Palsa: Revizyonlar arasındaki fark

'''Palsalar''', kalıcı donmuş buz lensleri içeren kutup ve kutupaltı iklimlerde görülen sıklıkla oval, alçak donmuş yatay tepeciklerdir. Pingolar gibi palsalar toprağın üzerini saran boz çekirdeğinden oluşur, fakat onlar genellikle pingolardan küçüktürler,sıklıkla grup halinde oluşur ve su baskısına maruz kalmaksızın yer altı suyundan oluşur. Palsa bölgelerde kalıcı olmayan donmuş topraklarla bir arada bulunur ve böyle bölgelerde onlar donmuş toprağın varlığına dair güvenilir bir kanıt oluşturabilirler. Palsa buz lenslerini oluşturmak için büyük su kütlelerine ihtiyaç duyar ve bu nedenle özellikle bataklıklarda oluşur.

Palsa ince kar örtüsünden dolayı çevre bölgelerden daha çok içe nüfuz eden dondurucu kış soğuklarının olduğu bataklık ya da çorak arazilerde gelişmeye başlar. Kalın kardan kaynaklanan termal izolasyonun eksikliği kışın daha dondurucu soğuğa neden olur. Bu buzlanma yaz süresince donmuş düzlem üzerinde santimetrelerce yukarı çıkabilir. Yazın yüzey materyali,özellikle organikse,kuruyup termal izolasyon sağlıyorken, palsaların yüksek yüzeyi daha büyük kış soğuna sebebiyet veren ince kar örtüsüne sahip olmaya eğilimlidir.Böylece iç sıcaklık yerinkinden daha düşük olacaktır. Bu çevredeki suyu yararak büyüyen buz lens oluşumuna katkı sağlar. Buz toprağın üzerine dondurucu bir baskı yaparak genişler ve üst üste birikip buz lenslerinin büyümesi olasılığını artıran gözenekleri oluşturur. Pozitif bir geri dönüşüm bağlantısı gelişmiş olur. Yüzey neminde ve bitki örtüsündeki değişimler yeni oluşmuş donmuş toprağı koruyacaktır. Toprak tabakası yavaş yavaş donmuş tepecik oluşumuna doğru yol alacaktır. Gözeneklerden sıçrayarak çıkan su çok önemli değildir. Buna rağmen bataklık toprağı suya doymuş olduğu için buz çekirdeğinin büyümesini sağlayacaktır. Palsa gelişimsel bir döngü içerisinde olduğu için zamanla eriyip çökecektir. Palsa büyümesine eşlik eden açık çatlaklar ve paslanın oluşumuna neden olan su bataklık yüzeyine yaptıkları basınçtan dolayı bu süreçlerde önemlidirler. Aslında büyüme ve çürümenin çeşitli evrelerinde oluşan palsalar iklimsel bir değişimin göstergesi değillerdir. Hepsi bir döngü tarafından oluşan palsa yıkımının ardında kalanlardır.

== Coğrafi Dağılımdağılım ==

== Pingolar ve Palsalarpalsalar Arasındakiarasındaki Farklılıklarfarklılıklar ==

Palsalar yapısal olarak pingolara[[pingo]]lara benzer. Fakat 0.5,2 m yüksekliği ve 5,25 m uzunluklarıyla palsalar büyük ölçüde pingolardan küçüktür. Buna rağmen her ikisi kalıcı donlu toprak bölgelerinde oluştuğu için çok yıllıklı tepecikler olarak düşünülür. Dahası genellikle ayrı olan pingolara zıt olarak palsalar gruplar halinde yükselir ve palsa arazisi olarak adlandırılırlar.pingolardan farklı olarak,palsalar kendileri donlu topraklar olarak görüldüğü için donlu topraklarca çevrelenmeye ihtiyaç duymazlar.palsalar aktif tabaka içerisinde büyüyorken pingolar donma-erime olaylarının derin bir şekilde oluştuğu aktif tabakanın altında gelişirler.

[[Kategori:Palsalar| ]]