Mehdî (Fâtımî halifesi): Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Noyder (mesaj | katkılar)
Noyder (mesaj | katkılar)
24. satır:
==Hayatı==
 
ı=== Halife olmadan önce===
 
[[Abbasiler]] Devleti [[Bağdad]]'da kurulduğu zaman [[Ali]] ailesinden gelen ilerigelen Şiiler Abbasiler devletinin kurucularına karşı doğrudan doğruya şahsi tehlike doğurdukları için elemine edilmek hedefi ile çok şiddetli şekilde aranmaya ve tutuklanmaya başlamışlardı. Bunun siyasi karmaşıklık dolayısıyla İsmailiyye Şii [[Dâvah]]'sinin kaybolmasını önlemek amacıyla Sekizinci [[İsmâilîyye]] [[İmâm]]ından sonra gelen imamlar "gizlenen imam" olarak "davah"'larına devam etmişlerdi. Bu İmamlar Abbası Devleti'inin politik merkezinden ve onların politik iktidar güçlerinden uzaklaşmak için İran platosundan çekilmişlerdi. Fakat Ubeydullah Mehdi'nin babası gizlenen Onuncu imam olan [[Abd Allâh ar-Razî|Razî Abdullâh]] Sii Davah plan ve programınin daha kolayca devamını sağlamak amacıyla yine de devlet otoritesinden gayet gizli olarak kalarak Suriye'ye geçti. Batı Suriye'de bulunan [[Salamiye]] şehrinde gizlenerek ve burayaburayı =yiİsmâilîyye SiilerinŞiilerinin gizleigizli merkezi yaparak Suriye'den İsmailiyye Şiiliğini yaymak için yapılan çabaları kontrol etmeye başladı. Sonradan Fatimiler Devleti kurulmasına yol açan Davah üzerinde yaptığı faaliyetlerin başında İsmailliye mezhebi prensiplerini yaymak için [[Yemen]]'e [[Ebu Kasım]] adli gayet yetenekli bir [[dâ'i|dâî]] göndermesi ve Kuzey Batı Afrika'da [[Mağrip]]'ede [[İfrıkiye]]'ye, özellikle Kutama kabileli Berberler arasına, [[Ebu Abdullah El Şii]] adli diğer bir yetenekli dâî göndermesi olmuştu.
 
Aslen [[Küfe]]'li bir Abbasi devleti memuru olan [[Ebu Abdullah El Şii]] adli dâi Kutama aşiretinen olan Berberleri 892'de Hicaz'a yaptığı Hac sırasından tanımış ve onların Mağrıpİfrıkiye'tede hüküm süren [[Ağlabiler]] hükümdarlarından çektikleri zulümden şikayetlerini fırsat bilerek , onların da daveti üzerine, Mağrib'e dai olarak gitmişti. 893'de Berber köylüleri aşiretler topluluğundan olan [[Sinhaca]] arasında yerleşip gayet başarılı olarak bu köylülerin arasında İsmalliyyeİsmailliye Şii mezhebini yaymaya başlamıştı. Şiiliğe döndürturmüşdöndürtürmüş olduğu bu Berber aşiretler topluğundan asker toplayıp bir güçlü ordu kurmuştu. Bu aşiret ordusu ile [[İfrikkiye]]İfrıkiye şehirlerini birer birer eline geçirmeye başladibaşladı. SiiŞii Dai'si olan Ebu Abdullah Şii bu fetihlerini Suriye'de gizlenen Onbirinci Şii imamı adına yapmaktaydı. Buve bu gelismelrigelişmeleri çok yaygın ve etken olan gizli Şii istihbarat hizmetini kullanarak gizlenen Şii imameimama eristirdieriştirmekteydi. veBu başarılar üzerinen Salamiye'deki gizlenen imamiİsmailliyye Şii imamını Suriye'den İfrikkiyeİfrikiye'ye davet etti,
 
