Çuvaşlar: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
CommonsDelinker (mesaj | katkılar)
k Gennadiy_Aygi.jpg adlı dosya, Bidgee tarafından Commons'tan silindiği için kaldırıldı. Gerekçe:Copyright violation: http://www.liveinternet.ru/users/kakula/post180920483/ See: https://en.wikipedia.org/w...
k dz + yeni resim
13. satır:
| resim10 = Nadezhda Pavlova.png| altyazı10 = [[Nadezhda Pavlova|N. Pavlova]]
| resim11 = Федоров Николай Васильевич.jpg| altyazı11 = [[Nikolay Vasilyeviç Fyodorov]]
| resim12 = Kuri Vanter.png| altyazı12 = [[Kuri Vanter]]
| resim12resim13 = Lenin CL.jpg| altyazı12altyazı13 = [[Vladimir Lenin|V. Lenin]]<ref>[http://books.google.com.tr/books?id=N9mbl_xbWpkC&pg=PA469&lpg=PA469&dq=lenin+chuvash&source=bl&ots=p49Bih_mXq&sig=drjLXPbZJl_68SvbiC-LtBkrNvY&hl=tr&sa=X&ei=VUsrU6SLB4v8ywPAnoCgDg&ved=0CEEQ6AEwAg#v=onepage&q=chuvash&f=false Lenin: A Biography, Robert Service]</ref><ref>[http://www.istpravda.com.ua/blogs/2011/04/22/36859/ Origin of Lenin: Kalmyks, Chuvashi, Jews, Germans, Swedes... (''Походження Леніна: калмики, чуваші, євреї, німці, шведи...'')] [[Ukrayinska Pravda]], April 22, 2012</ref>
|}}
|başlık =
Satır 63 ⟶ 64:
"Çuvaş" etnoniminin kökeni ve anlamı üzerine kabul edilmiş evrensel bir karar yoktur.
 
Bir varsayıma göre "Çuvaş", ''Suvar'' sözcüğünün [[Şaz Türkçesi]]nden [[Lir Türkçesi]]ne dönüşmüş şeklidir. Bir diğer teori ise Türk dillerinde ortak kullanımı olan "''yavaş''" sözcüğünden geldiği yönündedir. [[Gerard Clauson]]'a göre ise etnonim, bir dizi ses değişikliği ile [[Tabgaç]] sözcüğünden evrilmiş olabilir.<ref>Clauson, Routledge, 2002, p. 23.</ref>
 
== Kökenler ==
Çuvaşların milat yıllarında [[Orta Asya]]'dan [[Doğu Avrupa]]'ya göç eden [[Hunlar]], [[Hazar Kağanlığı|HazalarHazarlar]], [[Peçenekler]], [[Ön Bulgarlar|Bulgarlar]] gibi Türk toplulukları arasında yer aldıkları bilinmektedir.<ref>Emine Yılmaz, “Çuvaşlar ve Çuvaşça”, Türkler, c. 20, 110-118, Yeni Türkiye yay., Ankara2002.</ref> Bugün [[Ön Bulgarlar]]'ın konuştuğu [[Ogur Türkçesi]]'ni (Batı Türkçesi ya da([[Hunca|Batı Hunca]])) konuşan tek halk olan Çuvaşların kökeninin Ön Bulgarlar dağıldıktan sonra bugünkü [[İdil]] bölgesine yerleşen [[İdil Bulgarları]]'ndan geldiği düşünülmektedir. 2-4. yüzyıllardan başlayarak bölgeye yerleşen çok sayıda Türk topluluğu ile birlikte bazı yerli [[Fin-Ugor]] halklarının da Türkleşip Çuvaşların etnik kökeninde yer aldıkları düşünülüyor.<ref>A. N. Kurat 1949a: 782.</ref>
 
== Tarih ==
1237 yılında Moğol-Türk ordusu [[İdil Bulgarları|İdil Bulgar]] devleti'ni yıkmışlardırMoğol-Türk ordusu tarafından yıkılmıştır. Daha sonra aynı bölgede kurulan [[Altın Ordu]] devletinin sınırları bugünkü [[Çuvaşistan]] topraklarını kaplıyordu. 14. yüzyılda Altın Ordu devleti parçalanmaya başlamış, 15. yüzyıl sıralarında ise [[Kazan Hanlığı]] bugünkü Çuvaşistan topraklarını içine alıyordu. Daha sonra Kazan Hanlığı Rus çarı [[Korkunç İvan]] tarafından 1552'de yıkılmıştır. Çuvaş adına da ilk defa 15. yüzyılın ilk çeyreğinde, Rus kaynaklarında rastlanmaktadır.<ref>Türkler: "Çuvaşlar ve Çuvaşça", Yeni Türkiye yayınları.2002</ref>
 
Bu tarihten sonra ellerindeki bütün topraklarını yitiren ve Ruslara haraç ödemek zorunda kalan yoksul Çuvaş köylüleri, daha önce uğraşmakta oldukları çiftçiliklerini bırakıp işçilik ve taşımacılık yapmaya başlamışlardır. İş arayan Çuvaşların bir bölümü de Türkiye göç etmiştir.<ref>Sh. Akiner 1983: 71.</ref> 1650 yılında Moskova ve Çuvaşistan birleşmiş, Çuvaşistan toprakları 17. yüzyılda [[Simbirsk]] ve [[Kazan]] eyaletleri arasında paylaşılmıştır.<ref>J. R. Krueger 1961: 8-10.</ref>
Satır 77 ⟶ 78:
 
=== Çuvaş Cumhuriyeti ===
20. yüzyılın başlarında bugünkü Çuvaşistan bölgesinde hükümet karşıtı gelişmelerin yaşanması ile birlikte 1917'nin Mart ayında [[Çeboksarı]]'da bir [[Sovyet]] gücü oluşturulup 1918 yılının Mayıs ayında bütün Çuvaşistana yayıldı. Karşıt görüşler sivil savaş boyunca bu bölgede sürekli çatışma halindeydi ve sonunda [[Bolşevikler]] kontrolü kazandı. Bunun sonucunda 24 Haziran 1920 yılında [[Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği]] içerisinde Çuvaş Özerk Bölgesi oluşturuldu. 1925'te de adı ''Çuvaş Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'''ne (Çuvaş ASSR) dönüştürüldü.<ref>Sh. Akiner 1983: 71.</ref> 1990'dan sonra Sovyetler birliğinin dağılmasınıdağılmasının ardına [[Rusya Federasyonu]] içerisinde ''Çuvaş Cumhuriyeti'' adını aldı.
 
== Görseller ==
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Çuvaşlar" sayfasından alınmıştır