Bayezid Paşa: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Kahve6 (mesaj | katkılar)
Noyder (mesaj | katkılar)
20. satır:
== Hayatı ==
 
[[Amasyalı Yahşi Bey]]'in oğludur.<ref name="yasamyapityasamyapıt">YayinYayın Kurulu, "Beyazid Paşa" (1999) ''Yaşamları ve Yapıtlarıyla OsmanlilarOsmanlılar Ansiklopedisi'', C.1 s.302, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Yayıncılık A.Ş. ISBNİŞBN 975-08-0071-01.</ref> Amasya'da doğdugudoğduğu için lakabı Amasyalı olmuştur. Sarayda yetişmistiryetişmiştir. [[Iİ. Bayezid]] döneminde bazı askeri gorevlergörevler yapmıştır. Çelebi Mehmet'in Amasya'da sancak beyliği yaptığı dönemde onun baş danışmanlarından biri olmuştur.
 
[[I. Bayezid|Yıldırım Bayezid]]'ınin [[Timur]]'a esir düştüğü [[1402]] [[Ankara Savaşı]]nda, 15 yaşındakiyasındaki genç Şehzade Mehmet'i Timur'un kuşatmasından kurtararak [[Amasya]]'ya getirmeyi başarmıştır. BeyazıtBeyazıd Paşa, [[Mehmet Çelebi]]'nin Amasya'da Osmanlı birliğini yeniden kurmaya çalıştığı, kendileri de sultan sıfatıyla çeşitli merkezlerde üslenmiş kardeşlerine karşı mücadele verdiği dönemde onun hizmetinde bulunmuştur.
 
Mehmet Çelebi'nin [[1412]] yılında [[Bursa]]'ya girerek [[Iİ. Mehmet]] adıyla Osmanlı Hükümdarı olmasından sonra da Vezir olmuş ve [[Karamanoğulları Beyliği]] üzerine yapılan bir seferde önemli hizmetlerine karşılık ayrıca [[Rumeli]] [[beylerbeyi]] olarak atanmış, bu iki vazifeyi ölümüne kadar muhafaza etmiştir.<ref name="yasamyapityasamyapıt"/>
 
BeyazıtBeyazıd Paşa gayretleriyle [[Şeyh Bedrettin]] isyanlarını bastırmış olan devlet adamıdır. Bu isyan hareketleri Şeyh Bedrettin liderliğinde Rumeli'de [[Deliorman]] bölgesinde, [[Karaburun]]’da [[Börklüce Mustafa]], [[Manisa]]’da da Börklüce’nin sağ kolu [[Torlak Kemal]] önderliğinde gelişmekteydi. [[Eflak]] hükümdarının da desteğiyle [[Tuna]]’nın’nin güneyine geçen Şeyh Bedrettin asileri çevresinde toplayarak kuvvetlerini arttırmıştı.<ref name="sakaoglusakaoğlu">Sakaoğlu, Necdet, (1999) ''Bu Mülkün Sultanları'', İstanbul:Oğlak say.70</ref>
 
Börklüce Mustafa’nın da beş bin kişiyle [[İzmir]] sancakbeyini yenmesi üzerine isyan ciddileşti. [[Saruhan]] sancak beyinin de Börklüce’ye yenilmesi üzerine Sultan I. Mehmet Çelebi'yi harekete geçirdigeçti ve veliaht şehzade [[II. Murad|Murat]] ve vezir-i azam BeyazıtBeyazıd Paşa'yı Börklüce’nin üzerine gönderdi. Hayli şiddetli geçen [[Karaburun yarımadası]] çarpışmalarında BeyazıtBeyazıd Paşa isyancıların çoğunu imha etti, esirleri de idam ettirdi. Bizzat Börklüce Mustafa da idam edildi. Manisa civarında Torlak Kemal ile 3000 asi de yakalanıp öldürüldü. Anadolu’daki isyan bastırıldıktan sonra Şeyh Bedrettin'in yanındakilerin çoğu kaçtılar.<ref name="sakaoglusakaoğlu"/>
 
BeyazıtBeyazıd Paşa, Rumeli’ye geçerek, Şeyh Bedrettin ve taraftarlarını Deliorman’da küçük bir çarpışmadan sonra kolaylıkla yakaladı. Şeyh Bedrettin'i kardeşi [[Mustafa Çelebi]]’ye karşı Rumeli’ye geçmiş bulunan Sultan I. Mehmet Çelebi'nin bulunduğu [[Serez]]’e yolladı. Sultan Şeyh Bedrettin'i [[Heratlı Mevlana Haydar]] başkanlığındaki mahkemede yargılatarak, 1420'de Serez çarşısında astırdı. Böylece, Mustafa Çelebi hadisesi ile aynı zamanda vuku bulan ve Osmanlı Devleti'ni çok zor duruma sokan bu ayaklanmalar, BeyazıtBeyazıd Paşa'nın sayesinde ortadan kaldırıldı.<ref name="sakaoglusakaoğlu"/>
 
I. Mehmet Çelebi'nin ölümünden sonra, oğlu [[II. Murat]] tahta geçmişgeçti, ancak bu arada Vezir olan Beyazıt Paşa padişahın ölümünü, onun vasiyeti üzerine, oğlu şehzade Murad gelinceye kadar kırk gün süreyle gizlemişgizledi ve böylece çıkması muhtemel bir fitneyi önlemiştirönledi.<ref name="sakaoglusakaoğlu"/>
 
Mayıs [[1421]]'de tahta geçen II. Murat zamanında da BeyazıtBeyazıd Paşa Vezir mevkiini korumuştur. Çelebi Mehmet'in ölümünün duyulmasından sonra serbest bırakılan ve hemen meşru hükümdarla mücadeleye başlayan Şehzade Mustafa'nın ([[Düzmece Mustafa]]) üzerine gönderilmiştir. Beylerbeyi olarak, kuvvetleriyle Rumeli'ye geçerek Mustafa Çelebi'ye karşı koymuştur.<ref name="yasamyapityasamyapıt"/>
 
İki taraf, bugün [[Keşan]]'ınin bir köyü olan [[Saros Körfezi]] kıyısındaki [[Sazlıdere, Keşan|Sazlıdere]] mevkiinde karşılaştığında, muharebe esnasında elindeki kuvvetler Mustafa Çelebi tarafına geçince, BeyazıtBeyazıd Paşa teslim olmuştur. Fakat kendisine itimat edilmeyerek Mustafa Çelebi'nin yanındaki [[İzmiroğlu Cüneyt Bey]]'in ısrarlarıyla (Temmuz 1421'de) boynu vurulmuştur .<ref name="sakaoglusakaoğlu"/>
 
Mezarı Sazlıdere'dedir.
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Bayezid_Paşa" sayfasından alınmıştır