Şehâbeddin Sühreverdî: Revizyonlar arasındaki fark

Asıl adı ''Yahya bin Habeş bin Emîrek ' .<ref>{{Kitap kaynağı| başlık= Mulla Sadra's transcendent philosophy | yazar=Muḥammad Kamāl | tarih= 2006 | yayımcı = Ashgate Publishing | yıl= 2006| sayfa= 12| url= http://books.google.com/books?id=EwB7Zo7lVp0C&pg=PA12&dq=Suhrawardi+Kurdish&lr=&client=firefox-a#v=onepage&q=Suhrawardi%20Kurdish&f=false | isbn=9780754652717 }}</ref> Birçok konudaki bilgisi nedeniyle Şihâb yıldızından esinlenerek ''Şahabeddin'' veya ''Şihâbeddin'' olarak anılmış, bir Kürt köyü olan [[Sühreverd]]'de doğduğu için de ''Sühreverdî'' olarak anılmıştır.<ref name=Kamal>{{kitap kaynağı|soyadı=Kamāl|ad=Muḥammad|başlık=Mulla Sadra's transcendent philosophy|yıl=2006|yayıncı=Ashgate Publishing|sayfalar=12|url=http://books.google.com.tr/books?id=EwB7Zo7lVp0C&pg=PA12&lpg=PA12&dq=It+is+also+reported+in+Nuzat+al-arwah+e+rawzat+al-afrah+by+Shams+al-Din+Shahrazuri+that+%27Shuraward%27+was+a+Kurdish+village.&source=bl&ots=f9_pt5DeNY&sig=FxOQiSWolqfiSFc3qtdmv8n2CDo&hl=tr&sa=X&ei=fICCUZzBJ8LjOufVgIAJ&ved=0CC0Q6AEwAA#v=onepage&q=%22It%20is%20also%20reported%20in%20Nuzat%20al-arwah%20e%20rawzat%20al-afrah%20by%20Shams%20al-Din%20Shahrazuri%20that%20%27Shuraward%27%20was%20a%20Kurdish%20village.%22&f=false|alıntı=It is also reported in Nuzat al-arwah e rawzat al-afrah by Shams al-Din Shahrazuri that 'Shuraward' was a Kurdish village.}}</ref> İdam ettirilerek öldürüldüğü için daha sonra künyesine Sühreverdî'nin ardından ''Maktûl'' de eklenmiştir. ''Ebu'l-Fütûh'' diye anılması ruhani hayatının derinliği ve bu konudaki çalışmaları nedeniyle olmuştur. Çağdaşı ve akrabası olan bir diğer önemli isim [[Ebû Hafs Ömer es-Sühreverdî|Şihabeddin Ömer Sühreverdî]]'dir, bu iki şahsın ayrıştırılabilmesi ''Maktûl'' künyesi ile anılmasına özen gösterilir.

[[İşrakilik|İşrâkîliğe]] etki eden kaynaklar hakkında farklı görüşler mevcut olsa da, esasları itibariyle [[Yeni Eflatunculuk|Yeni Eflantunculuğa]] dayanır. Metod bakımından işrâkîliğin [[Meşşâilik]]ten ve [[Aristoteles|Aristo]] geleneğine dayanan diğer felsefi akımlardan farklı en büyük özelliği akıl yolu ile hakikate ulaşılamayacağı, hakikate ulaşmanın tek yolunun bir tür manevi [[sezgicilik]] olduğu düşüncesidir. [[İşrakilik|İşrâkîliğe]] göre hakikate ancak kalb ve işrak ile erişilebilir. [[İşrakilik|İşrâkîliğin]], düşünsel planda meşşâi gelenek ile sufi gelenek arasında bir yerde olduğu söylenebilir. [[Sufi]] gelenekten farklı olarak işrâkîlik cezb ve sekri kabul etmez.

[[İşrakilik|İşrâk]], hem bu felsefenin temel taşını oluşturur hem de felsefeye adını verir. [[Arapça]] bir sözcük olan işrâk "Doğu, aydınlıkla ilgili, ışıkla ilgili" anlamlarına sahiptir.

Sühreverdî âlemi dikey bir düzlemde açıklar, onun bu yön sisteminde Doğu maddiyetten tamamen sıyrılmış saf ışık ve meleklerin mekânı; Batı ise maddiyetin dünyasıdır. Bu iki yönün tam ortasında ışık ile karanlığın birleştiği noktadır. Bu kutsi yön - kutsi düzen düşüncesi büyük oranda [[Antik İran|Antik Pers]] kaynaklarından etkilenmiştir.

Sühreverdi, rasyonel düşünme ile sezgisel düşünmeyi kendi felsefesinde bir araya getirmiştir. Rasyonel bilgi önemlidir hatta onunla sezgisel bilgiye yaklaşma imkânı da bulunmaktadır ama tek başına rasyonel bilgi yeterli değildir, çünkü varlık bizim rasyonel kalıplarımızın çok ötesindedir.

Sühreverdi ayrıca, Zerdüşt [http://tr.wikipedia.org/wiki/Zerd%C3%BC%C5%9Ft] öğretinin (özellikle de melekler bilimi (angeology) ve nur ile karanlığın sembolize edilmesi konusunda) etkisinde kalmıştır. Kadim Zerdüşt bilgelerinin hikmetini, Hermes'inki ile, dolayısıyla da başta Pisagor ve Platon olmak üzere Aristo öncesi filozofların hikmetiyle aynı görmüştür. Sonuçta da kadim [[Mısır]], [[Keldani]] ve [[Sâbiîler|Sâbiî]] doktrinlerinden geriye kalanlarla Helenist matris içerisinde birleşen [[Hermetizm]]'in engin geleneğinden etkilenmiştir. Sühreverdi'yi etkileyen diğer bir kaynak da Sufi hikmetidir. Özellikle de, sık sık bahsettiği Hallac'dan ve Gazali'den çok şey almıştır.

Sühreverdi beden ve ruh arasındaki geleneksel ayırıma inanmaktadır. Beden onun için karanlığı ruh ise ışığı temsil eder ve ruh manevi faziletlerle kuvvetlenir ve beden de oruç, uykuya muhalefet yoluyla zayıflatılırsa ruh özgürlüğüne kavuşur ve manevi dünya ile temas kurar. (3)

[[Kategori:SufilerMutasavvıflar]]