığı==