Koçgiri İsyanı: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok
Nebra (mesaj | katkılar)
Gerekçe: + deneme amaçlı değişiklik
50. satır:
1920 başlarında Baytar Nuri, [[Yellice]] nahiyesinde Hüseyin Abdal tekkesinde Cangaben ve Kurmeşan gibi aşiretlerin reisleriyle birlikte toplantı düzenleyerek [[Sevr Antlaşması]]'nın uygulanmasını ve [[Diyarbakır]], [[Van]], [[Bitlis]], [[Elazığ]], [[Dersim]] ve [[Koçgiri]]'den oluşan bağımsız Kürt devleti kurmasını kararlaştırmıştır. İsyancılar Temmuz ayında Zara'nın Çulfa Ali karakoluna ve Şadan aşiret reisi Paşo da Refahiye'ye saldırmışlardır.
 
Türkiye Büyük Meclis Hükûmeti [[Koçgiri]] aşireti reisi Alişan Bey'i Refahiye kaymakam vekilliğine, kardeşi Haydar Bey'i de İmraniye bucak müdürlüğüne atayarak çatışmayı önlemeye çalışmıştır. [[İsyan]]ı bastırmak için İmranlı'ya gelen 6. [[Süvari]] Alayının komutanı Binbaşı Halis (bkz. [[Halis Ataksor]]), yakalanarak isyancıların harp divanı kararıyla idam edilmiştir. İsyan eden aşiretler, Koçgiri kazasının mümtaz bir vilayet yapılmasını istemiştir. 25 Kasım 1920'de "Batı Dersim Aşiret Reisleri", [[Türkiye Büyük Millet Meclisi]]'ne [[Sevr Antlaşması]]'nın uygulanması gerektiğini ve aksi halde silah zoruyla hakkı almaya mecbur kalacağını açıklamıştır.
 
Ayaklanma, bölgedeki 6. Süvari Alayı’nın bir grup asker kaçağını yakalamak isterken baskına uğramasıyla [[6 Mart]] [[1921]]’de başlamıştır. Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükumeti [[Sakallı Nurettin Paşa]]nın [[Merkez Ordusu]]'nun emrinde [[Topal Osman Ağa]]nın bizzat komuta ettiği 42. ve 47. [[Giresun Alayları]]nı isyanı bastırmakla görevlendirmiştir. Nisan’da harekatın birinci evresi sona erdiğinde asiler küçük gruplar halinde dağılarak Kuzey ve Kuzeydoğu yönünde kaçmışlardır. Bundan sonraki ikinci etapta geniş çaplı takip harekatı ile asilerin etkinliği iyice kırılmış, 17 Haziran’da asilerin elebaşılarından Haydar Bey’in kardeşi Alişan ve 32 asi ileri geleni ile 500’den fazla asi teslim olmuş, bunlar muhakeme edilmek üzere Sivas’a gönderilmişlerdir.<ref name="genelkurmay">Türk İstiklal Harbi, VI. Cilt, ''İstiklal Harbinde Ayaklanmalar'', T. C. Genelkurmay Harp Tarihi Başkanlığı Resmî Yayınları, (1974), sayfa 281</ref> [[İsyan]] [[Haziran]] [[1921]]'de tamamen bastırılmıştır.