Fatımiler devrinde Aleviler: Revizyonlar arasındaki fark

== Abbâsîler ile Fâtımîler arasındaki Hilâfet mücadeleleri ==

O asırlarda, ''“Doğu İslâm Âlemi”'' [[Bağdat]]’taki [[Abbâsîler]] ve Mısır’daki [[Fâtımîler]] olmak üzere iki ayrı merkezin etrafında toplanmışlardı. Batıda ise [[Suriye]] [[Emevîler]]i’nin çöküşünden sonra hayatta kalmağa muvaffak olabilen “[[Endülüs Emevîleri]]” vardı. Bütün bu merkezlerin hepsi de Hilâfet makamını kendilerine mâletmek maksadıyla diğer muhasımlarıyla en kanlı çekişmelere girmekten asla geri kalmıyorlardı. [[Fâtımîler]], [[Ehl-i Beyt]]’e olan akrabalıklarından dolayı kendilerinin Hilâfet makamına lâyık olduklarını ileri sürmekteydiler. Abbâsîler’in Sünnî mezhebini redetmekte ve Hânedan-ı Âlevîyye’ye müntesip olduklarını hatırlatacak bir ad ile kendilerini tüm [[Şia|Şîʿa]]-i [[Bâtınîlik|Bâtın’îyye]]’nin mutlak temsilcisi ve Hilâfet makamının da vârisi olarak görmekteydiler. Sünnîliğe aykırı mezhepleri kabullenmiş olan hükûmetlerden [[Büveyhoğulları|Büveyhîler]], Rüstemdârlar, [[Bâvendîler]] ve tüm [[Alavîler|Taberistan Alevîleri]] [[Fâtımîler]]’i Hâlife olarak tanımakta, [[Samânîler]], [[Gazneliler]], [[Selçuklular]] da [[Abbâsîler]]’in Hâlifeliğini kabul etmekteydiler.

== Fâtımîler’in Mısır’dan sevk ettikleri Alevî dâîler <ref>[[Tahir Harimî Balcıoğlu|Balcıoğlu, Tahir Harimî]], ''Türk Tarihinde Mezhep Cereyanları'', Kanaat Kitabevi, 1940.</ref> ==

[[Fâtımîler]]’in [[Mısır]]’da hükûmet kurmaları üzerine [[Mısır]] [[dâ’î]]leri [[Suriye]] üzerinden uç [[Anadolu]]’ya, [[Horasan]]’a ve [[Türkistan]]’a gelmeye başladılar. [[Horasan]]’da oturan büyük [[dâ’î]], [[Maveraünnehir|Maverâünnehre]] ve oradan daha esaslı bir teşkilât oluşturabilmek amacıyla Nesef ve Buhârâ’ya geçmişti. “[[Bâtınîler]]”, artık [[Abbâsîler]]’e karşı en önemli [[dâ’î]]lerini [[Kahire]] saraylarından ithâl etmeye başlamışlardı. "[[EbûʿAlî el-Mansûr el-Hâkim bi-EmrʿAllâh]]" ve "[[Ebû Tamîm Ma’add el-Mûstensir bil-Lâh]]" gibi [[Bâtınî]]liğin [[dâ’î]] a’zâmlık mertebesine ulaşmış olan [[hâlife]]ler, bu harekâtın idaresini tüm hassasiyetleriyle ellerinde tutmakta ve en ehliyetli [[dâ’î]]lerini [[Türkistan]]’a tayin etmekteydiler. [[Deylem]]’e Ebâ Hâtim, [[Nişabur]]’a Ahmed Nesefî ve Ebû Yakûb Sizcî, [[Maveraünnehir|Maverâünnehir]]’e Bendanî, Hindistan’a [[Ahmed bin Keyyâl]] (H. 270, M. 884), Endülüs’e İbn-i Meserret (H. 310, M. 923) gibi çok iktidarlı dâîler “Bâtınîlik Teşkilâtını” oluşturmak üzere atanmışlardı.