Âmir (Fâtımî halifesi): Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
bag duzelt: <ref> İbn-i Hallikân, Cilt 1, sayfa 613-614.</ref>
Hâfızîlik ve Tâyyîb’îyye kolları birbirinden ayrılıyor bunların imamları da farklı burada belirtmek gerekli; Ayrıca Halifelik numaraları ile imamlık numaraları da farklı bunu da belirtmek gerek : {{ana|Hâfızîlik|Tâyyîb’
29. satır:
1121 (H.515)'de [[Ramazan]] ayının son günü olan Bayram Arife/Pazar gecesi [[El-Efdâl Şehinşâh]] katledildi ve cesedi ırmağa atıldi. <ref> [[İbn-i Hallikân]], Cilt 1, sayfa 613-614.</ref> Bazi tarihciler bunun Halife Amir tarafından planlatılıp uygulmaya koyulduğunu belirtmişlerdir. Bu hükümet darbesi neticesinde [[El-Efdâl Şehinşâh]] katlinden sonra El-Memun İbni Bataihi Vezir oldu. Halife Amir böylece tedricen devletin yönetimini ele geçirmeğe başladı. 1128'de Vezir El-Memun İbni Bataihi de görevinden atıldı ve sonradan idam edildi. Bundan sonra Halife Amir hiç kimseyi Vezir olarak tayin etmemeye karar verdi ve bunu uyguladı. Fakat Halifenin gayet yakın baş danışmanı olan ve dini Hristiyan olan Ebu Naca vel Kanna Halife'ye yakınlığı dolayısiyla devlet politikalarına gayet büyük şahsi etki yapmıştır. Fakat 1129/30'da o da tutuklanmış ve idam edilmiştir.
 
Bu yıllarda Fatımiler tarafından Filistin'de kurulu Haçlılar [[Kudüs Krallığı]]'na karşı sıksık askeri seferler düzenlendi: Bunlar 1101'de Sad El-Devle El-Tavasi; 1102'de Şeref al-Maal İbni El-Afdal ; 1103'de İbni El-Ajam Kadu; 1104'de Camal El-Mülk; 1105'de Sana El-Mülk El-Hüseyn El-Afdal; 1112 El-Aazz ve 1113 Masud komutasında [[Aşkelon]] şehrinden yapılmıştır. Buna karşılık olarak Kudüs Krallığı Haçlılar orduları da Fatimiler elinde bulunan şehir ve arazilere akınlar yapmışlardır. Bunların hedefi 1109'da [[Trablusşam]]; 1111'de [[Sayda]] ve 1126'da [[Sur (şehir)|Sur]] olup Haçlılar bu şehri ellerine geçirmişlerdir. 1117'da Kudüs Krallığı kralı [[I. Baudouin (Kudüs Kralı)|I. Baudouin]] ordusu ile Mısır'a hücum etmiş ve yukarı Mısır'da Farama ve Tınnıs mevkilerine kadar ilerlemiş; ama hastalandığı için geriye dönmek zorunda kalmıştır. Kral I. Baudouin bu seferden [[Kudüs]]'e geri dönmekte iken yolda 2 Nisan 1118'de [[El Ariş]] (günümüzde [[Mısır]])da'te ölmüştür.
 
Döneminde [[İsmâ‘îl’îyye]]'nin [[Nizâr’îyye]] ve [[Mustâ‘lîyye]] kolları arasındaki ayrılığın daha da büyümesi iktidârına büyük darbe indirmişti. 1122'de Kahire'de Nizariler aleyhinden büyük halk toplantısı ve gösterileri yapılmıştir. Bunun üzerine Nizarilerin[[Nizârîler]]'in bazı ibadethaneler üzerine olan hakları ortadan kaldırılmıştır.
 
== Tâyyîbîlik ve Hâfızîlik mezheplerinin oluşumu ==
{{ana|Hâfızîlik|Tâyyîb’îyye}}
[[Nizâr’îyye]] taraftarları ile aralarından şiddetlenen iktidâr mücadeleleri sonucunda Halife Amir, [[Hasan Sabbah]]'ın [[Haşhaşin]] cephesi mensûplarınca 7 Ekim 1130 tarihinde katledildi.
 
Ölümünden sonra iktidâr mücadeleleri daha da şiddetlendi ve akabinde yeğeni [[Hâfız (Fatımi)|Hafız]]'ın iktidâra gelmesiyle neticelendi. Taraftarları ise [[Hâfız (Fatımi)|Hafız]]'ın hükümetini tanımayarak Âmir'in henüz dört yaşında olan oğlu [[Et-Tâyyîb Ebû’l-Kâsım]]'ın [[imâm]]lığını ilân ederek [[Tâyyîb’îyye]] fırkasını oluşturdular.
 
== Kaynakça ==
Satır 45 ⟶ 47:
 
{{s-start}}
{{s-hou|||31 Aralık 10861096|| 7 Ekim 1130}}
{{s-reg|}}
{{s-bef|before=[[Mustali (Fatımi)]]<br/><small>Dokuzuncu [[Fâtımîler Hâlifeliği|Fâtımîler Hâlifesi]]</small>}}
{{s-ttl|title= Onuncu [[Fâtımîler Hâlifeliği|Fâtımîler Hâlifesi]] <br/>Amir<br/> (El-Âmir bi'Ahkâmi’l-Lâh) <br/> ibn’ûl- [[Ebû’l-Kâsım ʿAhmed el-Mustâ‘lî b'il-Lâh|years=8Mustâ‘lî]] Aralıkibn’ûl-[[Ebû 1101Tamîm Ma’add el-Mûstensir 7bil-Lâh|Mûstensir]]|years=1102 Ekim- 1130}}
{{s-aft|after=[[Hâfız (Fatımi)]]<br/><small>On Birinci [[Fâtımîler Hâlifeliği|Fâtımîler Hâlifesi]]</small>}}
{{s-rel|sh}}
{{s-bef|rows=3|before = [[MustaliEbû’l-Kâsım (Fatımi)ʿAhmed el-Mustâ‘lî b'il-Lâh]]<br><small>On Dokuzuncu [[İsmâ‘îlî]]-[[Mustâ‘lîyye]] [[İmâmet (İsmâ‘ilî i'tikadı)|İmâmı]]</small>}}
{{s-ttl|rows=3|title = [[İmâmlar|İmâm]] El-Âmir bi'Ahkâmi’l-Lâh<br/>Yirminci [[İsmâ‘îl’îyye]]-[[Mustâ‘lîyye]] <br/>[[Şîʿa]] [[İsmâ‘îlî]] [[İmâmlar|İmâmı]] |years = 1102 - 1130}}
{{s-aft|after = [[Et-Tâyyîb Ebû’l-Kâsım]] ''([[Tâyyîb’îyye]])'' <br/> [[Hâfız (Fatımi)|Ebû’l-Meymûn ʿAbd el-Mecîd]] ''([[Hâfızîlik]])'' <br/> <small>Yirmi Birinci [[İsmâ‘îlî]]-[[HâfızîlikMustâ‘lîyye]] [[İmâmet (İsmâ‘ilî i'tikadı)|İmâmı]]</small>}}
{{end}}