Azîz (Fâtımî halifesi): Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
{{Şiilik|collapsed=1}} {{Batıniyye}} |
k WPCleaner v1.33 - Corrigé avec Vikipedi:Vikipedi proje kontrolü (Köşeli ayraç başlangıcı doğru değil - Link iki köşeli parantezle birlikte dış kaynakta) |
||
28. satır:
Abbasiler halifesi ordusunda Türk asıllı kölemen askerleri Bağdad'a hakim olan [[Büveyhoğulları]]ına 973'de isyan edip Bağdad'ı ellerine geçirmişlerdi. Bu Türk asıllı orduların komutanı "Sebük Tekin" idi.<ref>Bu Türk asıllı Abbasiler ordusu komutanı Sebuk Tekin, i977–997 yılları arasında ilk [[Gazne Devleti]] sultanı olarak hüküm süren [[Sebük Teğin]] ile karıştırlmamalıdır.</ref> Bagdad'da gercek devlket idarecisi olan Buveyhilerin hükümdarı olan İzz El-Devle'yi Bağdad'dan [[Vasit]]'e kaçmaya zorlamışlar ve onu Vasit'te kuşatmaya almışlardı. Bu Türk asıllı Abbasiler ordusu askerlerinin komutanı olan [[Sebük Tekin]] bu kuşatma sırasında öldü. Yerine bu orduda ikinci komutan olan Alptekin, ayaklanmacı ordusunun komutanlığını eline geçirdi. Buveyidler ana merkezleri olan İran'dan Bağdad'da destek için gönderdkleri takviye ordusu ile ilerleyip Alptekin'in ordusu ile 975'de "Sirvan Nehri Muharebesi"'ne giriştiler. Bu muharebede Alptekin ve ayaklanmacı Türk asıllı ordu yenildi. Yenik ordu Irak'tan kaçıp Suriye'ye girdi ve [[Humus]] şehrini ellerine geçirdiler.<ref name="kennedy">Kennedy, Hugh N. (2004), ''The Prophet and the Age of the Caliphates: The İslamic Near East from the 6th to the 11th Century''' (Second ed.). Harlow, UK: Pearson Education Ltd. ISBN 0-582-40525-4.</ref>
Alptekin Hummus'ta iken Şii ölan [[Karmatîlik|Karamatiler]]le mütteffiklik anlaşması yaptı. Alptekin 975'de Akdeniz kıyılarına akın yapıp Fatimiler elinde bulunan [[Sayda]] liman şehrini kuşatıp ellerine geçirdi ve bu kuşatmada Fatimi ordusu 5000 asker zayiat verdi. Alptekin oradan [[Tiberya]] şehrine yürüyüp eline geçirip oradan da [[Şam]] şehri üzerine gidip ve bu şehri fethetti. Orada Şam Emiri olarak hükümdarlığa başladı. <ref name="gill">Gill, Moshe (1997), '' A History of Palestine, 634–1099''; Cambridge:Cambridge University Press, ISBN = 0-521-59984-9
Fatimi Halifesi Aziz ünlü Fatimiler askeri komutanı [[Cevher Skilli]] komutasında bir orduyu Alptekin üzerine gönderdi. Bu ordu ilerlemesi ile doğu Akadeniz sahilleri yine Fatimiler eline geçti. Fatimi ordusu Alptekin'i Şam'a kadar kovaladı ve bu şehirde onu kuşatma altına aldı. Fakat Alptekin'in müteffikleri olan Karmatiler yardıma gelince Fatimi ordusu kuşatmayı bırakıp geri çekildi. <ref name="gill"/> Alptekin ve Karamatiler Fatimilerin geri çekildikleri Aşkelon kalesini kuşattılar. Uzun bir kuşatmadan sonra bir kesin sonuç çıkmayacağını anlayan iki taraf dabir anlaşma yapmaya razı oldular. Bu anlaşma ile Alptekin'e Filistin verildi ve Fatimiler kuzey sınırı [[Gaza]]'yi hemen içine almaktaydı. Bu anlaşmanın uygulanması için Alptekin isimsel olarak Fatimiler egemenliğini kabul etti.<ref name="kennedy"/> <ref name="gill"/>
74. satır:
Bu dönemde Halep'te kurulu bulunan ismen yarı bağımsız Helep Hamdaniler Emiri olan "Saad El-Devle Şerif" yeni ölmüş idi. Ona bağlı olup yeni Halep emiri "Saîd ad-Devle Saîd" ile geçinemeyen bazı Hamdaniler yüksek devlet memurları Fatimiler'e sığınmışlardı. Bunların teşviki ile halife El-Aziz Şam Emiri Mançutekin'e Halep'e yeni bir askeri sefer açma emri verdi. Mançutekin emri altında bulunan ordu ile Hamdaniler arazilerinde ilerlemeye başladı. Halep emiri ve genç Hamdani Emiri'nin taht naibi olan "Luk-ul-Kebir" üst-egemen olan Bizans'dan yardim istedi. Hamdanilerinin istedikleri destek üzerine Fatimilere karşı Hamdanilere yardıma gelen Bizans Antakya Dükü (Doux) Mikail Bourtzes komutasından bir Bizans ordusu gonderildi. Mikail Bourtzes yasli bir generaldi ve daha gence ve yetenekli Turk asilli [[Mancutekin]] karsisinda Haziran 992'de yapilan muharebeyi Mançutekin galip olarak bitirdi. Bundan sonra Mançutekin ordusu ile Halep'e yürüyüp bu şehri kuşatma altına aldı. Fakat bu kuşatma şehirdeki Hamdaniler direnişi karşısında başarısız kaldı. BÖylece 993 ilkbaharındna 13 ay süren bir askeri seferden sonra Mançutekin'in ikmal kaynakları kurudu ve kuşatma ve seferi bırakıp Şam'a geri dönmeye mecbur kaldı.
