Delta (coğrafya): Revizyonlar arasındaki fark

 

 

Her biri denize doğru ilerleyen dağıtıcı kanallar üzerine çökelmiş uzun, parmak şekilli kum kütlelerinden oluşmuş deltalardır. Bu deltalar kuş ayağını andıran görünümlerinden dolayı genellikle “kuş ayağı deltaları” olarak adlandırılırlar. Mississippi Nehri’nin deltası gibi.<ref name="delta5"> MONROE J.S , WİCANDER R., Fiziksel Jeomorfoloji, Yeryuvarlağının Araştırılması, 5. Baskı </ref>

 

Ana akarsudan dışarı akan kolların yarattığı birikimlerden oluşur. Bu kollar akarsu ile denizin birleştiği yerlerden başlayarak kavisli bir yol izleyerek yayılır. Zayıf bir akarsu debisi ile etkili solağanlar birleşirse geniş ve dilimli bu deltalar ortaya çıkar.<ref name="delta1"> Güney, E, Jeomorfoloji, Tekağaç Eylül Yayıncılık, Yay.No.48,Ankara. </ref> Mısır’daki Nil deltası dağıtıcı kanallar bulunmasına karşın dalgaların egemen olduğu bir deltadır; deltanın denize bakan kenarları, dalgaların çökelleri işlemesiyle oluşmuş bir dizi set adalarından oluşur ve deltanın tüm kenarları denize doğru ilerler.<ref name="delta5"> MONROE J.S , WİCANDER R., Fiziksel Jeomorfoloji, Yeryuvarlağının Araştırılması, 5. Baskı </ref>

 

Gelgit akışı yönüne paralellik gösteren kum kütlelerinin sürekli değişmesiyle oluşur. Ganj-Brahmaputra deltası gibi.<ref name="delta5"> MONROE J.S , WİCANDER R., Fiziksel Jeomorfoloji, Yeryuvarlağının Araştırılması, 5. Baskı </ref>

 

Diğerlerine egemen durumdaki tek bir yatağın ileriye doğru uzamasıyla oluşur. İtalya’daki Tiber Irmağı Deltası buna örnektir.<ref name="delta1"> Güney, E, Jeomorfoloji, Tekağaç Eylül Yayıncılık, Yay.No.48,Ankara. </ref>

 

Deniz yüzeyinin yükselmesiyle su altında kalmış dar haliçlerde oluşur. Bu tür deltaların biçimini halicin kendisi belirler. Fransa’da Sein Irmağı, Manche Denizi ile birleştiği yerde bir haliç deltası gelişmiştir.<ref name="delta5"> MONROE J.S , WİCANDER R., Fiziksel Jeomorfoloji, Yeryuvarlağının Araştırılması, 5. Baskı </ref>