SalamıyaSalamiya, Suriye'de İsmailliyye Şii gizlenen imamimamı olarak bulunan [[Abd Allâh ar-Razî|Razî Abdullâh]] oğlu olan [[Abd Allâh ar-Razî|Razî Abdullâh]]'nin doğumundan hemen sonra ölmüşduölmüştü. Yerine [[Mehdi (Fatimi)| Ubeydullâh El Mehdî]] onbirinci İmam olarak kabul edilip İsmailliyye Şiilerinin başına geçmistigeçmiști. İfrikkiyeİfrikiye'den alınan iyi haberler dolayışyladolayısıyla Ubeydullâh El Mehdî gizlice bir tüccar kiayafeti ile Suriye'den ayrıldiayrıldı ve [[Mısır]'a geçti. Mısır'da Abbasiler valisi onu tutukladı ama gizlenen İsmailiyye Şii İmamı olduğundan haberdar olmadığı için çok geçmeden onu serbest bıraktı. Ubeyydullah el Mehdi karadan Tunus'a geçtı. Ama Berber kabilelerinin bulunduğu bölgeye geçemedi ve dai olan Ebu Abdullah Şii ile buluşamadı. AğlabıAğlabi hükümdarı olan Ziyadet Allah tarafından İsmailiyye mezhebi propagandası yaptığı öğrenilince tutuklandı ve (günümüzde [[Fas]]'da bulunan) Sahra Çölü'nün hemen kuzey kıyısında kurulu [[Sijilmasa]]'ya gönderilerek oradaki zindanda hapise atıldı. Aglebi Hükümdarı Ziyadet Allah Ubeydullah'ı kurtarmak için gelebilecek her tehlikeyi karşılamak için idare merkersinimerkezini Kayravan, Tunus'tan (günümüzde Cezayir'de bulunan]] [[Konstantin, Cezayir|Konstantin]]'e nakletti. Bir askeri hücummahücuma karşı direnebilmek için Bağdat'daki AbbasıAbbasi halifesi [[Müktafı]]'den askeri destek istedi; ama halifenin bunu sağlıyacaksağlayacak mali ve askeri gücü bulunmamaktaydı.
 
Eylül'da bazı Berber kabileerinekabilelerine mensup askeri birlikler yakındaki Kaar Beleama ve Tubna kalelerini ellerine geçirmişlerdigeçirdiler. Bunu uzerine Aglebi hükümdarı tekrar merkezi olan Kayravan yakınlarındaki Rakkada saray şehri kalesine çekildi. 909 yılınınyılında başlarında Ebu Abdullah Şii emri altındaki berber ordusunun büyük bir kısmını Sijilmasa üzerine sefereaskeri sefereçıı gönderildicikti. Bu seferde bu ordu önce bu yol üzerinde bulunan [[Hariciler]] hükümdarlığı altinda bulunan "Tahert" devletini eline geçirdi. Sonra, ordu Sijilmasa'yı da eline geçirerek Ubeydullah el Mehdi'yi serbest bırakttı. Bu ordunun komutanı olan ve İsmaliyye dai olarak İfrikkiye'ye gelmiş burayı hemen hemen eline geçirmiş olan Ebu Abdullah Şii önü ilk defa burada gördü ve ona biat etti. Ebu Abdullah Şiii ordusunun ve hükümü altındnaaltında bulunan arazilerin hepsinin idaresini Ubeydullah El Mehdi'ye devir etti.
 
Böylece Ubeydullah El Mehdi'nin fiilen imamlığı açığa çıktı ve halife unvaniunvanı da alarak bu arazileri kendinin kurduğu Fatimiler Devleti hükümdarı olarak idareye başladı. 9 Mart 909'da Abdullah bin Şii'nin ordusu ile Aglebiler ordusunu [[LarıbüsLaribus]] yakınlarında büyük bir mağlubiyete uğrattı. İfrikkiyeİfrikiye'nin Ağlabiler'in başkenti olan (günümüzde [[Tunus]]'da bulunan) [[Kayravan]] yakınlarında bulunan saray şehri [[Rakkada]] da Ebu Abdullah El Şii komutasındaki Berber ordusu eline geçti ve bu arada İfrikiyyeİfrikiye başkenti olarak kurulmuskurulmuş olan KayraavanKayravan da Fatimiler eline geçti.
 
=== Fatimiler devleti kurulmasi ve idaresi===