994 ilkbaharında Şam Emiri Mançutekin Hemdaniler üzerine yeni bir sefere çıktı. [[Hamma]], [[Apamea]] ve [[Şehrızar]]'i eline geçirdi. Eylül'da yine Hamdanilere desteğe gelen Antakya Dükü Mikail Boutrzes ile 15 Eylul 994'de "Asi Nehri Muharebesi"'ne girişti ve onu da yenip emrindeki Bizans gucunu elemine etti. Mançutekin sonra Halep'i kuşattı. Bu sefer yeterli tedarik ve ikmal kaynakları bulunmaktaydı. Kuşatma Halep şehrinde büyükl açlığa yol açtı. Ama şehirin savunmasini komuta icin sahsen sehre gelmis olan naip Luk-ul Kebir'nun başarılı direnişi ile kuşatma başarı kazanamadı.
Bu sefer Balkanlarda bir askeri seferde bulunan Bizans Imparatoru [[II. Basileios]] Hamdanilere esas Bizans ordusu ile destek sağlamaya karar verdi. Fakat bu ordunun Anadolu'yu Nisan 995'da gecmesi askeri ve lojistik bakimdan imkansiz gorunmekteydi. II. Basileios komutasındaki esas Bizans ordusu imparatorun buluşcu askerliği ile her askere (biri kendini taşıyacak digeri ihtiyat binek olarak ve askerin silah ve erzağını taşıyacak) iki katır verildi. Boylece ordunun bütün askerleri bindirilmiş olarak Anadolu'yu geçtiler. Sonunda 16 günde tüm Anadolu'yu geçerek Nisan 995 sonunda 17.000 kişilik Bizans ordusu başlarında Halep önlerinde göründü. Hic beklenmedik bir sekilde Anadolu'yu o zamana gore rekor sayılabilecek bir hızla gecip gelen Bizans ordusunun gorulmesi ve Fatimiler ordusu içinde bu ordunun guçü hakkında yayılan dedikodular, Mancutekin'in Fatimiler ordusu içinde bir panik yarattı. Mançutekin hiç destek geleceğini beklemediği için Fatimiler ordusu suveri güçlerinin atlarıni etraftaki meralara göndermişti. Böylece Fatimiler ordusu gerçekten Bizans ordusu ile boy ölçüşemiyeceği açıktı. Bunun üzerine Mançutekin askerı ordugahını yakarak; kuştamayı bırakarak büyük bir panik içinde Şam'a çekildi. Imprator II. Basileios komatasındaki Bizans ordusu ise doguya yoneldi. II. Basileous şahsen [[Hamma]] (Emassa)'ya yürüyüp o şehri talan etti. Bizans ordusu dogu Akdeniz sahillerine yöneldi. [[Tartus]]'u ellerine geçirdi ve [[Trablusşam]]'i kuşatmaya aldılar. Bu Bizans gücüne karşı Fatimiler Halifesi El-Aziz Billah Mısır'dan ordusu ile gelmeyi planlamaya başladı.<ref>Kennedy, Hugh N. (2004) ''The Prophet and the Age of the Caliphates: The İslamic Near East from the 6th to the 11th Century (Second Edition)'', Harlow:Longman ISBN:978-0-58-240525-7}
Fakat yeni bir askeri sefere cikmadan 13 Ekim 996'da Halife El-Aziz Billah Kahire'de hayata gözlerini yumdu. Yerine Fatimilar Halifesi olarak oğlu [[Hakim (Fatımi)|El-Hakim Bi-Emrillah]] tahta çıktı.
| |||