Âmir (Fâtımî halifesi): Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Noyder (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
Noyder (mesaj | katkılar)
25. satır:
== Yaşamı ==
 
Babası [[MustâlîMustali (Fatımi)| Mustâ‘lî b'il-Lâh]] gibi o da [[Bedr elEl-Cemâli]]'nin oğlu [[vezir]] [[El-Efdâl Şehenşâh]]'ın gölgesi altında hilâfet makâmına yükseltilmişti. Vezir El-Efdâl aynen babası [[Bedr el-Cemâli]]'nin [[Hâlife]] [[Mûstensir (Fatımi)|Mûstensir]] devrinde yaptığı gibi, tek olarak devleti kendisi yonettiyönetti. Halife Amir'in siyâsî mes'eleler hakkında çok az yetkisi bulumamaktaydı.
 
1121 (H.515)'de [[Ramazan]] ayının son günü olan Bayram Arife/Pazar gecesi [[El-Efdâl Şehenşâh]] katledildi ve cesedi ırmağa atıldi. <ref> [[İbni Hallikân]], Cilt 1, sayfa 613-614.</ref> Bazi tarihciler bunun Halife AmirrAmir tarafindantarafından planlatilipplanlatılıp uyguyauygulmaya kondugukoyulduğunu belirtmislerdirbelirtmişlerdir. Bu hukumethükümet darbesi neticesinde [[El-Efdâl Şehinşâh]] iktidârdan uzaklaştırılmasındankatlinden sonra El-Memun Ibniİbni Bataihi Vezir olmustuoldu. Halife Amir boyleceböylece tedricen devletin yönetimini ele geçirmeğe başladibaşladı. 1128'de Vezir El-Memun gorevindenİbni Bataihi de görevinden atildiatıldı ve sonradan idam edildi. Bundan sonra Halife Amir hichiç kimseyi Vezir olarak tayin etmemeye karar verdiveverdi ve bunu uyguladiuyguladı. FalatFakat Halifenin gayet yakinyakın basbaş danismanidanışmanı olan ve dini Hristiyan olan Ebu Naca vel Kanna Halife'ye yakinligiyakınlığı dolayisladolayısiyla devlet politikkalrindanpolitikalarına gayet buyukbüyük esaheişahsi etki karanmistir,yapmıştır. Fakat 1129/30'da o da tutuklanmistutuklanmış ve iamidam edilmistiredilmiştir.
 
Bu yıllarda Fatımiler tarafından Filistin'de kurulu Haçlılar [[Kudüs Krallığı]]'na karşı sıksık bir askeri seferseferler düzenlendi: Bunlar 1101'de SadeldewleSad El-TavasıDevle El-Tavasi; 1102'de Şeref al-Maal İbni El-Afdal ; 1103'de İbni elEl-Ajam KadüKadu; 1104'de Camal El-Mülk; 1105'de Sana El-Mülk El-Hüseyn El-Afdal; 1112 El-Aazz ve 1113 Masud komutasında [[Askelon]] şehrinden yapılmastıryapılmıştır. Buna karşılık olarak Kudüs Krallığı Haçlılar orduları da Fatimiler elinde bulunan şehir ve arazilere akınlaraakınlar yapmıştırlaryapmışlardır. Bunların hedefi 1109'da [[TarbluşsamTrablusşam]]; 1111'de [[Sayda]] ve 1126]]'da [[Sur (şehir)|Sur]] olup HaclilarHaçlılar Sbubu sehrişehri ellerienellerine gecirmislardigeçirmişlerdir. 1117'da Kudüs Krallığı kralı [[I. BauduinBaudouin (Kudüs Kralı)|I. Baudouin]] ordusu ile Mısır'a hücum etmiş ve yukarı Mısır'da Farama ve TınnışTınnıs mevkilerine kadar ilerlemiş; ama hastalandığı için geriye dönmek zorunda kalmıştıkalmıştır. Kral I. BauduinBaudouin bu seferden [[Kudüs]]'e sönmektegeri dönmekte iken yolda iken2 Nisan 1118'de [[El Ariş]] (günümüzde [[Mısır]])da olmuşturölmüştür.
 
Döneminde [[İsmâ‘îl’îyye]]'nin [[Nizâr’îyye]] ve [[Mustâ‘lîyye]] kolları arasındaki ayrılığın daha da büyümesi iktidârına büyük darbe indirmişti. 1122'de Kahire'de Nizariler aleyhinden buyukbüyük halk toplantisitoplantısı ve gosterilerigösterileri yapilmisyapılmıştir. Bunun uzerineüzerine Nizarilerin bazibazı tapinaklaribadethaneler uzerineüzerine olan haklarihakları ortadan kaldirilmistirkaldırılmıştır.
 
[Nizâr’îyye]] taraftarları ile aralarından şiddetlenen iktidâr mücadeleleri sonucunda Halife Amir, [[Hasan Sabbah]]'ın [[Haşhaşin]] cephesi mensûplarınca 7 Ekim 1130 tarihinde katledildi.
 
Ölümünden sonra iktidâr mücadeleleri daha da şiddetlendi ve akabinde yeğeni [[Hâfız (Fatımi)|Hafız]]'ın iktidâra gelmesiyle neticelendi. Taraftarları ise [[Hâfız (Fatımi)|Hafız]]'ın hükümetini tanımayarak Âmir'in henüz dört yaşında olan [[Et-Tâyyîb Ebû’l-Kâsım]]'ın [[imâm]]lığını ilân ederek [[Tâyyîb’îyye]] fırkasını oluşturdular.
 
== Kaynakça ==